Chính phủ vừa ban hành Nghị định 205/2025/NĐ-CP, sửa đổi, bổ sung một số điểm, khoản của Điều 5 về chính sách hỗ trợ ứng dụng và chuyển giao công nghệ để sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ. Nghị định này nhằm thúc đẩy sự phát triển của công nghiệp hỗ trợ, một lĩnh vực quan trọng trong nền kinh tế.

Theo đó, các tổ chức, cá nhân thực hiện hoạt động nghiên cứu ứng dụng, chuyển giao, đổi mới và hoàn thiện công nghệ để sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ thuộc Danh mục sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ưu tiên phát triển sẽ được hưởng các ưu đãi, hỗ trợ từ Quỹ đổi mới công nghệ quốc gia, Quỹ phát triển khoa học và công nghệ quốc gia, Chương trình quốc gia phát triển công nghệ cao, các ưu đãi, hỗ trợ về chuyển giao công nghệ và các ưu đãi, hỗ trợ khác theo quy định hiện hành.

Nghị định cũng bổ sung hỗ trợ đối với hoạt động ứng dụng và chuyển giao công nghệ để sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ thuộc Danh mục sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ưu tiên phát triển. Cụ thể, hỗ trợ tối đa 50% kinh phí đầu tư máy móc thiết bị, sản phẩm mẫu, thiết kế, phần mềm, đào tạo, thuê chuyên gia tư vấn, sáng chế, chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ, sở hữu công nghiệp, kiểm định kết quả đối với các dự án hợp tác nghiên cứu ứng dụng và chuyển giao công nghệ giữa các doanh nghiệp và tổ chức khoa học và công nghệ.

Bên cạnh đó, Nghị định cũng bổ sung hỗ trợ tối đa 70% kinh phí triển khai các hoạt động, nhiệm vụ nhằm nâng cao chất lượng, số lượng các chuyên gia, đơn vị tư vấn trong lĩnh vực ứng dụng và chuyển giao công nghệ.

Về chính sách đào tạo nguồn nhân lực công nghiệp hỗ trợ, Nghị định bổ sung điểm c khoản 1 Điều 6. Theo đó, sinh viên có kết quả học tập loại xuất sắc, giảng viên, nghiên cứu viên, chuyên gia, cán bộ quản lý, kỹ thuật viên, công nhân kỹ thuật được hỗ trợ kinh phí đào tạo, bồi dưỡng ở trong nước và ngoài nước về kỹ thuật, công nghệ sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ từ Chương trình phát triển công nghiệp hỗ trợ và các chương trình, dự án đào tạo nguồn nhân lực khác.

Ngoài ra, Nghị định còn bổ sung các điều khoản về hỗ trợ bảo vệ môi trường, hỗ trợ pháp lý, hỗ trợ thử nghiệm, kiểm định, giám định, chứng nhận chất lượng.

Cụ thể, dự án đầu tư phát triển khu công nghiệp hỗ trợ, khu, cụm liên kết ngành được ưu đãi, hỗ trợ về bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường. Chủ đầu tư dự án sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ưu tiên phát triển thuộc Danh mục sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ưu tiên phát triển quy định tại Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định này được hỗ trợ theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường.

Các doanh nghiệp sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ thuộc Danh mục sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ưu tiên phát triển quy định tại Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định này được hỗ trợ pháp lý theo quy định của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Về hỗ trợ thử nghiệm, kiểm định, giám định, chứng nhận chất lượng, các doanh nghiệp sản xuất sản phẩm thuộc Danh mục sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ưu tiên phát triển quy định tại Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định này được hỗ trợ kinh phí từ Chương trình phát triển công nghiệp hỗ trợ như sau:

– Hỗ trợ tối đa 50% chi phí thử nghiệm, giám định, kiểm định, tư vấn chứng nhận chất lượng sản phẩm, xây dựng và công bố tiêu chuẩn cơ sở; chi phí chứng nhận hệ thống quản lý chất lượng.

– Hỗ trợ tối đa 50% chi phí thuê các phòng thử nghiệm, kiểm định, giám định và chứng nhận về chất lượng sản phẩm công nghiệp hỗ trợ.

– Hỗ trợ tối đa 50% chi phí thử nghiệm, kiểm định, giám định và chứng nhận về chất lượng sản phẩm tại hệ thống thử nghiệm, kiểm định, giám định và chứng nhận chất lượng thuộc cơ quan quản lý nhà nước.

– Hỗ trợ tối đa 50% chi phí thử nghiệm mẫu phương tiện đo; chi phí kiểm định, thử nghiệm, hiệu chuẩn phương tiện đo, chuẩn đo lường; chi phí cấp dấu định lượng của sản phẩm phù hợp với yêu cầu kỹ thuật đo lường.

