TS. Lê Xuân Nghĩa, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, vừa đưa ra nhận định về đề xuất đánh thuế cao trên giá trị chênh lệch giữa giá mua và bán bất động sản (BĐS) theo từng lần chuyển nhượng trong dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) của Bộ Tài chính. Theo ông, đề xuất này sẽ gây ra cú sốc lớn cho thị trường BĐS đang chớm hồi phục và có thể khiến thị trường trở nên đình trệ.

Ông Nghĩa cho rằng nếu đề xuất này được thực thi, thị trường BĐS sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng và có thể rơi vào trạng thái đình trệ. Việc đánh thuế cao không làm thị trường minh bạch hơn, mà chỉ khiến giao dịch bị đình trệ, nhà đầu tư dè dặt, thị trường mất đi sự linh hoạt cần thiết. Ông cũng chỉ ra rằng kinh nghiệm từ các nước phát triển như Singapore, Đức, Mỹ… cho thấy rằng đánh thuế cao giúp giảm đầu cơ và kéo giá nhà về mức hợp lý. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng điều này không khả thi với Việt Nam vì thị trường BĐS ở đây vẫn chủ yếu phục vụ nhu cầu để ở.

Đa phần người mua nhà không phải đầu cơ, mà là tích lũy cả đời. Nhiều người bán nhà vì lý do bất khả kháng như lấy tiền trả nợ, ly hôn, chuyển công tác… Không thể đánh đồng họ với giới đầu tư chuyên nghiệp để rồi áp mức thuế 20% trên lợi nhuận. Về giá nhà, ông Nghĩa cho rằng không riêng Việt Nam, giá BĐS toàn cầu luôn có xu hướng tăng. Tại Việt Nam, trong bối cảnh nguồn cung khan hiếm như hiện nay, thuế sẽ còn làm giá nhà tăng lên cao hơn mức tăng giá của thị trường.

Người bán sẽ cộng khoản thuế này vào giá bán và người mua – đa phần là dân thu nhập trung bình – sẽ phải gánh chịu. Mục tiêu an sinh xã hội, nâng cao đời sống người dân sẽ không đạt được nếu thị trường BĐS bị đình trệ. Ông Nghĩa lấy ví dụ cụ thể, năm 2024, Hà Nội thu hơn 48.590 tỷ đồng từ nhà đất, chiếm gần 10% tổng thu ngân sách địa phương. Nếu thị trường đóng băng vì thuế cao, thì khoản thu này cũng sẽ tụt dốc không phanh.

Ông Nghĩa cũng nhấn mạnh rằng BĐS là “đầu kéo” của nền kinh tế. Nếu thị trường này suy giảm, hiệu ứng domino sẽ xảy ra: ngân sách sụt thu, doanh nghiệp cắt giảm sản xuất, ngân hàng ôm nợ xấu, tăng trưởng kinh tế bị ảnh hưởng…

Về giải pháp, ông Nghĩa cho rằng muốn giá nhà hạ nhiệt, giải pháp không nằm ở việc đánh thuế, mà phải từ gốc: tăng cung, tháo gỡ rào cản pháp lý. Mức thuế chuyển nhượng 2% không tính theo thời gian nắm giữ là cách làm phù hợp với một thị trường BĐS còn ở giai đoạn phát triển sơ khai như Việt Nam.

Trong 24 giờ qua, nhiều tin tức kinh tế đáng chú ý đã thu hút sự quan tâm của công chúng. Một trong những điểm nổi bật là giá vàng đã tăng vọt, đánh dấu mức tăng mạnh nhất trong hơn một tháng qua. Sự suy yếu của đồng USD và căng thẳng thương mại đang là những yếu tố chính thúc đẩy nhu cầu đối với kim loại quý này. Đồng USD đã giảm mạnh so với nhiều đồng tiền chủ chốt khác, tạo điều kiện thuận lợi cho vàng. Ngoài ra, lợi suất trái phiếu Kho bạc Mỹ cũng ghi nhận giảm, bao gồm lợi suất kỳ hạn 2 năm và 10 năm, lần lượt giảm xuống 3,854% và 4,366%. Sự kết hợp của các yếu tố này đã tạo môi trường lý tưởng cho vàng, một tài sản thường được ưa chuộng khi lợi suất của các khoản đầu tư có lãi giảm.

