Ngày 1 tháng 7 vừa qua, cùng với cả nước, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam (GHPGVN) TP.HCM đã chính thức đi vào hoạt động trên cơ sở hợp nhất từ Ban Trị sự TP.HCM cũ, Bình Dương cũ và Bà Rịa – Vũng Tàu cũ. Sự kiện này đánh dấu một dấu mốc quan trọng trong lịch sử xây dựng và phát triển đất nước, thể hiện sự nỗ lực không ngừng của Giáo hội Phật giáo Việt Nam trong việc tăng cường sự đoàn kết và phát triển bền vững.

Ban Trị sự GHPGVN TP.HCM mới được lãnh đạo bởi Hòa thượng Thích Lệ Trang, Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự, làm Trưởng ban Trị sự. Bên cạnh đó, Ban Trị sự cũng bao gồm 30 vị Phó Trưởng ban, trong đó có 3 vị Phó Trưởng ban Thường trực: Hòa thượng Thích Nhựt Hỷ, Hòa thượng Thích Thiện Duyên và Thượng tọa Thích Thanh Phong. Thượng tọa Thích Thiện Quý được bổ nhiệm làm Phó Trưởng ban kiêm Chánh Thư ký. Sự kiện này không chỉ thể hiện sự kế thừa mà còn mở ra một kỷ nguyên mới trong sự phát triển của Phật giáo TP.HCM.

Sáng ngày 23 tháng 7, tại Hội nghị công bố quyết định nhân sự Ban Trị sự và các ban chuyên môn trực thuộc nhiệm kỳ 2022-2027, Hòa thượng Thích Lệ Trang đã nhấn mạnh rằng trên tinh thần đoàn kết, hòa hợp, Ban Trị sự TP.HCM mới sẽ phấn đấu phát triển lên tầm cao mới, xứng đáng là đơn vị đi đầu trong tương lai. Hòa thượng cũng kỳ vọng rằng với sự lãnh đạo và điều hành của Ban Trị sự mới, Phật giáo TP.HCM sẽ tiếp tục khẳng định vị thế và vai trò của mình trong đời sống tinh thần của cộng đồng.

Sau khi hợp nhất, Phật giáo TP.HCM đã trở thành địa phương có số lượng tự viện và Tăng Ni lớn nhất cả nước. Cụ thể, tổng số tự viện trên địa bàn là 1.949 cơ sở với 13.172 Tăng Ni. Con số này chiếm hơn 1/9 tự viện và hơn 1/5 số lượng Tăng Ni cả nước. Với số lượng tự viện lớn và nhiều tổ đình quan trọng, các tự viện này không chỉ là di tích lịch sử, văn hóa, nghệ thuật mà còn có các hoạt động Phật sự đa dạng, góp phần tích cực vào việc xây dựng và phát triển xã hội.

Trong bối cảnh đó, việc quản lý và tổ chức hoạt động của các tự viện đang trở thành một thách thức lớn cần được giải quyết. Đồng thời, việc dừng hoạt động của Giáo hội cấp quận/huyện và cấp cơ sở (Ban Quản trị tự viện) chưa được thành lập và đi vào hoạt động phổ biến cũng là một thách thức cần khắc phục. Điều này đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng của Ban Trị sự và các ban chuyên môn trực thuộc trong việc tìm ra giải pháp hiệu quả.

Mùa An cư kiết hạ Phật lịch 2569 (Ất Tỵ, 2025) này, TP.HCM có 76 đạo tràng an cư tập trung, với 6.935 Tăng Ni tham gia. Đây là một con số đáng kể, thể hiện sự quan tâm và nỗ lực của Tăng Ni trong việc thực hành và phát triển giáo lý Phật giáo. Sự kiện này cũng là một cơ hội để Tăng Ni trong thành phố có thể giao lưu, học hỏi và phát triển trên con đường tu tập.