– Hỗ trợ tối đa 50% chi phí cho hoạt động nhận diện thương hiệu, đăng ký bản quyền, sở hữu trí tuệ và xin cấp mã số mã vạch.

– Hỗ trợ tối đa 50% chi phí cho hoạt động thử nghiệm, kiểm nghiệm các hàng hóa, sản phẩm mới mang tính sáng chế.

Nghị định cũng sửa đổi Điều 12 về chính sách ưu đãi đối với Dự án sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ thuộc Danh mục sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ưu tiên phát triển. Về ưu đãi thuế, dự án được hưởng các ưu đãi theo quy định của pháp luật về thuế và các văn bản hướng dẫn thi hành. Đồng thời, dự án được miễn, giảm tiền thuê đất, thuê mặt nước theo quy định của pháp luật về đất đai; được hưởng các ưu đãi đầu tư khác theo quy định của pháp luật.

Nghị định có hiệu lực thi hành từ ngày 01/09/2025.

Trong giai đoạn 2021-2025, tỉnh Nghệ An đã tổ chức thành công nhiều kỳ bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu, góp phần nâng cao giá trị thương hiệu địa phương. Theo Sở Công Thương Nghệ An, trong hai kỳ bình chọn vừa qua, toàn tỉnh đã công nhận 140 sản phẩm tiêu biểu cấp huyện, 51 sản phẩm cấp tỉnh, 8 sản phẩm cấp khu vực và 5 sản phẩm cấp Quốc gia. Những con số này không chỉ phản ánh sự vươn lên mạnh mẽ của các cơ sở công nghiệp nông thôn (CNNT) mà còn cho thấy nỗ lực không ngừng nghỉ của chính quyền địa phương trong việc hỗ trợ và phát triển ngành công nghiệp nông thôn.

Ông Hoàng Minh Tuấn, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ và Tư vấn Phát triển Công Thương Nghệ An, đánh giá rằng việc tôn vinh sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu không chỉ vinh danh các sản phẩm có chất lượng cao mà còn tạo động lực cho các cơ sở sản xuất. Thông qua việc được công nhận, các sản phẩm được hỗ trợ quảng bá, mở rộng thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh và tăng trưởng doanh thu.

Thực tế cho thấy nhiều cơ sở sau khi đạt danh hiệu đã mạnh dạn đầu tư đổi mới công nghệ, mở rộng quy mô sản xuất. Doanh thu của các cơ sở này cũng tăng đáng kể, từ vài chục tỷ đồng lên hàng trăm tỷ đồng mỗi năm. Không chỉ đứng vững trong nước, nhiều sản phẩm còn từng bước vươn ra thị trường quốc tế.

Trong giai đoạn này, tổng kinh phí khuyến công hỗ trợ cho các cơ sở có sản phẩm tiêu biểu đạt gần 2 tỷ đồng. Nguồn kinh phí này được sử dụng để hỗ trợ đầu tư máy móc thiết bị, xây dựng phòng trưng bày sản phẩm và cải tiến công nghệ. Đặc biệt, các cơ sở được hỗ trợ từ 50 triệu đồng đến 120 triệu đồng tùy theo cấp độ danh hiệu đạt được.

Tuy nhiên, công tác bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu trên địa bàn tỉnh vẫn còn tồn tại những khó khăn. Nhiều địa phương chưa nhận thức đầy đủ về vai trò và ý nghĩa của việc bình chọn nên chưa tổ chức thường xuyên các kỳ bình chọn cấp huyện. Số lượng sản phẩm tham gia cấp tỉnh vẫn còn hạn chế, thiếu sự đa dạng.

Công tác tuyên truyền chưa được chú trọng khiến nhiều cơ sở không nắm bắt được thông tin để đăng ký tham gia. Phần lớn các cơ sở CNNT có quy mô nhỏ, gặp khó khăn về vốn, hồ sơ pháp lý, và khả năng đáp ứng yêu cầu kỹ thuật cũng như vệ sinh an toàn thực phẩm.

Ông Hoàng Minh Tuấn nhấn mạnh rằng cần tăng cường truyền thông sâu rộng hơn về ý nghĩa và lợi ích của việc bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu. Đồng thời, cần hướng dẫn cụ thể quy trình tham gia, để mọi cơ sở đều có cơ hội phát triển sản phẩm của mình.

Một bất cập đáng chú ý là mức tiền thưởng cho các sản phẩm đạt danh hiệu CNNT tiêu biểu hiện còn thấp, chưa tương xứng với công sức và đóng góp của các cơ sở. Việc chưa rõ ràng về đơn vị chịu trách nhiệm chi trả và chuyển tiền thưởng cũng gây khó khăn trong thực hiện chính sách hỗ trợ.