Tại Việt Nam, tình hình kinh tế cũng có nhiều điểm đáng chú ý. Cụ thể, Chi cục Hải quan khu vực VII, Hải quan Cửa khẩu Quốc tế Lào Cai, đã thu ngân sách đạt 526 tỉ đồng tính đến tháng 7, tăng mạnh so với cùng kỳ năm 2024. Trong thời gian này, cơ quan hải quan đã thực hiện thủ tục cho gần 600 doanh nghiệp xuất – nhập khẩu và hơn 64.300 lượt phương tiện. Các mặt hàng nhập khẩu chủ yếu bao gồm nông sản, bánh kẹo, sắt thép và các sản phẩm từ sắt thép, máy và thiết bị cơ khí, phân bón, hóa chất, than cốc…

Về chính sách thuế, Bộ Tài chính đang lấy ý kiến về dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN), trong đó có đề xuất tính thuế 20% trên phần lãi thực tế từ chuyển nhượng bất động sản. Theo đó, mức thuế này sẽ được áp dụng trên phần chênh lệch giữa giá bán trừ đi giá mua và các chi phí liên quan. Bộ Tài chính cho biết việc áp dụng phương pháp này có thể đảm bảo số thuế tương đương mức thu hiện hành và sẽ có lợi hơn trong một số trường hợp không phát sinh lãi hoặc bị lỗ.

Ngoài ra, tại Huế, tình hình dịch bệnh liên cầu lợn đang diễn biến phức tạp, khiến nhiều chủ hàng quán gặp khó khăn do khách hàng sụt giảm. Những thông tin trên cho thấy tình hình kinh tế trong nước và quốc tế đang có nhiều biến động, với cả những tác động tích cực và tiêu cực đến các ngành nghề và hoạt động kinh tế.

Chính phủ đang lấy ý kiến về đề xuất thu thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đối với chuyển nhượng bất động sản (BĐS), trong đó có kế hoạch áp thuế 20% trên mức lãi khi bán BĐS. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia và luật sư bày tỏ lo ngại rằng việc áp dụng mức thuế cao như vậy có thể ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường BĐS.

Là người có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực luật pháp, luật sư Trương Anh Tú, Chủ tịch Công ty TAT Law Firm, nhận định rằng đề xuất của Bộ Tài chính đi đúng hướng trong việc phân tầng thuế thay vì thu đồng loạt 2% như trước đây. Tuy nhiên, ông Tú cho rằng thời gian nắm giữ không phản ánh đầy đủ bản chất có đầu cơ hay không. “Thời gian nắm giữ chỉ là một trong những yếu tố để xác định hành vi đầu cơ. Cần phải xem xét kỹ lưỡng các yếu tố khác như tần suất giao dịch, loại tài sản và khu vực sốt ảo”, ông Tú nhấn mạnh.

TS Trần Việt Anh, Phó hiệu trưởng phụ trách, Trường ĐH Hùng Vương TP.HCM, cho rằng việc đánh thuế chuyển nhượng BĐS theo thời gian nắm giữ là chủ trương có ý nghĩa định hướng thị trường nếu thực hiện đúng cách. Tuy nhiên, nếu áp dụng ngay mức thuế 20% lợi nhuận hoặc 10% giá bán đối với BĐS nắm giữ dưới 2 năm có thể khiến thị trường bị “sốc”, giảm thanh khoản và gây tâm lý hoang mang. “Cần phải có lộ trình và thời gian thích ứng đủ để các bên tham gia thị trường có thể chuẩn bị và điều chỉnh kế hoạch”, TS Trần Việt Anh khuyến cáo.

Cũng tại dự thảo luật Thuế TNCN, Bộ Tài chính đề xuất thu thuế TNCN 20% trên thu nhập tính thuế đối với hoạt động chuyển nhượng vốn và chứng khoán. Đối với chuyển nhượng vốn, cá nhân sẽ chịu thuế suất TNCN 20% trên thu nhập tính thuế theo từng lần chuyển nhượng.

Các chuyên gia và luật sư đều có chung quan điểm rằng cần phải cẩn trọng khi áp dụng các mức thuế mới để tránh đánh thuế trên giá ảo và phải xem xét kỹ lưỡng các yếu tố như thời gian nắm giữ, giá mua và chi phí liên quan. Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cũng cho rằng nên áp dụng một số giải pháp khác thay vì thu thuế theo thời gian nắm giữ. Cụ thể, đánh thuế theo tần suất giao dịch, đánh thuế cao với BĐS thứ 3 trở lên, đánh thuế theo loại tài sản và khu vực sốt ảo.

