Xu hướng đáng lo ngại trong đời sống nghệ thuật: Sự “phi chuyên môn hóa” của sân khấu

Mới đây, Công ty TNHH Tổ chức sự kiện A.P.Đ. đã bị xử phạt 25 triệu đồng do mời “hiện tượng mạng” Thông “Soái ca” biểu diễn trái phép trong chương trình nghệ thuật tại Hà Tĩnh. Sự việc này không phải là trường hợp cá biệt mà là một phần của xu hướng đáng lo ngại đang lan rộng trong đời sống nghệ thuật hiện nay, khi các nhân vật nổi tiếng trên mạng xã hội và các diễn viên tay ngang thiếu chuyên môn ngày càng được ưa chuộng.

Thực tế này đã dẫn đến việc sân khấu bị “giải trí hóa” một cách rẻ tiền. Đơn vị tổ chức chương trình nghệ thuật “Âm vang sông La” đã mời Thông “Soái ca”, một gương mặt mạng xã hội nổi lên nhờ phát ngôn giật gân và hình ảnh phản cảm, lên sân khấu thể hiện 3 ca khúc không được cấp phép. Điều này đã gây ra sự phẫn nộ trong dư luận và giới sân khấu.

Để thu hút khán giả, nhiều nhà sản xuất đã mời các YouTuber, TikToker “đóng vai nghệ sĩ”. Từ phim truyền hình đến game show, lễ hội âm nhạc cũng tràn ngập sự xuất hiện của các YouTuber, TikToker, diễn viên tay ngang. NSƯT Lê Thiện đã bày tỏ mối quan ngại về vấn đề này, cho rằng các nhà sản xuất nên cân nhắc kỹ lưỡng khi mời các nhân vật không có chuyên môn.

Nhiều người trong số họ không có chuyên môn, không được đào tạo bài bản, thậm chí lệch chuẩn văn hóa trong cách thể hiện trước công chúng. Hệ quả là các chương trình có họ tham gia trở nên lỏng lẻo về nội dung, nghèo nàn về cảm xúc; làm méo mó nhận thức của khán giả trẻ về nghệ thuật.

Trong khi những người nổi lên nhờ các vụ việc “giật gân” trên mạng xã hội được săn đón, mời chào lên sân khấu thì không ít nghệ sĩ thực thụ – những người miệt mài học hành, trau dồi chuyên môn, cống hiến lặng lẽ cho nghệ thuật – lại không được tạo điều kiện xuất hiện.

PGS-TS Trần Yến Chi cho rằng những nghệ sĩ này bị bỏ lại sau ánh đèn sân khấu, họ lặng lẽ trong hậu trường hoặc phải loay hoay tìm đất sống. Nếu chỉ vì để bán vé, để sáng đèn thì số lượng suất diễn kéo dài bao nhiêu? Phải chăng cũng chỉ vài suất? Vậy vai trò định hướng thẩm mỹ, tư tưởng của sân khấu như thế nào khi nghệ sĩ chân chính bị loại khỏi đời sống sàn diễn?

Để chấn chỉnh tình trạng này, cần thiết lập danh mục các nghệ sĩ được cấp phép biểu diễn theo quy chuẩn, tránh tình trạng ai “hot” là có thể đứng lên sân khấu. Bên cạnh đó, cần xây dựng cơ chế rút giấy phép biểu diễn tạm thời hoặc vĩnh viễn đối với các đơn vị vi phạm, lặp lại nhiều lần hành vi mời người không đủ tiêu chuẩn nghệ thuật tham gia biểu diễn.

Các hội nghề nghiệp cũng cần có vai trò phản biện và giám sát xã hội mạnh mẽ hơn, lên tiếng trước các biểu hiện lệch chuẩn để góp phần định hướng dư luận và bảo vệ giá trị nghệ thuật. “Sân khấu không phải là nơi mà ai cũng có thể xuất hiện. Đó là không gian của tài năng, học thuật và trách nhiệm” – NSND Trần Minh Ngọc nhấn mạnh.