Để khắc phục những tồn tại này, Sở Công Thương Nghệ An đã đề ra nhiều giải pháp đồng bộ. Một trong những định hướng quan trọng là đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, tổ chức và theo dõi quá trình bình chọn. Hệ thống phần mềm thống nhất từ Trung ương đến địa phương sẽ giúp cập nhật dữ liệu, xử lý hồ sơ trực tuyến, đảm bảo minh bạch, giảm tải thủ tục hành chính.

Song song đó, tỉnh Nghệ An cũng đang đề xuất Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) bình chọn thêm 2 sản phẩm cấp Quốc gia trong năm 2025. Đây là bước đi thể hiện quyết tâm nâng cao giá trị thương hiệu Nghệ An trên bản đồ sản phẩm CNNT Việt Nam.

Ông Hoàng Minh Tuấn cho rằng, để tạo sức bật mạnh mẽ, cần có sự điều chỉnh chính sách về mức thưởng cũng như nội dung hỗ trợ các sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu. Đồng thời, cần mở rộng phạm vi hỗ trợ cho các cơ sở, không chỉ dừng ở công nghệ sản xuất mà còn bao gồm xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu, và tiêu chuẩn hóa sản phẩm.

Với những bước đi đúng hướng và nỗ lực không ngừng nghỉ từ ngành Công Thương, các cơ sở sản xuất và chính quyền địa phương, công tác bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu tại Nghệ An đang trở thành cú hích quan trọng trong chiến lược phát triển công nghiệp nông thôn bền vững. Đây chính là tiền đề vững chắc để nhiều sản phẩm ‘made in Nghệ An’ tiếp tục vươn xa trên thị trường trong nước và quốc tế.

Đoàn viên, thanh niên các xã vùng núi thành phố Đà Nẵng đã phát huy tinh thần xung kích của tuổi trẻ, triển khai hoạt động hỗ trợ đồng bào Cơ Tu thực hiện các thủ tục hành chính trên nền tảng số. Qua đó, các bạn trẻ không chỉ thể hiện vai trò cầu nối công nghệ, giúp người dân vùng cao tiếp cận dễ dàng hơn với các dịch vụ công trực tuyến mà còn tích cực tham gia vào nỗ lực thu hẹp khoảng cách số giữa vùng sâu, vùng xa với trung tâm.

Hoạt động này là một phần trong chương trình nhằm hỗ trợ người dân vùng cao tiếp cận tốt hơn với các dịch vụ công nghệ, đồng thời hướng dẫn họ sử dụng các nền tảng số để thực hiện các thủ tục hành chính một cách hiệu quả. Lực lượng đoàn viên, thanh niên ở các huyện miền núi đã thể hiện vai trò quan trọng của thế hệ trẻ trong việc hỗ trợ và hướng dẫn người dân sử dụng các nền tảng số.

Với vai trò như một “cầu nối công nghệ”, các đoàn viên, thanh niên đã hỗ trợ người dân thực hiện các thủ tục hành chính trên nền tảng số, từ đó giúp người dân tiết kiệm thời gian, chi phí và tiếp cận các dịch vụ công một cách dễ dàng hơn. Sự tham gia tích cực của lực lượng đoàn viên, thanh niên ở các huyện miền núi đã cho thấy sự quan tâm của thế hệ trẻ đối với việc hỗ trợ người dân vùng cao tiếp cận với công nghệ và các dịch vụ công trực tuyến.

Qua hoạt động này, các đoàn viên, thanh niên cũng đã tích lũy được kinh nghiệm và kỹ năng trong việc hỗ trợ người dân sử dụng các nền tảng số, từ đó có thể tiếp tục đóng góp vào sự phát triển của công nghệ tại khu vực nông thôn. Đồng thời, hoạt động này cũng góp phần thúc đẩy sự phát triển của các dịch vụ công trực tuyến, giúp người dân tiếp cận với các dịch vụ công một cách dễ dàng hơn.

Trong bối cảnh chuyển đổi số đang được đẩy mạnh, hoạt động của đoàn viên, thanh niên các xã vùng núi thành phố Đà Nẵng đã thể hiện sự quan tâm và trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với việc hỗ trợ người dân vùng cao tiếp cận với công nghệ và các dịch vụ công trực tuyến. Đây là một hoạt động thiết thực, ý nghĩa và cần được nhân rộng ở các địa phương khác.