Bộ Tài chính cho biết sẽ tiếp tục lấy ý kiến và hoàn thiện dự thảo luật Thuế TNCN để trình Quốc hội thông qua. Việc hoàn thiện dự thảo luật sẽ cần phải cân nhắc kỹ lưỡng các ý kiến đóng góp từ các chuyên gia, luật sư và các bên liên quan để đảm bảo rằng chính sách thuế được ban hành phù hợp với thực tiễn và có tác động tích cực đến thị trường BĐS.

Một số chuyên gia cũng cho rằng nên áp dụng mức thuế suất linh hoạt tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Ví dụ như trường hợp chuyển nhượng BĐS để mua nhà ở khác hoặc trường hợp chuyển nhượng BĐS trong gia đình. Việc áp dụng mức thuế suất linh hoạt sẽ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến thị trường BĐS và đảm bảo công bằng giữa các bên tham gia.

Ý kiến của các chuyên gia và luật sư đang được Bộ Tài chính xem xét và tiếp thu trong quá trình hoàn thiện dự thảo luật Thuế TNCN. Dự kiến, luật sẽ được trình Quốc hội thông qua trong thời gian tới.

Để đảm bảo tính hiệu quả của chính sách thuế, Bộ Tài chính cần có các nghiên cứu và đánh giá kỹ lưỡng về tác động của thuế đối với thị trường BĐS cũng như đời sống của người dân.

Bộ Xây dựng vừa công bố báo cáo thị trường bất động sản quý 2-2025, trong đó đề xuất hàng loạt giải pháp để phát triển ổn định thị trường, tăng cường phát triển nhà ở xã hội, tháo gỡ các vướng mắc tồn đọng tại các dự án bất động sản và chấn chỉnh công tác đấu giá quyền sử dụng đất.

Cụ thể, Bộ Xây dựng đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu và đề xuất ban hành các chính sách thuế phù hợp đối với nhà ở và bất động sản không được sử dụng. Ngoài ra, cơ quan này cũng đề xuất việc thu thuế đối với phần chênh lệch giá giữa giá tính tiền sử dụng đất và giá bán sản phẩm bất động sản của các dự án; thu thuế đối với phần chênh lệch giữa các lần giao dịch để tránh tình trạng đầu cơ và thổi giá bất động sản.

Bộ Xây dựng cũng đề nghị Bộ Tài chính tiến hành rà soát và phân loại các khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án để tổng hợp và báo cáo cho Ban chỉ đạo của Thủ tướng. Mục tiêu là giải quyết các vấn đề khó khăn và vướng mắc của các dự án tồn đọng, trong đó có các dự án bất động sản.

Ngoài ra, Bộ Xây dựng sẽ tiến hành nghiên cứu và rà soát các quy định của pháp luật về quy hoạch, xây dựng, đất đai, nhà ở và kinh doanh bất động sản. Qua đó, Bộ sẽ đề xuất sửa đổi các quy định để phù hợp với thực tiễn, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của thị trường bất động sản và đáp ứng yêu cầu thực hiện chủ trương tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, đồng thời cắt giảm các thủ tục hành chính.

Về phát triển nhà ở xã hội, Bộ Xây dựng sẽ tiến hành kiểm tra và giám sát các địa phương trong công tác quy hoạch và tạo quỹ đất để phát triển các dự án nhà ở, đặc biệt là dự án nhà ở xã hội tại các khu vực đô thị và khu công nghiệp. Bộ cũng sẽ nghiên cứu và xây dựng nghị định của Chính phủ quy định chi tiết về việc thành lập Quỹ nhà ở quốc gia.

Bộ Xây dựng cũng sẽ tiếp tục hoàn thiện đề án thí điểm mô hình trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do Nhà nước quản lý. Sau đó, Bộ sẽ báo cáo Chính phủ trình cấp có thẩm quyền xem xét và quyết định. Ngoài ra, Bộ sẽ hoàn thiện hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản, đảm bảo cơ sở dữ liệu sạch, hiệu quả và kết nối với các dữ liệu về dân cư.

