Món ngon từ lá rừng – đặc sản không thể bỏ lỡ của người Tày Tây Bắc

Linh — Sun, 24 Aug 2025 23:53:54 +0000

Ẩm thực Tây Bắc luôn được biết đến với sự đa dạng và phong phú, không chỉ với các món ăn được chế biến từ nguồn thực phẩm tự cung tự cấp mà còn có những đặc sản dân dã được thu hái, gom nhặt từ rừng hay ven sông, ven suối. Hải Yến, một cô gái người Tày sống ở xã Châu Quế, tỉnh Lào Cai, đã giới thiệu về loạt mâm cơm Tây Bắc gây sốt mạng gần đây.

Moọc – món ăn chế biến từ cá suối và rau gia vị, gói trong lá ngõa (lá vả) rồi đem hấp lên

Mâm cơm thường ngày của gia đình Hải Yến không chỉ bày biện các loại thực phẩm tự cung tự cấp như lợn, gà, cá mà còn có các loại rau sạch được thu hái từ tự nhiên như cà dại, rau dớn, măng. Hải Yến cho biết, ẩm thực bản làng mình có nhiều món đặc biệt, như các món rau rừng, măng rừng, cá suối, thịt nướng, gà nướng, cá nướng, bánh chưng, nem thính, thịt chua…

Đặc biệt, mỗi bữa cơm đều không thể thiếu bát chẳm chéo – thứ gia vị chấm được giã tay từ muối rang, ớt thóc bản địa, tỏi, mắc khén, rau thơm… Hải Yến nói rằng, đó đều là những món ăn dân dã, mộc mạc, mang đậm phong vị núi rừng Tây Bắc.

Mỗi mùa, mâm cơm thường ngày của bà con Tây Bắc lại có những món ngon khác nhau. Ví dụ, sau tết Nguyên đán là mùa măng vầu, măng sặt ngọt, có thể xào tỏi, luộc hay nướng trên bếp củi đều ngon. Từ tháng 4, măng rừng bắt đầu chồi lên mặt đất, vị đắng nhẹ, có thể sáng tạo thành các món lạ miệng như luộc chấm mẻ, xào lá lốt hoặc cuốn trứng kiến, cuốn thịt gà…

Sang thu, bản làng bước vào mùa cốm. Trong mâm cơm, mâm cỗ dịp này của người địa phương thường có xôi cốm, vịt thả suối luộc, canh măng… Còn khi mùa đông tới, không thể không nhắc đến món thịt chua hoặc đồ gác bếp như lợn/trâu gác bếp, lạp xưởng.

Vào ngày Tết, mâm cỗ của người Tày thường không thể thiếu một số món như nem thính, thịt chua, gà đồi, các món nướng, rau rừng, xôi nếp, bánh chưng gù, lợn mẹt… Dịp này, nhiều gia đình trong bản còn có tục “đụng lợn”. Người Tày ưa vị đậm, thiên về cay và thơm – nhưng là cái cay dễ chịu của ớt rừng phơi khô hoặc nướng cho bớt vị hăng, cái thơm nồng của mắc khén, thảo quả, chứ không hề gắt hay nồng. Đặc biệt, họ có thói quen gói thức ăn trong lá (lá chuối, lá dong, lá vả/ngõa) rồi đem nướng, hấp hoặc đồ xôi.

Người Tày còn có quan niệm “người nấu là người giữ hồn bếp”. Bởi vậy, người nấu cỗ, nấu các bữa cơm quan trọng thường là đàn ông. Trong nhà, bố của Hải Yến cũng là người nấu ăn chủ yếu. Ông ít khi cần công thức nhưng lại hiểu rõ về nguyên liệu.

Mỗi món ăn, đặc sản truyền thống đều có bí quyết chế biến riêng – điều khó diễn tả bằng lời mà được truyền qua đôi tay, qua năm tháng, từ đó tạo nên sự độc đáo trong từng gian bếp của người Tày.

