Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang tiến hành xây dựng Dự thảo Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2026-2030. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc đổi mới và nâng cao chất lượng phát triển nông thôn bền vững tại Việt Nam. Dự thảo này kế thừa và phát huy những thành tựu tích cực từ giai đoạn 2021-2025, đồng thời bổ sung nhiều nội dung mới theo hướng hiện đại hóa, phân cấp linh hoạt và phản ánh thực chất kết quả phát triển nông thôn.

Dự thảo đề xuất phân chia các xã thành 3 nhóm dựa trên điều kiện thực tiễn để áp dụng các mức chỉ tiêu phù hợp. Đồng thời, đề xuất trao quyền cho UBND cấp tỉnh trong việc quy định tỷ lệ cụ thể nhiều tiêu chí như hạ tầng giao thông, điện, nước, nhà ở, thu nhập, đào tạo… nhằm đảm bảo tính linh hoạt và sát thực tế.

Một điểm mới nổi bật trong Dự thảo là việc bổ sung tiêu chí về bảo tồn làng nghề, phát triển OCOP, tiêu chí làng thông minh, tiêu chí hạnh phúc và chuyển đổi số trong quản trị xã. Điều này thể hiện sự quan tâm đến việc nâng cao chất độ sống và sức khỏe người dân nông thôn, cũng như phát triển nông thôn bền vững.

Về hạ tầng giao thông nông thôn, Dự thảo đặt ra mục tiêu: 100% đường xã được nhựa hóa hoặc bê tông hóa, ít nhất 80% đường thôn, liên thôn được cứng hóa và 70% đường ngõ xóm sạch, thuận tiện. Tỷ lệ đất nông nghiệp có hệ thống tưới tiêu chủ động cũng được giữ ở mức ≥80%.

Dự thảo cũng đề xuất tiêu chí thu nhập bình quân đầu người đặt ra mục tiêu tăng ít nhất 2 lần so với năm 2020 — tương đương mức ≥72 triệu đồng/người với xã nhóm 1, ≥100 triệu đồng với xã nhóm 2 và ≥118 triệu đồng với xã nhóm 3.

Bên cạnh đó, Dự thảo cũng nhấn mạnh đến việc nâng cao vai trò kinh tế tập thể, sản xuất quy mô và tiêu chuẩn hóa nông sản. Yêu cầu mỗi xã có ít nhất 1 hợp tác xã hoặc tổ hợp tác hoạt động hiệu quả, ít nhất một mô hình liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm chủ lực, và có kế hoạch phát triển sản phẩm OCOP.

Chuyển dịch cơ cấu lao động và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là nội dung xuyên suốt trong bộ tiêu chí. Dự thảo đặt mục tiêu tỷ lệ lao động có bằng cấp, chứng chỉ đạt từ 30%-40% tùy nhóm xã; tất cả các xã phải triển khai kế hoạch đào tạo cộng đồng, chuyển đổi nghề, đồng thời có tổ khuyến nông cộng đồng hoạt động hiệu quả.

Bộ tiêu chí cũng phản ánh rõ những vấn đề xã hội đương đại như bình đẳng giới, phòng chống bạo lực gia đình, bảo vệ trẻ em, với các chỉ tiêu cụ thể hơn, phù hợp với chức năng quản lý của từng bộ, ngành.

Tóm lại, Dự thảo Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2026-2030 thể hiện rõ định hướng phát triển nông thôn không chỉ là kinh tế, hạ tầng, mà còn là nơi an cư, hạnh phúc, có dịch vụ tốt, môi trường bền vững và người dân được phục vụ tận tâm.

Thông tin thêm về Dự thảo có thể được tìm thấy tại https://www.agroviet.gov.vn/ hoặc trang web chính thức của Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam.

Hiện tại, tại Vườn quốc gia Xuân Thủy, tỉnh Ninh Bình, đang là thời điểm sôi động cho người nuôi ong với mùa hoa sú vẹt. Hàng nghìn con ong đang bay lượn quanh các thùng ong, tạo nên một bức tranh sinh động và nhộn nhịp của ngành nuôi ong trong vùng.

Vườn quốc gia Xuân Thủy được bao bọc bởi hệ sinh thái rừng ngập mặn phong phú, tạo ra một môi trường lý tưởng cho ong lấy mật. Mỗi mùa hoa sú vẹt nở, các chủ ong từ khắp nơi trên cả nước đều đưa đàn ong về đây để tận dụng nguồn mật phong phú. Ông Nguyễn Văn Tùng, một người nuôi ong có kinh nghiệm lâu năm, cho biết ông đã đưa hơn 700 đàn ong về Vườn quốc gia Xuân Thủy để lấy mật.

Tuy nhiên, mùa hoa sú vẹt năm nay không mấy thuận lợi cho người nuôi ong. Theo ông Tùng, hoa nở muộn và số lượng hoa không nhiều, dẫn đến sản lượng mật ong giảm đáng kể. Ước tính sản lượng mật ong vụ này chỉ khoảng 3 tạ, giảm đáng kể so với mọi năm. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến người nuôi ong tại địa phương mà còn ảnh hưởng đến chất lượng và số lượng mật ong cung cấp cho thị trường.

Nhận thấy những khó khăn mà người nuôi ong đang gặp phải, Vườn quốc gia Xuân Thủy đã triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ. Ngoài việc giúp người dân chọn vị trí đặt thùng ong để lấy mật hiệu quả, vườn quốc gia còn hỗ trợ về công nghệ chế biến và tăng cường quảng bá thương hiệu, giúp người nuôi ong mở rộng thị trường tiêu thụ. Đây là những nỗ lực thiết thực nhằm giúp người nuôi ong vượt qua khó khăn và phát triển bền vững.

Một trong những nỗ lực đáng kể của Vườn quốc gia Xuân Thủy là xây dựng thương hiệu mật ong vườn quốc gia đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao. Qua đó, nhiều hộ gia đình trên địa bàn đã đáp ứng được các tiêu chuẩn về nuôi ong và chế biến mật ong, tham gia vào chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn mở ra những cơ hội mới cho người nuôi ong trong việc tiếp cận thị trường.

Ông Vũ Quốc Đạt, Phó Giám đốc Vườn quốc gia Xuân Thủy, cho biết mùa hoa sú vẹt năm nay có 17 chủ ong đưa khoảng 8.000 đàn ong về lấy mật. Dự kiến sản lượng mật ước đạt từ 70-80 tấn. Vườn quốc gia cũng sẵn sàng chia sẻ quyền sử dụng nhãn hiệu chứng nhận nhãn hiệu OCOP cho người dân, khuyến khích người dân tham gia chuỗi liên kết để cải thiện hình ảnh và nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm mật ong.

Qua những nỗ lực của Vườn quốc gia Xuân Thủy và người nuôi ong, mật ong sú vẹt đã trở thành một sản phẩm đặc trưng của vùng. Loại mật ong này được thị trường ưa chuộng do chất lượng cao và mùi thơm đặc trưng. Mật ong sú vẹt không chỉ là một sản phẩm nông nghiệp mà còn là một phần của văn hóa và di sản của địa phương, góp phần vào sự phát triển bền vững của nền nông nghiệp và du lịch tại Vườn quốc gia Xuân Thủy.