Về vấn đề định giá đất, Bộ Xây dựng đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường rà soát các quy định Luật Đất đai để báo cáo Chính phủ, Thủ tướng và trình cấp có thẩm quyền sửa đổi. Điều này nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn và giải quyết các vướng mắc trong định giá tính tiền sử dụng đất, đồng thời chấn chỉnh hiện tượng thao túng, thổi giá và nhũng loạn trong hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất.

Bộ Xây dựng cũng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường chỉ đạo và phối hợp với UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng cường công tác thanh tra và kiểm tra hoạt động xác định giá đất, ban hành bảng giá đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng và đấu giá quyền sử dụng đất.

Thị trường đất nền hiện đang trải qua một giai đoạn hạ nhiệt rõ rệt sau đợt tăng nóng đầu năm và chịu ảnh hưởng từ các thông tin về sáp nhập tỉnh, thành. Ông Đinh Minh Tuấn, Giám đốc khu vực miền Nam của Batdongsan.com.vn, cho biết mức độ quan tâm đến đất nền trong tháng 6 đã giảm mạnh so với tháng 3 tại nhiều khu vực. Ví dụ, tại Hà Nội, mức độ quan tâm giảm 47%, trong khi tại TPHCM (cũ), mức độ quan tâm giảm 28%.

Nguồn cung đất nền cũng co lại do tâm lý thận trọng từ cả người mua và người bán trong bối cảnh chi phí nắm giữ tăng và chính sách chưa rõ ràng. Mức độ quan tâm đến đất nền cũng cho thấy sự phân hóa theo vùng. Tại miền Bắc, mức độ quan tâm tập trung ở các tỉnh như Hải Phòng, Bắc Ninh, Bắc Giang (cũ), Hưng Yên (cũ). Trong khi đó, tại miền Nam, mức độ quan tâm tập trung cao quanh TPHCM, điển hình như Bình Dương (cũ), Đồng Nai (cũ), Long An (cũ), Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ).

Về giá đất nền, ông Tuấn đánh giá rằng trong 3 năm qua, TPHCM gần như không tăng giá, ngoại trừ một số khu vực như Long An tăng 36%, tức mỗi năm tăng trung bình 12%; Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ) tăng 18%… Trong khi đó, tại miền Bắc, đất nền nhiều tỉnh ven Hà Nội tăng giá rất nhanh trong giai đoạn từ đầu năm 2023 đến quý II/2025. Chẳng hạn, tại Hòa Bình, giá đất nền tăng tới 200%, Bắc Giang tăng 100%, Hưng Yên tăng 75%, Bắc Ninh tăng 54%, Vĩnh Phúc tăng 26%… (tên các tỉnh trước thời điểm sáp nhập).

Ông Tuấn phân tích rằng 6 tháng đầu năm nay đánh dấu giai đoạn điều chỉnh rõ nét của thị trường đất nền, đặc biệt sau đợt tăng nóng đầu năm. “Xu hướng phân hóa theo vùng ngày càng rõ rệt, miền Bắc dẫn dắt tăng giá, trong khi miền Nam trở thành điểm đến của dòng tiền mang tính thận trọng. Hạ tầng và quy hoạch tiếp tục là yếu tố then chốt quyết định tiềm năng tăng trưởng và chiến lược đầu tư trung – dài hạn”, ông Tuấn nói.

Còn ông Nguyễn Quốc Anh, Phó Tổng giám đốc Property Guru Việt Nam, cho rằng triển vọng phân khúc đất nền từ nay đến cuối năm phụ thuộc rất nhiều vào các tín hiệu chính sách. Nếu các chính sách sắp tới, đặc biệt là về thuế, được ban hành một cách rõ ràng, thuận lợi và hợp lý, thị trường đất nền hoàn toàn có khả năng quay trở lại.

Tuy nhiên, ông Lê Đình Chung, Tổng Giám đốc SGO Homes, lại có quan điểm rằng những bất động sản đáp ứng được nhu cầu ở thực sẽ có tiềm năng tăng giá. Thực tế cho thấy, tại những khu vực có mật độ dân cư thấp và ít tiện ích, giá đất nền không tăng mạnh bằng các khu vực đã hình thành nhà ở, có đầy đủ dịch vụ tiện ích, đáp ứng tốt nhu cầu ở thực. Chính vì vậy, theo ông Chung, các nhà đầu tư trước đây có thói quen đầu tư đất nền sẽ dần dịch chuyển sang bất động sản nhà ở. Họ sẽ tập trung vào các nơi đông dân cư, khu vực trung tâm và có khả năng cho thuê tốt.

