Đã ba tháng trôi qua kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump phát động cuộc chiến thuế quan chống lại thế giới, nhưng kinh tế Mỹ vẫn chưa cho thấy những dấu hiệu rõ ràng của sự chao đảo hay suy thoái như các chuyên gia kinh tế đã dự báo. Điều này đặt ra câu hỏi liệu các chuyên gia đã dự đoán sai hay đây chỉ là thời kỳ im lặng trước cơn bão sắp tới?

Ông Trump đã sử dụng thuế quan như một công cụ để tăng thu ngân sách, bảo vệ sản xuất trong nước, lôi kéo các hãng xưởng về lại Mỹ và đạt được thỏa thuận thương mại có lợi với các bạn hàng. Tuy nhiên, việc áp dụng thuế quan đã khiến thị trường chứng khoán biến động mạnh và các chuyên gia kinh tế dự báo sẽ dẫn đến tăng giá tiêu dùng, thất nghiệp tràn lan và suy thoái kinh tế.

Sau khi công bố mức thuế đối ứng cao lên tất cả các nước, ông Trump đã phải đình hoãn việc thực thi biểu thuế quan và chỉ áp dụng mức 10% trong 90 ngày. Trong thời gian đó, chính phủ của ông đã không hoàn tất 90 thỏa thuận thương mại như đã hứa mà chỉ đạt được thỏa thuận ‘khung’ với một số nước.

Đáng chú ý, kinh tế Mỹ vẫn tỏ ra mạnh mẽ, với ngân sách liên bang thu được 80 tỷ USD từ thuế nhập cảng hàng hóa, tăng 65% so với cùng kỳ năm ngoái. Lạm phát không tăng mạnh như dự báo, và thị trường việc làm vẫn ổn định.

Thế nhưng, các nhà phân tích kinh tế vẫn lo ngại về tác động lâu dài của thuế quan. Họ cho rằng giá cả chưa tăng cao vì các công ty nhập cảng và nhà bán lẻ chưa quyết định tăng giá hàng bán ra, nhưng khi hàng tồn kho đã bán hết, họ sẽ phải tính chuyện tăng giá.

Khi giai đoạn đình hoãn biểu thuế quan chấm dứt, chính quyền Trump sẽ bắt đầu thu thuế nhập cảng theo các mức thuế đã thông báo. Các chuyên gia kinh tế dự báo sẽ dẫn đến tăng giá hàng hóa, đình chỉ các dự án đầu tư dài hạn, sa thải nhân viên và chuyển chi phí thuế quan cho người tiêu dùng.

Viễn cảnh đáng lo ngại nhất là kinh tế Mỹ sẽ rơi vào tình trạng ‘suy trầm’, trong đó lạm phát lên cao mà kinh tế không tăng trưởng được. Thắt lưng buộc bụng không còn là khẩu hiệu mà sẽ là thực tế của mọi gia đình Mỹ.

Ở thế giới bên ngoài, các bạn hàng lớn của Mỹ đã tính chuyện liên kết với nhau để cùng đối phó với chiến tranh thuế quan của ông Trump. Kinh tế thế giới có nguy cơ bị phân mảnh thành từng khối, hợp tác trong các dây chuyền cung ứng riêng rẽ và mua bán với nhau theo luật lệ của riêng họ.

Hiện tại, vẫn còn nhiều câu hỏi được đặt ra về tương lai của kinh tế Mỹ và thế giới trong bối cảnh chiến tranh thuế quan đang leo thang. Liệu kinh tế Mỹ có thể tiếp tục duy trì sự ổn định hay sẽ bước vào một giai đoạn suy thoái? Làm thế nào các nước sẽ đối phó với chiến lược thương mại của ông Trump? Tất cả những câu hỏi này sẽ chỉ được trả lời trong thời gian tới.

Thị trường bán lẻ tại Thành phố Hồ Chí Minh hiện đang trải qua một giai đoạn cạnh tranh khốc liệt khi người tiêu dùng có xu hướng siết chặt chi tiêu trong bối cảnh giá cả nhiều mặt hàng tăng, trong khi thu nhập không cải thiện đáng kể. Các chuyên gia cho rằng yếu tố quyết định thành bại của kênh bán hàng trong giai đoạn này không chỉ nằm ở giá rẻ mà còn là chất lượng và lòng tin của người tiêu dùng.