Ngân hàng Trung ương Thái Lan và Văn phòng Quốc gia về Phật giáo (NOB) vừa công bố số liệu tài chính liên quan đến gần 39.000 tài khoản ngân hàng của các ngôi chùa trên toàn quốc. Thông tin này được đưa ra trong bối cảnh dư luận đang tỏ ra quan ngại về một loạt các vụ bê bối liên quan đến việc biển thủ tiền công đức trong cộng đồng Phật giáo Thái Lan.

Theo báo cáo, tính đến quý I năm 2025, tổng số tiền trong các tài khoản này đã lên đến khoảng 410 tỷ baht (tương đương hơn 11 tỷ USD). NOB đã nhấn mạnh rằng các sư trụ trì không được phép sử dụng tiền của chùa cho mục đích cá nhân. Mọi khoản tiền phải được gửi dưới tên của chùa và phải được quản lý một cách minh bạch.

Cụ thể, mọi lệnh rút tiền hay chi tiêu đều phải nêu rõ mục đích sử dụng và chỉ được chi cho những hoạt động chính thức như trùng tu chùa chiền, đào tạo tăng ni hoặc tổ chức các nghi lễ tôn giáo. Để đảm bảo tính minh bạch trong quản lý tài chính, mỗi chùa có thể chỉ định một ủy ban quản lý tài chính để cùng tham gia quyết định chi tiêu.

Trong trường hợp có khiếu nại, NOB có quyền kiểm tra sổ sách, tài khoản và chi tiêu của các ngôi chùa có liên quan để xác minh và xử lý các vi phạm. Những yêu cầu này nhằm tăng cường sự minh bạch và trách nhiệm trong việc quản lý tài chính của các chùa trên toàn quốc.

Tuy nhiên, gần đây, một số vụ bê bối tài chính liên quan đến các ngôi chùa đã gây nên sự chú ý của dư luận. Một trong những trường hợp nổi bật là vụ án liên quan đến một phụ nữ 35 tuổi, người có quan hệ tình cảm với ít nhất 8 sư cấp cao. Bà ta bị buộc tội biển thủ tiền công đức, gây nên một làn sóng phản đối và lên án từ công chúng.

Một trường hợp khác gây chú ý là vụ trụ trì 70 tuổi của chùa Wat Rai Khing bị cáo buộc biển thủ hơn 8 triệu USD trong 5 năm để đánh bạc. Những vụ bê bối này đã đặt ra thách thức lớn cho việc quản lý và giám sát tài chính trong cộng đồng Phật giáo Thái Lan, đòi hỏi sự can thiệp và giám sát chặt chẽ hơn từ các cơ quan chức năng.

Xem thêm: https://www.bangkokpost.com/business/general/2722211/bank-of-thailand-reveals-financial-data-of-temp-buddhist-monastery-accounts

Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc mới đây đã được UNESCO ghi danh vào Danh mục Di sản Văn hóa Thế giới, trở thành di sản thứ 9 của Việt Nam được vinh danh di sản thế giới. Quần thể di sản này trải dài trên địa bàn 3 tỉnh, thành phố, bao gồm Quảng Ninh, Bắc Ninh và Hải Phòng, với 12 điểm di tích và danh thắng được quy hoạch đồng bộ gắn kết thành một thể thống nhất cả về không gian và tâm linh.

Trong 12 điểm di tích thành phần của Quần thể di sản này, Bắc Ninh đóng góp 2 điểm là chùa Vĩnh Nghiêm và chùa Bổ Đà. Ông Mai Sơn, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bắc Ninh, cho biết rằng việc nghiên cứu, xây dựng hồ sơ, thống nhất quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản của Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc là một thách thức lớn. Quá trình xây dựng hồ sơ đòi hỏi một khối lượng lớn thông tin và tư liệu khoa học để chứng minh giá trị nổi bật toàn cầu của di sản.