Batdongsan.com.vn là một trong những trang web hàng đầu về bất động sản tại Việt Nam, cung cấp thông tin và dịch vụ về mua bán, cho thuê bất động sản.

Bộ Tài chính vừa đề xuất áp dụng phương thức đánh thuế 20% trên giá trị chênh lệch giữa giá mua và bán bất động sản theo từng lần chuyển nhượng. Nếu không xác định được giá mua và chi phí liên quan, thuế tính theo giá bán và thời gian sở hữu, với thuế suất từ 2–10%. Việc áp thuế trên lãi chuyển nhượng bất động sản thể hiện rõ định hướng điều tiết hoạt động đầu cơ, ‘lướt sóng’ – nguyên nhân góp phần đẩy giá nhà đất tăng nóng thời gian qua.

Điểm đáng chú ý của hồ sơ dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) là phương án tính thuế lũy tiến theo thời gian nắm giữ nhà đất, nếu không áp dụng được tính thuế theo từng lần chuyển nhượng. Theo luật sư Phạm Thanh Tuấn, chuyên gia pháp lý bất động sản, tư duy chính sách thuế đang dịch chuyển, từ đánh đồng tất cả giao dịch với thuế khoán 2% trên giá chuyển nhượng sang phân loại, đánh trúng vào hành vi cần điều chỉnh là đầu cơ, lướt sóng.

Ông nói, thuế đánh càng cao nếu bán ra sớm khiến nhiều nhà đầu tư sẽ phải cân nhắc lại mục tiêu ‘lướt sóng’ nhà đất. Bởi những giao dịch ‘ăn chênh’ trong thời gian ngắn chủ yếu dựa vào kỳ vọng hoặc thông tin quy hoạch chưa chính thức nên họ thường sử dụng đòn bẩy tài chính, tạo áp lực về dòng tiền. Việc buộc phải nắm giữ dài hạn khiến việc đầu cơ giảm sức hấp dẫn, từ đó, hạ nhiệt thị trường đồng thời tăng tính ổn định và bền vững.

Ông Tuấn đánh giá thay đổi này không đơn thuần là tăng thu ngân sách, mà là phép thử cho tiến trình tái cấu trúc thị trường. Đây là bước chuyển rõ ràng trong tư duy điều tiết: bất động sản không còn là sân chơi dễ dãi cho đầu cơ, mà là lĩnh vực cần đầu tư dài hạn, nghiêm túc và có trách nhiệm.

Theo kết quả một nghiên cứu của kênh Batdongsan, hơn 86% người mua bất động sản hiện nay nhằm mục đích đầu tư ‘lướt sóng’ kiếm lời. Thời gian từ lúc họ mua đến khi sang tay tối đa trong một năm. Trong đó, tỷ lệ nhà đầu tư giữ bất động sản dưới 6 tháng chiếm đến 50% và từ 6-12 tháng tầm 36%. Chỉ 14% giữ tài sản lâu hơn một năm.

Chuyên gia tư vấn bất động sản cá nhân Lê Quốc Kiên cũng nhìn nhận phương pháp tính thuế 20% lãi chuyển nhượng bất động sản sẽ có lợi hơn so với cách tính hiện nay (thuế khoán 2% trên giá chuyển nhượng), nếu người bán chứng minh được các chi phí phát sinh. Ví dụ, nếu chủ nhà mua một căn hộ với giá 4 tỷ đồng, chi phí liên quan là 800 triệu đồng, sau đó bán lại với giá 5 tỷ đồng, thuế thu nhập theo phương pháp mới là 40 triệu đồng (20% trên lợi nhuận 200 triệu đồng). Trong khi tính theo cách cũ, mức thuế phải đóng sẽ là 100 triệu (2% của 5 tỷ đồng). Theo cách tính này, những người bán lỗ nhà đất sẽ không phải đóng thuế.

