Thị trường, với vai trò là trung tâm của hoạt động kinh tế, là nơi diễn ra các giao dịch mua bán và trao đổi hàng hóa, dịch vụ một cách năng động và đa dạng. Sự hoạt động trơn tru của các chức năng thị trường không chỉ có tác động trực tiếp lên các đơn vị sản xuất mà còn ảnh hưởng đến cách mà người tiêu dùng đưa ra quyết định mua sắm của mình. Trong bối cảnh kinh tế hiện đại, ba chức năng cốt lõi của thị trường được xác định là: thừa nhận giá trị, cung cấp thông tin, và điều tiết. Mỗi chức năng đảm nhiệm một vai trò cụ thể nhưng đều liên kết chặt chẽ với nhau, tạo nên một cơ chế vận hành hiệu quả và đồng bộ cho nền kinh tế.

Chức năng thừa nhận giá trị của thị trường thể hiện ở việc xác định giá trị của hàng hóa và dịch vụ. Đây là quá trình mà giá trị của sản phẩm được công nhận thông qua sự thỏa thuận giữa người mua và người bán. Giá trị này thường được biểu thị dưới dạng tiền tệ và đóng vai trò quan trọng trong việc phân phối tài nguyên. Thông qua chức năng này, thị trường giúp các nhà sản xuất hiểu được giá trị mà sản phẩm của họ mang lại cho người tiêu dùng, từ đó khuyến khích họ sản xuất những hàng hóa và dịch vụ có giá trị cao.

Chức năng thông tin của thị trường cung cấp thông tin cần thiết cho cả người sản xuất và người tiêu dùng. Thông tin về nhu cầu thị trường, xu hướng tiêu dùng, và sự thay đổi trong cung cầu giúp các nhà sản xuất đưa ra quyết định sản xuất thông minh. Đồng thời, người tiêu dùng cũng có thể nắm bắt được thông tin về sản phẩm, giá cả, và chất lượng để đưa ra lựa chọn mua hàng phù hợp. Việc thông tin được lưu thông tự do và chính xác giúp thị trường hoạt động hiệu quả hơn.

Chức năng điều tiết của thị trường đóng vai trò quan trọng trong việc cân bằng cung và cầu. Khi hàng hóa và dịch vụ đáp ứng nhu cầu của thị trường, tức là có sự phù hợp giữa sản phẩm và người tiêu dùng, thị trường sẽ tự điều chỉnh để đạt được sự cân bằng. Nếu một loại hàng hóa được sản xuất quá nhiều dẫn đến dư thừa, giá cả sẽ giảm xuống. Ngược lại, nếu hàng hóa khan hiếm, giá cả sẽ tăng lên. Qua cơ chế này, thị trường tự điều tiết và phân bổ nguồn lực một cách hiệu quả.

Tóm lại, ba chức năng chính của thị trường – thừa nhận giá trị, cung cấp thông tin, và điều tiết – hoạt động tương hỗ lẫn nhau. Chúng tạo nên một hệ thống thị trường hiệu quả, đảm bảo sự vận hành trơn tru của nền kinh tế và đáp ứng nhu cầu của cả người sản xuất lẫn người tiêu dùng.

Nền kinh tế Mỹ đang đối mặt với nhiều dấu hiệu đáng lo ngại bất chấp thị trường chứng khoán lập đỉnh và số liệu việc làm vượt kỳ vọng. Sau sáu tháng kể từ khi Tổng thống Donald Trump bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai, những lo ngại ban đầu về chủ nghĩa bảo hộ và chính sách tăng thuế nhập khẩu đã phần nào lắng xuống nhờ vào một số số liệu tích cực gần đây. Cụ thể, tăng trưởng việc làm đã vượt dự báo, lạm phát tăng nhẹ, chỉ số S&P 500 liên tiếp lập kỷ lục, và mùa báo cáo lợi nhuận quý II của các tập đoàn lớn với kết quả ‘tốt hơn mong đợi’. Tuy nhiên, đằng sau bức tranh tươi sáng này là một nền kinh tế đang mong manh và đối mặt với nhiều dấu hiệu suy yếu nghiêm trọng.

