Nhiều khu chợ truyền thống tại Hà Nội sau khi được đầu tư hàng chục tỷ đồng đã rơi vào tình trạng hoang hóa, lãng phí. Điều này không chỉ gây thiệt hại về tài chính mà còn ảnh hưởng đến đời sống dân sinh và bộ mặt đô thị.

Chợ Phúc Lý, nằm ở phường Tây Tựu, Thành phố Hà Nội, là một ví dụ điển hình. Dự án này được khởi công xây dựng từ tháng 10/2010 và hoàn thành vào năm 2017 với diện tích 3.900 m2, gồm một khu chợ chính hai tầng và khu bán hàng ngoài trời. Tuy nhiên, sau gần 7 năm hoàn thiện, chợ lại rơi vào cảnh vắng bóng tiểu thương và nhiều hạng mục đang dần xuống cấp.

Chợ Xuân Phương, phường Xuân Phương, Thành phố Hà Nội, cũng gặp tình trạng tương tự. Dự án này được khởi công từ tháng 2/2017 với số vốn đầu tư gần 18 tỷ đồng trên diện tích hơn 6.000 m2. Công trình được kỳ vọng là trung tâm thương mại dân sinh hiện đại, đáp ứng được nhu cầu buôn bán cho khu vực. Tuy nhiên, sau khi hoàn thiện khu nhà chính vào năm 2018, dự án lại vướng giải phóng mặt bằng phần khu vực ngoài trời. Đến cuối năm 2022, các vướng mắc cơ bản được tháo gỡ, nhưng đến nay, chợ vẫn chưa thể đi vào hoạt động.

Chợ dân sinh Lĩnh Nam, phường Vĩnh Hưng, Thành phố Hà Nội, có diện tích lên tới 3.000 m2 gồm khu chợ chính hai tầng và khu bán hàng ngoài trời. Chợ được xây dựng trên cơ sở mô hình chợ truyền thống theo hướng văn minh, hiện đại nhằm góp phần xoá chợ cóc, chợ tạm đang tồn tại trên địa bàn quận Hoàng Mai (cũ). Tuy nhiên, hiện tại khu chợ hai tầng đang trong tình trạng sử dụng sai mục đích. Khu vực tầng 1 đang được sử dụng làm nơi để ô tô. Xung quanh chợ là cảnh nhếch nhác của hạ tầng xuống cấp, rác chất thành bãi và cỏ cây um tùm.

Tình trạng chợ dân sinh bị bỏ hoang không phải là câu chuyện mới ở Hà Nội. Đã có không ít dự án chợ được đầu tư hàng chục tỷ đồng với nhiều kỳ vọng nhưng sau khi hoàn thiện lại lâm vào cảnh “chợ không người”. Thực trạng này không chỉ gây lãng phí ngân sách mà còn tác động tiêu cực đến đời sống dân sinh và bộ mặt đô thị. Trong khi người dân thiếu điểm mua bán hợp lý, văn minh thì cơ sở hạ tầng chợ được xây dựng lại không được sử dụng đúng mục đích.

Trước thực trạng đó, tháng 4/2024, UBND TP Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 110 về thực hiện chỉ tiêu xây dựng, cải tạo chợ trên địa bàn giai đoạn 2024-2025. Theo đó, Hà Nội dự kiến xây mới 17 chợ, trong đó có 5 chợ hoàn thành trong năm 2024, 12 chợ hoàn thành trong năm 2025.

Thanh tra Chính phủ sẽ thực hiện thanh tra chuyên đề đối với Dự án đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến Cát Linh – Hà Đông, cùng với 7 dự án khác tại Bộ Xây dựng. Thông tin này được đưa ra trong bối cảnh Chính phủ đang nỗ lực đánh giá và giải quyết các khó khăn, vướng mắc liên quan đến các công trình và dự án trọng điểm quốc gia.

Theo kế hoạch, việc thanh tra sẽ tập trung vào các dự án có khó khăn, vướng mắc, chậm tiến độ, tồn đọng kéo dài, hiệu quả thấp, và nguy cơ gây thất thoát, lãng phí. Điều này thể hiện sự quyết tâm của Chính phủ trong việc nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng vốn đầu tư công, cũng như đảm bảo tiến độ và chất lượng của các dự án quan trọng.

Dự án đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến Cát Linh – Hà Đông, là một trong những dự án trọng điểm được đưa vào diện thanh tra. Tuyến đường sắt đô thị này có tổng mức đầu tư hơn 18.000 tỷ đồng và được kỳ vọng sẽ góp phần giảm tải áp lực giao thông tại thủ đô Hà Nội. Tuy nhiên, dự án này đã nhiều lần bị chậm tiến độ và phải đối mặt với không ít khó khăn trong quá trình thực hiện.