Số liệu từ Chi cục Thống kê Thành phố Hồ Chí Minh cho thấy chỉ số giá tiêu dùng tháng 6/2025 của thành phố tăng 0,53% so với tháng trước, tăng 5,27% so với cùng kỳ. Nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 5,56%; hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 4,19%. Các mặt hàng thiết yếu như thịt lợn, rau củ quả tăng nhẹ đã khiến chi tiêu hàng ngày của người dân tăng đáng kể.

Chị Nguyễn Thị Toán, một người dân tại Thành phố Hồ Chí Minh, chia sẻ rằng trước đây chị thường đi siêu thị mỗi tuần 2-3 lần, nhưng giờ chị phải dè sẻn lại do chi phí sinh hoạt tăng lên. Chị Toán cũng cho biết chị ưu tiên mua hàng khuyến mãi và giảm bớt các món ăn đắt đỏ trong giỏ hàng.

Chị Trần Thị Hà, một người dân khác, cũng cho biết chị quan tâm nhiều hơn đến các chương trình giảm giá và mua sắm những món đồ thiết thực. Chị Hà cũng ưu tiên những thực phẩm đủ dinh dưỡng nhưng giá rẻ hơn.

Hành vi tiêu dùng thay đổi rõ rệt cho thấy người dân Thành phố Hồ Chí Minh đang dần trở nên thực dụng và dè dặt hơn. Chị Nguyễn Thị Hằng, một tiểu thương kinh doanh thịt lợn tại chợ Tân Định, chia sẻ rằng buôn bán ngày càng ế ẩm, khách hàng đến tận quầy xem loại nào ngon, giá hợp lý mới mua.

Các chuyên gia phân tích thị trường cho rằng thắt chặt chi tiêu là phản ứng dễ hiểu của người tiêu dùng trong bối cảnh giá cả hàng hóa tăng. Nghiên cứu của Vietstats cũng chỉ ra rằng thị trường bán lẻ của Thành phố Hồ Chí Minh sẽ tiếp tục chịu áp lực cạnh tranh trong bối cảnh niềm tin tiêu dùng còn yếu.

Các chuyên gia cũng cho rằng người tiêu dùng đô thị không chỉ mua sắm đơn lẻ mà còn kỳ vọng vào trải nghiệm mua sắm tổng thể, hậu mãi tiện lợi và dịch vụ đa kênh. Vì vậy, các nhà bán lẻ phải hiểu hành vi tiêu dùng của người dân để thiết kế sản phẩm và chương trình khuyến mãi phù hợp.

Hệ thống bán lẻ Winmart và Lotte Mart đã triển khai hàng loạt ưu đãi hấp dẫn để giữ chân khách hàng. Winmart thiết kế các không gian mua sắm mang tính trải nghiệm và triển khai hàng loạt ưu đãi hấp dẫn theo mùa. Lotte Mart tập trung vào các nhóm thực phẩm, tiêu dùng thiết thực với giỏ hàng hóa của các bà nội trợ.

Ông Nguyễn Chí Cường, Giám đốc Siêu thị Lotte Nam Sài Gòn, cho biết siêu thị làm việc với các nhà cung cấp để có những giải pháp điều tiết giá tốt nhất và tập trung các chương trình kích cầu nhóm hàng lương thực, thực phẩm, hàng gia dụng thiết yếu.

Thành phố Hồ Chí Minh cũng triển khai các chương trình khuyến mại tập trung và bình ổn giá. Hơn 10.000 doanh nghiệp đã tham gia chương trình, tung ra gần 80.000 hoạt động khuyến mãi.

Ông Nguyễn Nguyên Phương, Phó Giám đốc Sở Công Thương Thành phố Hồ Chí Minh, cho biết các doanh nghiệp tham gia chương trình đầu tư nghiên cứu, phát triển, đa dạng sản phẩm, tạo ra dấu ấn riêng trên thị trường.

Ông Lê Hoàng Long, Giám đốc khối bán lẻ Công ty Thành phố NielsenIQ, cho rằng sức cung của thị trường đang cao hơn nhu cầu mua sắm, khiến cạnh tranh trên thị trường bán lẻ tại Thành phố Hồ Chí Minh sẽ khốc liệt. Ông Long cũng cho rằng việc số hóa hành vi tiêu dùng của khách hàng rất quan trọng để giúp doanh nghiệp đo lường, đánh giá mức độ chi tiêu, thói quen và hành vi tiêu dùng.