Việc tổng hợp, chỉnh sửa và bổ sung các thông tin theo yêu cầu của ICOMOS cũng đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan. Đặc biệt, di tích chùa Vĩnh Nghiêm và chùa Bổ Đà tại Bắc Ninh được nhìn nhận là 2 trung tâm Phật giáo Trúc Lâm, có vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển đạo Phật. Tại đây, lưu giữ hệ thống mộc bản độc đáo, trong đó kho mộc bản lưu giữ tại chùa Vĩnh Nghiêm gồm 3.050 tấm mộc bản khắc kinh, sách thuốc, luật giới nhà Phật bằng chữ Hán, chữ Nôm đã được UNESCO ghi danh là Di sản tư liệu thuộc Chương trình Ký ức thế giới khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Với việc được ghi danh vào Danh mục Di sản Văn hóa Thế giới, Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc sẽ có cơ hội để quảng bá rộng rãi giá trị văn hóa, lịch sử và tâm linh của mình tới với công chúng quốc tế. Đồng thời, đây cũng là cơ hội để tỉnh Bắc Ninh và các địa phương liên quan tăng cường công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản, cũng như phát triển du lịch bền vững, góp phần thúc đẩy kinh tế – xã hội của địa phương.

Ông Mai Sơn cũng nhấn mạnh rằng, việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản của Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc đòi hỏi sự tham gia tích cực của các cấp chính quyền, các nhà khoa học, nhà quản lý và cộng đồng dân cư. Đặc biệt, cần có những giải pháp cụ thể để bảo vệ và phát huy giá trị của di sản, cũng như nâng cao ý thức của người dân về tầm quan trọng của việc bảo tồn di sản văn hóa.

Trong thời gian tới, tỉnh Bắc Ninh sẽ tiếp tục tăng cường công tác quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản của Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc, nhằm xứng đáng với vị thế của di sản thế giới.

Trong thập kỷ qua, từ 2010 đến 2020, tình hình dân số của các tôn giáo lớn trên thế giới đã trải qua nhiều biến động. Đáng chú ý, Phật giáo là tôn giáo duy nhất ghi nhận sự giảm cả về số lượng tuyệt đối và tỷ lệ tương đối trong dân số toàn cầu. Số lượng Phật tử trên toàn thế giới đã giảm từ 343 triệu người vào năm 2010 xuống còn 324 triệu người vào năm 2020, tương đương mức giảm 5%. Nguyên nhân chính dẫn đến sự suy giảm này bắt nguồn từ tỷ lệ sinh thấp và hiện tượng nhiều người rời bỏ tôn giáo, đặc biệt là tại các quốc gia Đông Á như Trung Quốc và Nhật Bản.

Trung Quốc và Nhật Bản là hai quốc gia ghi nhận sự giảm đáng kể về số lượng Phật tử. Tại Trung Quốc, số lượng Phật tử giảm 23 triệu người, trong khi tại Nhật Bản, con số này giảm 7 triệu người. Khu vực châu Á – Thái Bình Dương, nơi chiếm đến 98% số Phật tử toàn cầu, cũng ghi nhận mức giảm 6%, xuống còn khoảng 316 triệu người. Sự suy giảm này cho thấy một xu hướng thay đổi trong việc thực hành và gắn bó với Phật giáo tại các quốc gia này.

Ngược lại, một số khu vực khác như Bắc Mỹ và châu Âu đã chứng kiến sự tăng trưởng số lượng Phật tử. Tại Bắc Mỹ, số Phật tử tăng 27%, đạt 5 triệu người, trong khi châu Âu tăng 26%, đạt 2,5 triệu người. Mặc dù số lượng tăng nhanh, Phật tử tại hai khu vực này vẫn chỉ chiếm một phần nhỏ – lần lượt là 2% và 1% của toàn bộ Phật tử thế giới.