Theo ông, cách tính này không chỉ mang lại sự công bằng và minh bạch hơn cho thị trường mà còn giúp tăng thu thuế đúng chỗ, đúng người, làm giảm các hoạt động đầu cơ ngắn. Người bán chọn cách tính thuế mới và chứng minh được chi phí phát sinh liên quan, mức đóng thuế sẽ thấp hơn. Điều này khuyến khích nhà đầu tư tập trung vào chiến lược dài hơi, hạn chế tình trạng đẩy giá nhà đất, giúp thị trường vận hành tích cực hơn.

Cùng quan điểm, ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS), cho biết hiện hệ thống pháp luật chưa có chế tài kiểm soát, ngăn chặn hoạt động đầu cơ, găm đất nhằm đẩy giá. Trong khi tình trạng mua bán, sang tay không được kiểm soát là nguyên nhân chính dẫn đến ‘sốt nhà đất’ tại nhiều địa phương.

Dữ liệu của đơn vị này chỉ ra Hà Nội tiếp tục dẫn đầu cả nước về tốc độ tăng trưởng giá bán chung cư, lên đến 87% sau 6 năm, trung bình mỗi năm tăng gần 15%. Hết quý II, giá căn hộ trung bình ở Thủ đô đạt gần 76 triệu đồng một m2. Theo sau là TP Đà Nẵng và TP HCM với đà tăng giá bán lên đến 70% và 48%.

Tại nhiều khu đô thị, dự án đất nền, tình trạng nhà đầu cơ mua đất rồi bỏ hoang chờ tăng giá hoặc tạo khan hiếm giả diễn ra phổ biến, mục đích đều là đẩy giá kiếm lời. Việc nghiên cứu áp thuế bất động sản là cấp bách để điều tiết thị trường. Không vì thấy khó ban hành mà bỏ qua chính sách này.

Mặt khác, một số chuyên gia bày tỏ lo ngại việc áp thuế 20% trên lãi chuyển nhượng nhà đất có thể gây nghẽn thanh khoản cục bộ, làm chậm dòng chảy vốn trong nền kinh tế.

Ông Đinh Minh Tuấn, Giám đốc Batdongsan khu vực miền Nam, cho rằng việc tính thuế theo giá bán và thời gian sở hữu, cao nhất 10% với thời gian nắm giữ dưới 2 năm (cao gấp 5 lần hiện hành) có thể khiến giao dịch sụt giảm, thị trường thứ cấp rơi vào trạng thái tạm thời đóng băng. Bởi tâm lý ‘lướt sóng’ đã ăn sâu trong tư duy đầu tư của rất nhiều người Việt, trải dài ở nhiều phân khúc từ đất nền, chung cư đến thấp tầng. Họ thường có xu hướng ‘bán khi được giá’ nên linh hoạt dịch chuyển dòng vốn sang các tài sản khác có lợi hơn trong từng thời điểm.

Theo ông Tuấn, phân khúc đất nền và căn hộ cao cấp sẽ chịu ảnh hưởng đầu tiên. Đây là hai phân khúc nhà đầu tư thường ‘lướt sóng’ trong vòng 6-18 tháng để tối đa hóa lợi nhuận. Khi biên lợi nhuận bị bào mòn, nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ sẽ bị loại khỏi cuộc chơi, khiến thanh khoản thị trường sụt giảm.

Ông Tuấn cũng quan ngại việc áp dụng thuế mới có thể đẩy giá nhà tăng cao. Bởi bên bán thường cộng toàn bộ chi phí, gồm cả thuế vào giá bán. Khi mức thuế tăng, giá bán ra cũng sẽ tăng theo và người mua cuối cùng có thể phải gánh thêm chi phí này. Ngoài ra, lợi nhuận thực tế của nhà đầu tư chịu ảnh hưởng kéo theo kênh đầu tư bất động sản cũng trở nên kém hấp dẫn so với các kênh khác. Thị trường địa ốc Việt Nam cũng khó cạnh tranh với các nước trong khu vực nơi có mức thuế thấp hơn.

Tương tự, ông Trần Khánh Quang, Tổng giám đốc Công ty Việt An Hòa, cho biết cần có 2 điều kiện để tính thuế theo phương pháp trên. Đầu tiên là cơ sở dữ liệu về lịch sử giao dịch của tài sản phải minh bạch, thứ hai là quy định rõ ràng các khoản chi phí được khấu trừ, kèm điều kiện về hóa đơn, chứng từ chứng minh.