Thị trường lao động Mỹ đang cho thấy những con số ‘đánh lừa’. Báo cáo việc làm phi nông nghiệp gần đây liên tục vượt kỳ vọng, trở thành lý do để thị trường chứng khoán bứt phá. Tuy nhiên, phần lớn việc làm mới được tạo ra trong các ngành như y tế, giáo dục và chính phủ – những ngành có năng động thấp. Tháng 6, chỉ số khuếch tán việc làm khu vực tư nhân đã rơi xuống dưới mốc 50, cho thấy số ngành giảm việc làm đã vượt số ngành tăng. Chuyên gia cảnh báo thị trường lao động Mỹ đang tiến gần đến điểm sụt giảm, nơi một cú sốc nhẹ từ phía cầu có thể khiến tỷ lệ thất nghiệp tăng mạnh.

Lĩnh vực nhà đất cũng đang gặp ‘cơn đau’ từ lãi suất cao. ‘Bất động sản là lĩnh vực nhạy cảm nhất với lãi suất trong nền kinh tế, và thường là lĩnh vực kéo nền kinh tế vào suy thoái’, một kinh tế trưởng nhận định. Người mua nhà lần đầu đang phải trả nợ thế chấp với tỷ lệ cao hơn cả thời kỳ bong bóng bất động sản năm 2006. Tỷ lệ khoản vay với lãi suất trên 6% đã tăng vọt sau đại dịch.

Chi tiêu tiêu dùng, cỗ máy tăng trưởng của nền kinh tế, đang ‘hụt hơi’. Sau giai đoạn bùng nổ hậu đại dịch, chi tiêu thực tế đã giảm liên tiếp kể từ tháng 12/2023. Toàn bộ các nhóm thu nhập hiện đều đã gần cạn tiền tiết kiệm từ thời kỳ đại dịch, vốn giúp tiêu dùng Mỹ duy trì sức bật trong hai năm qua.

Thị trường chứng khoán Mỹ đang cho thấy vẻ hào nhoáng ảo của nền kinh tế. Chỉ số S&P 500 tiếp tục thăng hoa, nhưng thực tế là nó ngày càng tách rời khỏi diễn biến kinh tế nội địa. Sự thống trị của nhóm ‘Magnificent Seven’ khiến chỉ số này phản ánh nhiều hơn kỳ vọng về AI, toàn cầu hóa và lợi nhuận ngoài nước hơn là ‘sức khỏe’ kinh tế Mỹ.

Chính sách thương mại của Mỹ đang trở thành ‘quả bom hẹn giờ’ thuế quan. Hiện tại, mức thuế nhập khẩu tại Mỹ là 16,6%, cao gấp 7 lần so với năm ngoái. Nếu không có gì thay đổi, mức này sẽ tăng lên 20,6% từ ngày 1/8. Tác động lạm phát của mức thuế cao hiện tại chưa thể tính toán, nhưng giá bán lẻ giữa hàng hóa có chịu thuế và không chịu thuế đang ngày càng tách biệt rõ rệt.

Vì vậy, con số lợi nhuận quý II khả quan không phải là chỉ báo đáng tin cho bức tranh kinh tế tương lai. Các nhà phân tích lưu ý, đà tăng của S&P 500 hiện đang dựa trên kỳ vọng vào AI và giả định rằng ông Trump sẽ ‘rút lại đòn thuế quan vào phút chót’ – điều được giới phân tích gọi là chiến lược ‘TACO’. Tuy nhiên, niềm tin này rất có thể sẽ bị đảo ngược và khi đó, chứng khoán Mỹ có thể đối mặt với rủi ro điều chỉnh sâu.

Nền kinh tế Mỹ đang giống như ‘con ếch đang bị nấu từ từ’. Thị trường việc làm, nhà đất và tiêu dùng đều đang chậm lại và tiềm ẩn những dấu hiệu nguy hiểm. Sự lạc quan từ phố Wall và các tập đoàn lớn đang che lấp điểm yếu ngày càng rõ ràng ở tầng đáy của nền kinh tế. Môi trường chính sách hiện tại vừa không thân thiện với đầu tư, vừa không đủ mạnh để bảo vệ nền kinh tế.