Bên cạnh Dự án đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến Cát Linh – Hà Đông, 7 dự án khác tại Bộ Xây dựng cũng sẽ được thanh tra. Các dự án này bao gồm các dự án quan trọng trong lĩnh vực giao thông và xây dựng, như đường cao tốc, nâng cấp quốc lộ, và các công trình trọng điểm khác.

Việc thanh tra sẽ giúp đánh giá thực trạng và xác định nguyên nhân của các khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện các dự án. Qua đó, Thanh tra Chính phủ sẽ kiến nghị các giải pháp để khắc phục những tồn tại, hạn chế và nâng cao hiệu quả của các dự án. Đồng thời, việc thanh tra cũng sẽ góp phần tăng cường trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị và cá nhân trong việc quản lý và sử dụng vốn đầu tư công.

Trước đó, Thủ tướng Chính phủ đã giao Thanh tra Chính phủ chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tiến hành thanh tra các dự án có khó khăn, vướng mắc, chậm tiến độ, tồn đọng kéo dài, hiệu quả thấp, và nguy cơ gây thất thoát, lãng phí. Việc này nhằm triển khai Nghị quyết số 01/NQ-CP về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội năm 2023 và Kế hoạch số 06-KH/TU của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế – xã hội 5 năm (2021-2026).

Thanh tra Chính phủ đã ban hành nhiều quyết định thanh tra đối với các dự án. Ghi nhận của Báo Chính phủ tại các dự án nhiều gói thầu khi thực hiện đang triển khai trong bối cảnh nguồn vật liệu khan hiếm. Một số đơn vị phối hợp chậm ; tiến độ thi công chậm so với kế hoạch; phát sinh tranh chấp, khiếu kiện; khả năng thu xếp vốn khó khăn, không thực hiện đúng cam kết trong hợp đồng với chủ đầu tư dẫn đến Tranh chấp , khiếu nại, khởi kiện tại tòa như TANDTC. Một số tồn tại, hạn chế, vướng mắc do các nguyên nhân khách quan và chủ quan.

Gia Lai tăng cường quản lý và sử dụng hiệu quả trụ sở làm việc dôi dư

Tỉnh Gia Lai vừa ban hành chỉ đạo nhằm quản lý và sử dụng hiệu quả các trụ sở làm việc dôi dư sau khi thực hiện sắp xếp lại bộ máy hành chính. Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Tuấn Thanh đã ký văn bản yêu cầu các sở, ban, ngành và UBND các xã, phường thực hiện nghiêm việc quản lý, sử dụng và khai thác hiệu quả các trụ sở dôi dư này.

Các cơ quan, đơn vị được yêu cầu triển khai việc sắp xếp, bố trí lại trụ sở, cơ sở vật chất sau khi sắp xếp các đơn vị hành chính, đảm bảo hoạt động thông suốt và không bị gián đoạn. Tỉnh nghiêm cấm việc bán trụ sở làm việc, cơ sở sự nghiệp công lập dôi dư để tránh thất thoát và lãng phí tài sản công. Việc xử lý các tài sản này phải tuân thủ theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.

Các cơ quan, địa phương phải bố trí nhân sự để trực tiếp bảo vệ và quản lý tài sản như nhà, đất, trang thiết bị, tránh để xuống cấp hoặc hư hỏng. Sở Tài chính được giao nhiệm vụ phối hợp với các đơn vị và địa phương để rà soát và xây dựng kế hoạch xử lý tài sản một cách toàn diện và hiệu quả.

UBND tỉnh cũng nhấn mạnh rằng nếu các đơn vị thiếu cơ sở vật chất hoặc không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ sau khi điều chuyển, sắp xếp lại trụ sở, thì được phép mua sắm bổ sung theo đúng tiêu chuẩn và định mức, hoặc sửa chữa, cải tạo cơ sở hiện có để đảm bảo điều kiện làm việc.

Tỉnh ưu tiên bố trí trụ sở và trang thiết bị cho các Trung tâm phục vụ hành chính công nhằm nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ công, phục vụ người dân và doanh nghiệp. Đối với phương tiện ô tô trang bị cho đơn vị hành chính cấp xã mới, UBND tỉnh yêu cầu các đơn vị tham mưu phương án điều chuyển xe từ các cơ quan, đơn vị cấp tỉnh hoặc đề xuất mua sắm mới nếu cần thiết, đảm bảo đủ điều kiện phục vụ công việc theo đúng quy định.