Angela Phương Trinh: Sự Tụt Hơi Của Một Ngôi Sao

Angela Phương Trinh từng là một trong những ngôi sao sáng của làng giải trí Việt Nam. Cô bắt đầu sự nghiệp diễn xuất từ khi mới 7 tuổi và nhanh chóng ghi điểm với hàng loạt vai diễn trong các bộ phim truyền hình ăn khách như Kính Vạn Hoa, Mùi Ngò Gai, Bông Hồng Cỏ Dại… Tuy nhiên, sau gần 2 thập kỷ làm nghề, hình ảnh của cô đã bị lấp bởi thị phi, phát ngôn gây sốc và những chiêu trò.

Angela Phương Trinh từng là hiện tượng diễn xuất hiếm có của màn ảnh Việt. Bén duyên nghệ thuật từ khi mới 7 tuổi, cô nhanh chóng ghi điểm với hàng loạt vai diễn trong các bộ phim truyền hình ăn khách. Vai diễn ‘bà mẹ nhí’ mới chính là cột mốc đưa cô lên hàng sao nhí nổi bật nhất Vbiz lúc bấy giờ. Không chỉ có gương mặt sáng, khả năng thoại tốt, biểu cảm giàu cảm xúc, Angela Phương Trinh còn thể hiện sự chững chạc, trưởng thành khi hoá thân vào những vai diễn.

Tuy nhiên, ánh hào quang đến quá sớm cũng khiến Angela Phương Trinh bước vào một quỹ đạo lệch hướng. Khi mới ở độ tuổi đôi mươi, thay vì tiếp tục khẳng định bản thân bằng các vai diễn lớn, cô lại chọn hướng đi nhiều rủi ro, ăn mặc táo bạo, phát ngôn sốc, liên tiếp dính scandal tình ái và đánh mất hình ảnh một diễn viên trẻ tài năng.

Hiện tại, Angela Phương Trinh dường như đã chọn một lối đi khác, sống nhờ ồn ào và chiêu trò. Nữ diễn viên không còn xuất hiện với tư cách một nghệ sĩ, mà ngày càng giống một ‘hiện tượng mạng’. Cô chuyển hướng sang livestream bán hàng như các nghệ sĩ khác, nhưng những phiên livestream của cô thường chỉ thấy một bầu không khí náo loạn, ồn ào đến mức khiến người xem cảm tưởng như đang tham dự hội chợ chứ không phải theo dõi một nghệ sĩ bán hàng.

Diện mạo gây ngỡ ngàng của Angela Phương Trinh khi tái xuất gần đây nhất là hình ảnh cô ôm ấp thân mật một cô gái lạ trong buổi livestream, xưng hô ‘anh – em’, dùng giọng trầm để diễn vẻ ngầu… Phản ứng của khán giả không phải là tò mò, mà là choáng và ngán.

Chiêu trò có thể giúp nổi bật một thời điểm, nhưng không thể thay thế thực lực. Việc Angela Phương Trinh chọn cách ‘tạo sóng’ để tồn tại chỉ càng bộc lộ sự hụt hơi trong định hướng, thiếu sản phẩm nghệ thuật nghiêm túc và không còn tự tin bước đi trên con đường mà mình từng làm rất tốt là diễn xuất.

Đã đến lúc Angela Phương Trinh nên tỉnh táo hơn. Một nghệ sĩ thực thụ, hoặc chí ít là một người nổi tiếng vẫn còn kiếm tiền từ hào quang, sự thu hút của chính mình, thì một điều nên làm là luôn biết lắng nghe để hoàn thiện. Nhưng với Angela Phương Trinh, có vẻ như mọi góp ý từ khán giả chỉ như tiếng gió thoảng qua.

Showbiz không thiếu tài năng, nhưng khán giả giờ đã quá tỉnh táo để biết đâu là giá trị thật, đâu là chiêu trò thoáng qua. Và đáng tiếc thay, Angela Phương Trinh giờ đây đang thuộc về vế thứ hai.