Thái Lan hiện là quốc gia có số Phật tử lớn nhất thế giới, với khoảng 68 triệu người, chiếm 94% dân số nước này. Đứng thứ hai là Trung Quốc với 53 triệu Phật tử, tuy nhiên chỉ chiếm khoảng 4% dân số Trung Quốc. Phật giáo là tôn giáo chiếm đa số tại 7 quốc gia: Campuchia (97%), Thái Lan (94%), Myanmar (89%), Bhutan (75%), Sri Lanka (70%), Lào (64%) và Mông Cổ (51%).

Một số quốc gia đã chứng kiến sự thay đổi đáng kể về tỷ lệ dân số theo đạo Phật. Hàn Quốc là một trong số đó, với sự giảm khoảng 7%, tức khoảng 2,6 triệu người, xuống còn 19%. Nguyên nhân chính là do hiện tượng “rời bỏ tôn giáo”, tức nhiều người được sinh ra trong gia đình theo đạo Phật nhưng lớn lên lại không còn thực hành tôn giáo này.

Tóm lại, sự suy giảm của số lượng Phật tử trên toàn cầu phản ánh xu hướng tôn giáo đang thay đổi trên toàn cầu, không chỉ riêng với Phật giáo, mà còn với nhiều truyền thống tín ngưỡng khác. Người trẻ ngày nay có xu hướng cá nhân hóa niềm tin hơn là ràng buộc với tôn giáo truyền thống. Điều này cho thấy một sự chuyển biến trong cách tiếp cận và thực hành tôn giáo, đòi hỏi các tôn giáo phải thích nghi và đổi mới để thu hút và giữ chân tín đồ.

Chứng điệp an cư kiết hạ, thường được gọi vắn tắt là ‘sổ hạ’, là một tài liệu quan trọng do Ban Tăng sự cấp và xét cấp cho Tăng Ni. Đây là một phần không thể thiếu trong quá trình tu tập và phát triển của Tăng Ni, đồng thời là điều kiện cần thiết để xác nhận về việc tấn phong giáo phẩm và bổ nhiệm trụ trì.

Trước đây, việc cấp ‘sổ hạ’ được thực hiện thông qua Ban Trị sự cấp quận/huyện, sau đó trình lên Ban Tăng sự/Ban Trị sự cấp tỉnh/thành. Tuy nhiên, sau khi các Ban Trị sự cấp quận/huyện ngừng hoạt động và việc sáp nhập các tỉnh, thành được thực hiện, quy trình cấp ‘sổ hạ’ đã trải qua một số thay đổi. Theo Quy chế hoạt động Ban Tăng sự Trung ương (nhiệm kỳ 2022-2027), mỗi Tăng Ni thực hiện an cư hợp pháp lần đầu sẽ được Ban Tăng sự Trung ương cấp Chứng điệp an cư. Sau đó, mỗi năm Tăng Ni an cư sẽ được Ban Trị sự cấp tỉnh, thành nơi tổ chức an cư xác nhận tiếp theo trong Chứng điệp an cư, chính thức tăng thêm một hạ lạp (tuổi đạo).

Hạ lạp là một trong những điều kiện cần của Tăng Ni để xác nhận về việc tấn phong giáo phẩm và bổ nhiệm trụ trì. Vì vậy, việc xác nhận an cư – sổ hạ là một trong những chứng nhận quan trọng và cần thiết đối với mọi Tăng Ni. Thượng tọa Thích Minh Cần, Ủy viên Thường trực Ban Trị sự, Phó ban kiêm Chánh Thư ký Ban Tăng sự GHPGVN TP.HCM, đã trao đổi về vấn đề này.

Theo Thượng tọa, đối với Phật giáo TP.HCM (cũ), sau ngày tác pháp an cư, Chứng điệp an cư kiết hạ (sổ hạ) của chư hành giả sẽ được Ban Thư ký các trường hạ chuyển đến Ban Thư ký Phật giáo quận/huyện. Ban Thư ký Phật giáo quận/huyện tập hợp tất cả sổ hạ của các trường hạ nộp về Văn phòng Ban Tăng sự GHPGVN TP.HCM để được xác nhận.

