Các thành phố lớn ở Việt Nam, bao gồm Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, đang tích cực thực hiện các biện pháp nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường bằng cách hạn chế sử dụng ô tô cá nhân chạy bằng nhiên liệu hóa thạch trong khu vực nội đô. Điều này đặt ra câu hỏi về tương lai của xe PHEV (Plug-in Hybrid Electric Vehicle), một loại xe sử dụng công nghệ hybrid có khả năng sạc ngoài, kết hợp giữa động cơ đốt trong và động cơ điện.
Xe PHEV được thiết kế để hoạt động bằng điện trong quãng đường ngắn và sử dụng xăng, dầu cho những chuyến đi đường dài. Tại Hà Nội, theo Chỉ thị 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, từ ngày 1/7/2026, sẽ không cho phép xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1. Từ ngày 1/1/2028, không chỉ xe mô tô, xe gắn máy mà còn hạn chế xe ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong đường Vành đai 1 và Vành đai 2. TP Hồ Chí Minh cũng đang rà soát và đề xuất các phương án hạn chế xe có mức phát thải cao tại các khu vực có nguy cơ gây ô nhiễm.
Xe PHEV có lợi thế lớn tại các đô thị đông đúc, nơi tốc độ trung bình thấp và tần suất dừng đèn đỏ cao. Xe có thể khai thác tối đa chế độ điện và hầu như không dùng đến xăng. Đa số các mẫu xe PHEV thế hệ mới có mức tiêu hao chỉ từ 0,52-1,1 lít xăng/100km. Tuy nhiên, xe PHEV chỉ đạt được lợi ích tối ưu khi pin được sạc đầy hàng ngày.
Nhiều người thắc mắc rằng khi Hà Nội và TP Hồ Chí Minh hạn chế ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong nội đô, thì quy định với xe PHEV sẽ như thế nào? Với công nghệ lai, xe PHEV hoàn toàn có thể chỉ sử dụng điện trong nội đô, không gây ô nhiễm; còn đi ra ngoài thành phố có thể sử dụng xăng, dầu. Tuy nhiên, nếu xe PHEV được lưu hành trong nội đô, làm thế nào để biết được xe chỉ sử dụng động cơ điện? Trong khi không phải tất cả xe đều thường xuyên sạc đầy pin. Sẽ có không ít xe vẫn sử dụng động cơ đốt trong với nhiên liệu là xăng, dầu và gây ra ô nhiễm.
Các chuyên gia cho rằng cần có những quy định cụ thể để quản lý xe PHEV, đảm bảo xe được sạc đầy pin và sử dụng điện trong nội đô. Điều này sẽ giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường và tận dụng được lợi ích của công nghệ hybrid. Hiện tại, vẫn chưa có thông tin chính thức về quy định cụ thể cho xe PHEV tại Việt Nam. Tuy nhiên, với xu hướng chuyển dịch sang các phương tiện thân thiện với môi trường, xe PHEV có thể là một lựa chọn hợp lý cho những người muốn giảm thiểu tác động môi trường mà vẫn đáp ứng nhu cầu di chuyển.
Nhìn chung, việc hạn chế ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong nội đô là một bước tiến quan trọng trong việc giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, cần có những quy định và chính sách cụ thể để quản lý và khuyến khích sử dụng các phương tiện thân thiện với môi trường như xe PHEV. Điều này sẽ giúp các thành phố lớn ở Việt Nam trở nên sạch đẹp và thân thiện hơn.
Tham khảo thêm thông tin về các chính sách môi trường tại https://www.chinhphu.vn/ và tìm hiểu thêm về công nghệ xe PHEV tại https://en.wikipedia.org/wiki/Plug-in_hybrid.