Hiện nay, cơ quan thuế có thể tra cứu lịch sử giao dịch của thửa đất và của người nộp thuế, nhưng giá ghi trong hợp đồng chuyển nhượng vẫn chưa phản ánh đúng giá thực tế. Về chi phí đầu vào liên quan, một giao dịch bất động sản thường có các khoản phí như giá mua, phí môi giới, phí cải tạo, phí sửa chữa, phí lãi vay…

Theo ông Quang, việc xác định chi phí này tương đối phức tạp, nhất là với những căn nhà niên đại sử dụng hàng chục năm…Nếu không xác định được các chi phí kể trên, rất khó để hiện thực hóa cách tính thuế dựa trên lợi nhuận.

Để thực hiện hiệu quả chính sách đánh thuế 20% trên lãi chuyển nhượng, yêu cầu tiên quyết là hoàn thiện hạ tầng công nghệ thông tin và cơ sở dữ liệu đất đai. CEO Công ty Việt An Hòa cho biết nhà nước cần xây dựng hệ thống dữ liệu thị trường bất động sản minh bạch, nhất quán và triển khai liên thông thủ tục hành chính liên quan đến giá, giao dịch bất động sản (từ công chứng, thuế,…) trên nền tảng điện tử. Đồng thời, cơ quan quản lý cần có chế tài đủ mạnh để xử lý các trường hợp kê khai sai giá trị giao dịch.

Luật sư Phạm Thanh Tuấn cũng khuyến nghị mỗi bất động sản khi đưa vào giao dịch phải được ‘số hóa’ đầy đủ gồm giá mua – giá bán, thời gian giao dịch, số lần chuyển nhượng, giá trị từng lần. Bên cạnh đó, cơ sở dữ liệu giá đất cũng cần được cập nhật kịp thời theo Luật Đất đai 2024 để tránh tình trạng bảng giá đất vẫn ‘lỗi thời’ tại nhiều địa phương.

Đại học Kinh tế Quốc dân (NEU) vừa đưa ra kiến nghị gửi tới Chính phủ và các bộ ngành liên quan về các vấn đề kinh tế đang được quan tâm hiện nay. Trong đó, đổi mới mô hình tăng trưởng để tạo tiền đề cho tăng trưởng kinh tế là một trong năm vấn đề được NEU đề cập đến.

Cụ thể, các chuyên gia của NEU cho rằng, bên cạnh các giải pháp như tinh giảm hệ thống doanh nghiệp nhà nước và nâng cao chất lượng thể chế, tìm kiếm các nguồn thu bền vững mới để thay thế một phần cho các nguồn thu truyền thống cũng là yếu tố quan trọng. Việt Nam nên cân nhắc đánh thuế căn nhà thứ hai trở đi nhằm hạn chế tình trạng đầu cơ và găm giữ bất động sản. Đây là nguyên nhân khiến tình trạng ‘đô thị ma’ xuất hiện, kéo theo sự khan hiếm nguồn cung trên thị trường thứ cấp.

Nhóm nghiên cứu NEU đánh giá, khi chi phí sở hữu căn nhà thứ hai tăng lên do thuế, những chủ thể găm giữ sẽ có xu hướng sử dụng hiệu quả hơn bằng cách buộc phải bán bớt hoặc cho thuê, hoặc đưa vào hoạt động sản xuất kinh doanh. Từ đó, giúp tăng nguồn cung và góp phần hạ nhiệt giá nhà trên thị trường, từ đó hỗ trợ thị trường bất động sản trở nên lành mạnh cũng như tránh lãng phí tài nguyên.

Ngoài ra, NEU cũng đề xuất sửa đổi/cắt giảm gánh nặng thuế thu nhập cá nhân nên được thực hiện trong bối cảnh căng thẳng thương mại gia tăng và đối mặt với nguy cơ các quốc gia như Mỹ áp đặt thuế quan cao. Mức giảm trừ gia cảnh chậm được điều chỉnh, không theo kịp lạm phát và chi phí sinh hoạt thực tế, cũng như bậc thuế quá sát nhau khiến nhiều người dân, đặc biệt là tầng lớp trung lưu và thu nhập thấp phải chịu thuế ở mức cao ngay cả khi thu nhập chỉ vừa đủ để trang trải cuộc sống.

Nếu điều chỉnh giảm sắc thuế này sẽ giúp tăng thu nhập khả dụng cho người dân, từ đó khuyến khích người dân tăng chi tiêu cho hàng hóa, dịch vụ trong nước và bù đắp một phần sụt giảm từ hoạt động xuất khẩu.