Trong thời gian sau ngày tác pháp an cư, từ 11 đến 30-6-2025, đơn vị hành chính Phật giáo cấp quận/huyện chưa miễn nhiệm, đã có hơn 2/3 Ban Thư ký Phật giáo quận/huyện hoàn tất việc chuyển giao sổ hạ, đơn đăng ký cấp sổ hạ mới và đơn đăng ký cấp Giấy chứng nhận an cư về Văn phòng Ban Tăng sự GHPGVN TP.HCM. Đến ngày 1-7-2025, đơn vị hành chính Phật giáo cấp quận/huyện miễn nhiệm, chỉ còn một vài trường hạ chưa kịp nộp sổ hạ về Văn phòng Ban Tăng sự GHPGVN TP.HCM. Tuy nhiên, Văn phòng Ban Tăng sự GHPGVN TP.HCM vẫn tiếp nhận và giải quyết.

Về thủ tục cấp ‘sổ hạ’ mới và các đơn từ liên quan an cư kiết hạ, Ban Tăng sự GHPGVN TP.HCM đã hướng dẫn đầy đủ và cụ thể trên cổng Hành chính điện tử của GHPGVN TP.HCM. Ban Tăng sự cũng thông báo rằng, nếu trường hạ nào chưa kịp nộp sổ hạ về Văn phòng Ban Tăng sự GHPGVN TP.HCM, thì Thư ký của trường hạ đó có thể đến nộp trực tiếp tại Văn phòng Ban Tăng sự GHPGVN TP.HCM.

Trong những năm qua, showbiz Việt đã chứng kiến nhiều ngôi sao quyết định xuống tóc vì những lý do khác nhau, gây chú ý và đồng cảm trong công chúng. Mới đây nhất, ca sĩ Tuấn Hưng đã khiến dư luận quan tâm khi anh quyết định cạo đầu tại núi Yên Tử. Lý do đằng sau hành động này là để cầu nguyện cho sức khỏe của mẹ anh, người đang mắc phải một bệnh hiểm nghèo.

Tuấn Hưng chia sẻ rằng việc xuống tóc không chỉ là cách anh thể hiện tình yêu và sự quan tâm dành cho gia đình, mà còn là quyết tâm của anh trong việc buông bỏ cái tôi cá nhân và giữ lại phần người con hiếu thảo. Hành động này không chỉ phản ánh tình cảm gia đình sâu sắc mà còn cho thấy sự chuyển đổi trong tâm hồn và suy nghĩ của anh.

Trước Tuấn Hưng, nhiều nghệ sĩ Việt Nam khác cũng đã từng thực hiện việc xuống tóc với những lý do đa dạng và phong phú. Ví dụ như Việt Hương, nữ nghệ sĩ nổi tiếng, đã quyết định cạo đầu để phù hợp với vai diễn mới trong một dự án nghệ thuật. Mục đích của cô là để thể hiện nhân vật một cách chân thực và tự nhiên nhất.

Không chỉ Việt Hương, MC Đại Nghĩa cũng từng gây nên một làn sóng quan tâm khi xuống tóc tại chùa Huyền Không, thành phố Huế. Anh đã tham gia vào một khóa tu xuất gia gieo duyên, nơi mà anh và các khóa sinh khác tham gia vào những hoạt động truyền thống như các tu sĩ thực thụ, không sử dụng điện thoại di động.

Nữ ca sĩ Phương Thanh cũng có một trải nghiệm tương tự khi xuống tóc trong một hành trình hành hương về đất Phật Ấn Độ. Việc xuống tóc của cô nằm trong kế hoạch tu học ngắn hạn, và đó cũng là cách cô muốn khởi tâm hướng Phật, tìm kiếm sự giác ngộ.