Đã hơn một thập kỷ trôi qua kể từ khi Nghị quyết số 29 NQ/TW năm 2013 của Ban Chấp hành Trung ương về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo được ban hành. Nghị quyết này thể hiện quyết tâm của Đảng và nhân dân trong việc đưa nền giáo dục về đúng bản chất “dạy thật, học thật, thi thật”. Tuy nhiên, tính thời sự của nghị quyết này vẫn còn nguyên vẹn. Trong ba trụ cột chính của nghị quyết, cải cách thi cử được xác định là khâu đột phá, bởi nó đóng vai trò là điểm nút kết nối toàn bộ chuỗi giá trị giáo dục, từ chương trình – sách giáo khoa, dạy học, kiểm tra – đánh giá cho đến tuyển sinh và sử dụng nhân lực.

Tuy nhiên, sau hơn mười năm, thực tế cho thấy đổi mới thi cử vẫn còn nhiều hạn chế và đang ở trạng thái chắp vá, thiếu định hướng hệ thống. Điều này đã ảnh hưởng không nhỏ đến niềm tin của xã hội. Việc gộp kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông với tuyển sinh đại học, xét về chủ trương, là một bước đi đúng đắn. Nó giúp giảm áp lực thi cử, tiết kiệm nguồn lực và hướng đến một hệ thống đánh giá toàn diện hơn. Tuy nhiên, việc triển khai lại thiếu đồng bộ về kỹ thuật, con người và nguồn lực. Đề thi thiếu ổn định, dao động về cấu trúc, độ khó qua các năm, trong khi không có chuẩn hóa đề thi – điều vốn là thông lệ trong các kỳ thi quốc tế như SAT, A-Level hay tú tài Pháp.

Khi không bảo đảm được tính ổn định, chuẩn hóa và công bằng, kỳ thi dần trở thành một nơi thử nghiệm may rủi của thí sinh. Tệ hơn, các vụ gian lận điểm thi có tổ chức từng xảy ra ở một số địa phương không chỉ là “sự cố đơn lẻ” mà phản ánh lỗ hổng thể chế trong quản lý và giám sát. Nếu một kỳ thi quốc gia mà vẫn để lọt hành vi can thiệp điểm số có hệ thống ở vài địa phương, thì tính công bằng dễ trở thành khẩu hiệu. Điều này cho thấy, vấn đề không chỉ nằm ở kỹ thuật tổ chức, mà còn ở sự thiếu minh bạch, thiếu kiểm soát độc lập và thiếu trách nhiệm giải trình trong toàn bộ hệ thống thi cử.

Song hành với đó là sự bế tắc trong việc chuyển hóa kỳ thi thành động lực cải thiện chất lượng dạy học. Thay vì giảm áp lực, kỳ thi chung lại khiến cho giáo viên và học sinh bị cuốn vào vòng xoáy “học để thi”, “học để có điểm”, thay vì học để hiểu và sáng tạo. Bệnh thành tích trở nên phổ biến dưới hình thức điểm học bạ “đẹp như mơ”, trong khi điểm thi thật lại phơi bày một khoảng cách đáng báo động. Dạy thêm, học thêm chưa hồi kết, học lệch theo tổ hợp xét tuyển ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nhân lực tương lai.

Đã đến lúc cần rà soát, đánh giá lại ưu điểm và hạn chế của việc thực thi các giải pháp đột phá trong thi cử. Đổi mới thi cử cần được đặt đúng vị trí: là một phần trong hệ thống đánh giá năng lực học sinh, gắn với mục tiêu học tập, chuẩn đầu ra và lộ trình nghề nghiệp sau phổ thông. Để làm được điều đó, cần dựa vào ba trụ cột: Thứ nhất, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ xuyên suốt toàn bộ quy trình, không chỉ trong ra đề, chấm thi, giám sát, mà còn để kiểm soát tình trạng lạm phát điểm học bạ và chuẩn hóa dữ liệu đánh giá. Thứ hai, xã hội hóa công tác khảo thí, huy động nguồn lực để thành lập các trung tâm độc lập, có sự tham gia của các trường đại học, tổ chức nghề nghiệp và chuyên gia đánh giá, nhằm nâng cao tính minh bạch và khách quan. Thứ ba, tăng cường tính chuyên nghiệp của đội ngũ quản trị và ra đề thi, thông qua cơ chế tuyển chọn, đào tạo và đãi ngộ xứng đáng, bảo đảm cả năng lực chuyên môn lẫn đạo đức nghề nghiệp.

Sau hơn 10 năm, khẩu hiệu “dạy thật, học thật, thi thật” vẫn là kim chỉ nam, nhưng sẽ chỉ là khẩu hiệu nếu thiếu một bản thiết kế hệ thống đồng bộ và minh bạch. Muốn cải cách thi cử thành công, trước hết phải cải cách tư duy và cơ chế vận hành. Đó mới là đột phá thật sự mà giáo dục Việt Nam đang cần hơn bao giờ hết!