Fintech – chìa khóa mở ra tương lai tài chính toàn diện

Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ tài chính đang định hình lại phương thức tiêu dùng và mở ra cánh cửa phổ cập dịch vụ tài chính cho mọi người. Xu hướng số hóa toàn diện đang trở thành chuẩn mực mới trong lĩnh vực tài chính, giúp khách hàng có thể tiếp cận đa dạng các dịch vụ tài chính, tiêu dùng và đầu tư trên cùng một ứng dụng. Đặc biệt, thế hệ trẻ Gen Y và Gen Z đang dẫn dắt xu hướng này với nhu cầu về tính minh bạch, bảo mật và trải nghiệm thân thiện.

Fintech đã trở thành cầu nối giúp người dùng tiếp cận các dịch vụ tài chính một cách dễ dàng. Các nền tảng Fintech tại Việt Nam đã nhanh chóng thúc đẩy người dùng hình thành thói quen thanh toán các hóa đơn thiết yếu mà không dùng tiền mặt. Thanh toán số đã trở thành tiêu chuẩn không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại. Bên cạnh đó, Fintech cũng đã ‘bình dân hóa’ các dịch vụ tài chính, đặc biệt là trong lĩnh vực tín dụng tiêu dùng.

Báo cáo ‘Thúc đẩy tài chính toàn diện ở Việt Nam và vai trò của Fintech’ của EY nhận định rằng Fintech đang định hình lại bối cảnh tài chính toàn diện, sử dụng các công nghệ tiên tiến để gỡ bỏ các rào cản truyền thống. Fintech đã mang đến cơ hội vay vốn cho những khách hàng khó tiếp cận nguồn vốn của ngân hàng truyền thống. Theo khảo sát của TransUnion, 50% người tiêu dùng Gen Z có kế hoạch đăng ký tín dụng mới hoặc tái cấp vốn tín dụng hiện có trong năm 2024.

Không chỉ dừng lại ở chi tiêu, thế hệ người trẻ Việt Nam đang kiến tạo một cuộc cách mạng trong tư duy tài chính. Nhu cầu đầu tư, tiết kiệm và tích lũy không còn là khái niệm xa vời mà đã trở thành mục tiêu thiết yếu. Theo khảo sát của SingSaver, 85% Gen Z tham gia cho biết họ đã bắt đầu tiết kiệm và đầu tư tiền nhàn rỗi từ trước tuổi 22. Sự chuyển dịch mạnh mẽ nhu cầu đầu tư và tích lũy đang tăng mạnh, đặc biệt trong nhóm người trẻ chiếm khoảng 60% dân số sử dụng các nền tảng đầu tư số.

Viettel Money là một trong những ứng dụng tài chính Fintech hàng đầu tại Việt Nam, sở hữu hơn 350 tiện ích được cá nhân hóa, đáp ứng nhanh chóng nhu cầu khách hàng với các dịch vụ thanh toán, tín dụng, tiết kiệm, đầu tư, bảo hiểm, mua sắm, đến du lịch và đặt xe. Hiện Viettel Money đã trở thành ‘người bạn đồng hành’ của 30 triệu khách hàng.

Tóm lại, Fintech không chỉ là xu hướng, mà đã gắn bó mật thiết với thế hệ Gen Y và Gen Z trong cuộc sống hàng ngày. Fintech đang phá vỡ mọi rào cản truyền thống để trao quyền làm chủ, giúp thế hệ trẻ định hình cuộc sống tự do tài chính ngay từ khoản tiết kiệm nhỏ nhất đến các khoản đầu tư lâu dài.

Truy cập website Viettel Money để tìm hiểu thêm về các dịch vụ tài chính Fintech tại Việt Nam.

Đọc báo cáo ‘Thúc đẩy tài chính toàn diện ở Việt Nam và vai trò của Fintech’ của EY để hiểu rõ hơn về vai trò của Fintech trong thúc đẩy tài chính toàn diện.

Khám phá các báo cáo và khảo sát của TransUnion về xu hướng tài chính và tín dụng của người tiêu dùng.

Tìm hiểu thêm về các khảo sát và báo cáo của SingSaver về thói quen tiết kiệm và đầu tư của Gen Z.