NEU cũng đề xuất Việt Nam nên áp dụng chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp dựa trên tỷ lệ nội địa hóa của các doanh nghiệp xuất khẩu. Đây là một công cụ hiệu quả để phát triển công nghiệp phụ trợ và tăng cường khả năng chống chịu của nền kinh tế trước các biến động thương mại toàn cầu.

Thông qua việc chủ động nguồn cung trong nước, các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam sẽ giảm thiểu được rủi ro bị ảnh hưởng từ các chính sách thương mại quốc tế bất lợi, đảm bảo tính ổn định và bền vững cho hoạt động xuất khẩu.

Năm chủ đề được các chuyên gia NEU kiến nghị lên Chính phủ bao gồm: (i) Đổi mới mô hình tăng trưởng kết hợp cải cách thể chế nhằm tạo tiền đề cho tăng trưởng kinh tế; (ii) Hoàn thiện tư duy và cách thức nhìn nhận khu vực kinh tế tư nhân; (iii) Cải thiện chất lượng đầu tư công hướng tới mục tiêu tăng trưởng trung hạn; (iv) Tăng cường phát triển nền kinh tế số và kinh tế xanh và (v) Phát triển các vùng kinh tế động lực nhằm tạo đà cho tăng trưởng kinh tế.

Cũng tại bản kiến nghị, nhóm nghiên cứu NEU nhận định, từ năm 2011 đến nay, so với các khu vực kinh tế khác, khu vực kinh tế tư nhân tại Việt Nam còn tồn tại 3 hạn chế bao gồm: (i) có hiệu quả kinh doanh thấp nhất; (ii) có trình độ khoa học công nghệ thấp nhất và (iii) thu nhập của người lao động thấp nhất.

Đối mặt với thực trạng khu vực kinh tế tư nhân đang có biểu hiện ‘chững lại’ về mặt tốc độ, nhóm nghiên cứu đề xuất Chính phủ cần hoàn thiện chính sách thuế bình đẳng cho các doanh nghiệp tư nhân so với các doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp FDI.

Để thực hiện mục tiêu này, cần thực hiện nhanh chóng áp dụng chính sách thuế tối thiểu toàn cầu. Mức thuế thu nhập doanh nghiệp phổ biến ở Việt Nam hiện nay là 20%. Tuy nhiên, thông qua các chính sách ưu đãi, khu vực FDI được hưởng mức thuế suất trung bình vào khoảng 12%, đồng nghĩa chênh lệch khoảng 2,7% so với thuế tối thiểu toàn cầu.

Ngoài ra, cần giải quyết hợp lý vấn đề liên quan đến chuyển giá của các doanh nghiệp FDI. Cần ngăn chặn hiện tượng các doanh nghiệp FDI hoạt động kinh doanh có lãi tại Việt Nam nhưng tìm cách chuyển thành chi phí nguyên nhiên vật liệu, thiết bị, tài sản trí tuệ, dịch vụ nhập khẩu với giá khá cao.

Cuối cùng, cần xóa bỏ tình trạng trốn thuế của các doanh nghiệp FDI thông qua chính sách chuyển giá bất hợp lý. Cơ quan chức năng cần nghiên cứu áp dụng các biện pháp phòng chống trốn và tránh thuế đang áp dụng tại các nước tiên tiến để giải quyết vấn đề trên.

Từ năm 2011 đến nay, lợi nhuận trước thuế bình quân của một doanh nghiệp tư nhân chỉ bằng 0,52% của doanh nghiệp nhà nước và gần 3,1% của doanh nghiệp FDI, đồng thời năng suất lao động chỉ bằng 34% năng suất lao động của khu vực doanh nghiệp nhà nước và khoảng 69% năng suất lao động của khu vực FDI.

Bên cạnh đó, theo số liệu từ Cục Thống kê (2023), nếu xét các doanh nghiệp chế biến chế tạo khu vực tư nhân hiện nay, tỷ lệ sử dụng công nghệ lần lượt là 12%, 23% và 56% (cao, trung bình và thấp). Ngoài ra, thu nhập bình quân của người lao động doanh nghiệp tư nhân chỉ bằng 57,1% doanh nghiệp nhà nước, 78,4% doanh nghiệp FDI.