Trong những năm gần đây, ngành thời trang Việt Nam đã chứng kiến sự xuất hiện của một chất liệu mới, không chỉ giàu tính ứng dụng mà còn mang lại giá trị bền vững cho môi trường. Đó là vải dứa, một sản phẩm được tạo ra từ lá dứa, phụ phẩm nông nghiệp từng bị đốt bỏ tại các cánh đồng dứa ở Thanh Hóa, Ninh Bình và nhiều nơi khác.

Lá dứa, một nguyên liệu sẵn có và phong phú tại Việt Nam, đã trở thành chất liệu cho các thiết kế thời trang cao cấp. Những thiết kế này không chỉ được trình diễn trên các sàn diễn thời trang quốc tế mà còn tại Việt Nam. Với hơn 47.000 ha trồng dứa, Việt Nam đứng thứ 3 trong số những nước trồng nhiều dứa nhất Đông Nam Á. Tuy nhiên, sau khi thu hoạch quả, lá dứa trở thành một loại ‘rác’ nông nghiệp khó xử lý do dai, cứng và nhiều gai.

Theo thống kê, mỗi năm, khoảng 2,5 triệu tấn lá dứa bị đốt, thải ra lượng khí CO2 ước tính khoảng 1,355 kg cho mỗi tấn lá dứa bị đốt. Để giải quyết vấn đề này, các doanh nghiệp đã tìm ra cách biến lá dứa thành chất liệu may mặc tự nhiên. Một trong những đơn vị tiên phong trong lĩnh vực này là Ecosoi, một công ty khởi nghiệp với dự án biến rác thành nguyên liệu may mặc vào năm 2021.

Chị Vũ Thị Liễu, người sáng lập Ecosoi, đã không ngừng nỗ lực để biến xơ sợi dứa thành một chất liệu thời trang giàu tính ứng dụng. Sản phẩm đầu tiên của chị là xơ sợi dứa, nhưng ban đầu không được chấp nhận do chưa có định hướng sử dụng rõ ràng. Tuy nhiên, sau khi tiếp tục nghiên cứu và phát triển, Ecosoi đã tạo ra vải dứa thô mộc, được trình diễn ở châu Âu, Nhật Bản và gây tiếng vang quốc tế.

Vào cuối tháng 6 vừa qua, vải sợi dứa – chất liệu may mặc thuần Việt, ra mắt chính thức với tên gọi Pina Lina. Đây là loại vải sợi làm từ nguồn nguyên liệu bản địa đầu tiên tại Việt Nam có chứng nhận giảm phát thải CO2. Sự hợp tác giữa Ecosoi, Faslink và Trung Quy đã kết nối người nông dân, các kỹ sư và nhà thiết kế thời trang, giúp giảm phát thải CO2 và mang lại thu nhập tăng thêm cho người nông dân.

Nhiều nhà thiết kế thời trang nổi tiếng như Phạm Ngọc Anh, Vũ Việt Hà, Ngô Hoàng Kha, Thanh Giang, Linh Sâu, LiLy Hoang… đã sử dụng vải dứa trong các bộ sưu tập của mình. Vải dứa thế hệ mới được ví như linen của Việt Nam, với các đặc tính tự nhiên như khả năng chống nắng và khử mùi, tự phân hủy, giữ phom dáng ổn định và có thể ứng dụng rộng rãi theo các xu hướng thời trang hiện đại.

Đại diện Ecosoi cho biết đơn vị mới chỉ khai thác được 30% sản lượng lá dứa Việt Nam. Nếu tăng trưởng tốt, đơn vị sẽ tiếp tục khai thác xơ sợi từ các vùng trồng dứa lớn như Đồng Tháp, Cần Thơ… và từ các nước láng giềng như Lào, Thái Lan, Campuchia… Việc biến lá dứa thành chất liệu thời trang không chỉ giúp giảm thiểu rác thải nông nghiệp mà còn mở ra cơ hội cho người nông dân tăng thu nhập và tham gia vào ngành thời trang xanh.