Á hậu Khánh Phương cũng đã gây chú ý khi quyết định xuống tóc để đi tu. Cô ấy đã bày tỏ rằng quyết định này đã giúp cô trút bỏ những muộn phiền và tìm thấy sự bình an trong tâm hồn.

Giọng ca đặc biệt của nhạc Việt, Lê Cát Trọng Lý, cũng đã từng thu hút sự chú ý khi quyết định cạo đầu vào năm 2012. Đối với cô, việc xuống tóc là một cách để làm mới bản thân và tạo thêm dũng khí để đối mặt với những khó khăn trong cuộc sống.

Những quyết định xuống tóc của các nghệ sĩ Việt Nam không chỉ là sự thay đổi về hình ảnh bên ngoài, mà còn phản ánh những giá trị sâu sắc về tình cảm gia đình, hành trình tâm linh, hay nỗ lực làm mới bản thân. Các quyết định này không chỉ nhận được sự quan tâm của dư luận mà còn góp phần nêu lên những giá trị ý nghĩa về sự đổi thay và sự phát triển của con người.

Ngày 18/7, nghệ sĩ Lê Thiết Cương, một họa sĩ và nhà phê bình nghệ thuật nổi tiếng của Việt Nam, đã qua đời tại Hà Nội, để lại nhiều tiếc thương cho cộng đồng văn nghệ sĩ. Ông được biết đến với phong cách hội họa tối giản độc đáo, được hình thành từ sự kết hợp giữa giáo lý nhà Phật và tinh thần nghệ thuật đương đại.

Trước khi ra đi, Lê Thiết Cương vẫn thể hiện sự khao khát sống và yêu bằng việc tìm đến những nguồn cảm hứng từ nghệ thuật, như âm nhạc và thơ ca. Sự nghiệp của ông được đánh dấu bằng nhiều mối quan hệ chặt chẽ với các nghệ sĩ và văn nhân khác, được biết đến là người hào hiệp, trượng nghĩa và luôn sẵn sàng giúp đỡ bạn bè và đàn em.

Họa sĩ Lê Thiết Cương sinh ra trong gia đình có truyền thống nghệ thuật lâu đời, với cha là nhà biên kịch, nhà thơ Lê Nguyên, và mẹ là nhà quay phim Đỗ Phương Thảo. Từ khi còn nhỏ, ông đã được tiếp xúc với nghệ thuật và đã học vẽ từ năm 11 tuổi. Ông tốt nghiệp khoa thiết kế mỹ thuật tại Trường Đại học Sân khấu – Điện ảnh Hà Nội và đã gắn bó với nghệ thuật trong hơn nửa thế kỷ.

Phong cách hội họa của Lê Thiết Cương được đặc trưng bởi sự tối giản, tiết chế tối đa từ bố cục, đường nét đến màu sắc. Ông tin rằng, sự tối giản là con đường để đạt đến sự minh triết và tinh thần trong nghệ thuật. Ông đã thể hiện điều này qua các tác phẩm của mình, từ tranh trên canvas đến tranh trên gốm và các tác phẩm điêu khắc.

Không chỉ là một họa sĩ, Lê Thiết Cương còn là một nhà phê bình nghệ thuật và đã xuất bản nhiều cuốn sách về nghệ thuật, như ‘Thấy’ (2017) và ‘Trò chuyện với hội họa’ (2025). Ông đã nhận được nhiều lời khen ngợi từ giới văn nghệ sĩ về khả năng phân tích và đánh giá nghệ thuật của mình.

Trước khi qua đời, Lê Thiết Cương đã hoàn thiện nhiều dự án nghệ thuật, bao gồm cả triển lãm và sách. Ông đã để lại nhiều ấn phẩm và tác phẩm nghệ thuật quý giá cho giới văn nghệ sĩ Việt Nam. Sự ra đi của ông để lại nhiều tiếc thương cho những người yêu nghệ thuật và tôn vinh ông như một nghệ sĩ tài năng, một tấm gương sáng trong lĩnh vực nghệ thuật.