Người đàn ông giảm 10 kg nhờ từ bỏ thực phẩm siêu chế biến

Linh — Sun, 10 Aug 2025 16:05:18 +0000

Một người đàn ông đến từ Anh Quốc đã trải qua một hành trình chuyển đổi đáng kinh ngạc khi loại bỏ thực phẩm siêu chế biến ra khỏi chế độ ăn uống hàng ngày của mình. Steffan Rhys, một phóng viên người Anh, quyết định cắt bỏ hoàn toàn đường và thực phẩm siêu chế biến vào tháng 1 năm 2024. Quyết định này được đưa ra khi anh cảm thấy cơ thể mình trong tình trạng ì ạch, mệt mỏi và chướng bụng sau kỳ nghỉ lễ.

Thực phẩm siêu chế biến, theo định nghĩa của các chuyên gia, là những loại thực phẩm mà thành phần của chúng không thường xuất hiện trong căn bếp thông thường hoặc đã trải qua một quy trình xử lý công nghiệp phức tạp. Những sản phẩm này thường được bảo quản trong bao bì nhựa hoặc nilon và chứa ít nhất một thành phần không quen thuộc với căn bếp truyền thống. Bác sĩ Chris Van Tulleken, một chuyên gia hàng đầu của Anh Quốc, cho rằng nếu một sản phẩm được bọc trong nhựa hoặc nilon và chứa các thành phần lạ, thì đó chính là thực phẩm siêu chế biến.

Sau 18 tháng áp dụng chế độ ăn không chứa thực phẩm siêu chế biến, Steffan Rhys đã nhận thấy bốn thay đổi đáng kể trong cơ thể và cuộc sống của mình. Thứ nhất, anh đã giảm khoảng 10kg, một kết quả ấn tượng mà anh đạt được mà không cần thay đổi tần suất tập luyện. Điều này có thể được giải thích bởi thực phẩm siêu chế biến thường chứa nhiều calo, đường, muối và chất béo không lành mạnh nhưng lại ít dinh dưỡng.

Thứ hai, Steffan Rhys thấy rằng việc tập luyện đã trở nên dễ dàng hơn. Trong suốt 18 tháng qua, mặc dù không tăng tần suất tập luyện, anh nhận thấy cơ thể mình có khả năng thích nghi với vận động tốt hơn rõ ràng. Bằng chứng là anh đã đạt ba kỷ lục cá nhân ở cự ly half-marathon và hai lần phá kỷ lục 10 km của chính mình.

Thứ ba, thông qua việc tìm hiểu và thử nghiệm các loại thực phẩm mới, Steffan Rhys đã khám phá ra nhiều hương vị mới lạ. Anh bắt đầu thường xuyên sử dụng những thực phẩm mà trước đây gần như không đụng tới, như đậu gà, đậu bơ, đậu lăng, các loại hạt và sữa chua Hy Lạp. Điều này đã giúp anh đa dạng hóa bữa ăn và tăng cường dinh dưỡng.

Thứ tư, Steffan Rhys có một cái nhìn mới mẻ và sâu sắc về thực phẩm và cách tiếp cận của ngành công nghiệp thực phẩm. Anh không còn muốn tiếp tục hỗ trợ các tập đoàn thực phẩm lớn với các chiến lược marketing 조작 nhằm thúc đẩy mua hàng.

Bữa ăn điển hình hàng ngày của Steffan Rhys rất đơn giản nhưng giàu dinh dưỡng. Bữa sáng của anh gồm sữa chua Hy Lạp ăn kèm với các loại hạt và trái cây tươi. Bữa trưa thường là đậu lăng nấu với nhiều loại rau và một phần sốt tự làm từ đậu gà hoặc đậu bơ. Bữa tối thường ưu tiên các loại cá trắng như cá tuyết, cá basa, hoặc cá hồi, ăn kèm với đậu bơ hoặc đậu gà trộn với hành tây, lá bạc hà và nước cốt chanh.

Việc loại bỏ thực phẩm siêu chế biến khỏi chế độ ăn uống hàng ngày đã giúp Steffan Rhys có một cuộc sống khỏe mạnh hơn và anh cũng phát triển sự yêu thích với hương vị tự nhiên của thực phẩm. Kết quả của hành trình này cho thấy rằng việc thay đổi chế độ ăn uống có thể mang lại những lợi ích đáng kể cho sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Thực phẩm tự nhiên – Nhandanvietnam.com

Món ngon từ lá rừng – đặc sản không thể bỏ lỡ của người Tày Tây Bắc

Người đàn ông giảm 10 kg nhờ từ bỏ thực phẩm siêu chế biến