Giá đất tăng đột biến do điều chỉnh bảng giá đã gây ra nhiều hệ lụy cho người mua và doanh nghiệp. Việc áp dụng bảng giá đất mới đã dẫn đến mức giá đất tăng gấp hàng chục lần so với trước đây, tạo thêm gánh nặng lớn cho người dân và doanh nghiệp.

Hội Môi giới bất động sản (VARS) cho biết, việc bỏ khung giá đất, xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường được kỳ vọng sẽ giúp thị trường minh bạch hơn, hạn chế thất thu ngân sách và đẩy nhanh tiến độ đền bù, giải phóng mặt bằng. Tuy nhiên, việc áp dụng bảng giá đất mới quá gấp, chưa có lộ trình rõ ràng, đặc biệt ở các khu vực vùng ven – nơi đời sống kinh tế còn khó khăn, gây ‘sốc’ cho cả người dân và doanh nghiệp.

Giá đất tăng cũng đồng nghĩa với các khoản thuế, phí liên quan đều tăng theo, tạo thêm gánh nặng lớn cho người dân và doanh nghiệp. Hơn nữa, việc áp dụng bảng giá đất mới quá gấp, chưa có lộ trình rõ ràng, đặc biệt ở các khu vực vùng ven – nơi đời sống kinh tế còn khó khăn, gây ‘sốc’ cho cả người dân và doanh nghiệp.

Trong bối cảnh này, VARS nhận thấy lượng giao dịch ‘sôi động’ trong giai đoạn cuối quý I/2025 đến giữa tháng 5/2025, sau đó đã ‘chững’ lại tại một số khu vực, một phần do đã thỏa mãn lực cầu hiện có, một phần do tâm lý quan sát, nghe ngóng tình hình sáp nhập, điều chỉnh giá đất…

Bà Phạm Thị Miền, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam cho biết, hiện nay, các nhà đầu tư đang chuyển hướng quan tâm đến giá trị khai thác thực, thay vì chỉ kỳ vọng giá đất tăng. ‘Họ hướng đến các thị trường vùng ven đô thị lớn, với mức giá phù hợp hơn trên cơ sở hạ tầng ngày càng hoàn thiện. Người trẻ có nhu cầu thực thì chấp nhận mua xa trung tâm nếu có kết nối hạ tầng thuận tiện, ưu tiên dự án có tiện ích nội khu, không gian sống chất lượng’, bà Miền chia sẻ.

Dự báo về tình hình thị trường nửa cuối năm nay, Tổ nghiên cứu của VARS đánh giá rằng nguồn cung tiếp tục cải thiện với hàng loạt các dự án nhà ở thương mại đã triển khai sau khi được gỡ vướng thí điểm làm dự án nhà thương mại qua thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất, được xác định giá đất tính tiền sử dụng đất… Tỷ trọng đóng góp của khu vực miền Nam có thể ‘bám sát’ khu vực miền Bắc trong nửa cuối năm nếu các dự án đang triển khai ra hàng đúng kế hoạch.

Xu hướng phân hóa nguồn cung theo doanh nghiệp cung ứng vẫn tiếp diễn nhưng sẽ có thêm sự trở lại của nhiều doanh nghiệp bất động sản lớn. Tuy nhiên, tình trạng lệch pha cung – cầu tiếp tục khó có cơ hội được cải thiện, bởi các dự án sẽ tiếp tục mở bán với giá cao khi chi phí tiền sử dụng đất (chiếm tỷ trọng lớn nhất trong cơ cấu chi phí đầu tư phát triển dự án) tăng mạnh và chi phí đầu tư hạ tầng, tiện ích lớn.

Do đó, tốc độ hấp thụ tại một số đô thị lớn có thể chậm lại khi nguồn cung tăng theo hướng ngày càng ‘kén’ khách, chủ yếu là các sản phẩm hạng sang. Theo báo cáo của VARS, trong quý II/2025, thị trường ghi nhận khoảng 27.000 giao dịch thành công, nâng tỷ lệ hấp thụ lên 54%, tăng 9% so với quý trước.

Riêng với nguồn cung mới, tỷ lệ hấp thụ đạt 61%, tương đương hơn 22.000 giao dịch, gấp gần 2,5 lần quý trước. Phân khúc căn hộ chung cư tiếp tục dẫn dắt thị trường, chiếm hơn 56% tổng giao dịch, với tỷ lệ hấp thụ đạt 63%. Phân khúc thấp tầng đạt mức hấp thụ 60%.

Tính chung 6 tháng đầu năm, thị trường có khoảng 40.000 giao dịch, gấp đôi cùng kỳ 2024 và gấp hơn 5 lần so với 2023; tỷ lệ hấp thụ đạt 62%. Dù giá mở bán cao nhưng nhiều dự án vẫn có thanh khoản tốt nhờ nhu cầu thật từ nhóm khách hàng có tài chính mạnh, bao gồm cả người Việt và người nước ngoài.

Nhu cầu đầu tư cũng gia tăng nhờ kỳ vọng tăng giá và các chính sách tài chính ưu đãi. Đáng chú ý, thị trường sơ cấp ghi nhận tỷ lệ lớn giao dịch từ người mua bất động sản thứ 2 trở lên. Ngoài ra, các dự án ‘ăn theo’ đại đô thị và làn sóng sáp nhập cũng được hấp thụ tốt.

Giao dịch bắt đầu sôi động trở lại tại các tỉnh, thành phía Nam nhờ nguồn cung đa dạng và mức giá hợp lý. Cũng theo VARS, thị trường bất động sản nhà ở Việt Nam đang trong giai đoạn ổn định và phát triển sau khi kích hoạt chu kỳ mới, với những kết quả rõ nét về nguồn cung.

Trong quý II/2025, thị trường này ghi nhận hơn 36.000 sản phẩm mới, gấp 2,5 lần quý trước và tăng 90% so với cùng kỳ năm 2024. Tính chung 6 tháng đầu năm 2025, tổng nguồn cung bất động sản nhà ở đạt 64.000 sản phẩm, tương đương 80% cả năm 2024.

Trong đó, có hơn 51.000 sản phẩm mới, còn lại là hàng tồn kho tiếp tục chào bán. Trong đó, nguồn cung tăng vọt nhờ hàng loạt dự án quy mô lớn được các chủ đầu tư đẩy nhanh tốc độ ra hàng, các dự án triển khai mới sau khi được tháo gỡ vướng mắc pháp lý và xác nhận tín hiệu phục hồi rõ nét của thị trường, đặc biệt, là sự trở lại của khu vực phía Nam.

Dù thị trường hồi phục, VARS cho rằng cơ cấu nguồn cung vẫn mất cân đối, đặc biệt tại Hà Nội, TP.HCM và Đà Nẵng – những nơi có nhu cầu cao nhưng lại chủ yếu mở bán căn hộ cao cấp, hạng sang. Thị trường gần như vắng bóng căn hộ thương mại dưới 60 triệu đồng/m2.

Các chuyên gia đang đề xuất việc linh hoạt mức thu tiền đất khi chuyển mục đích sử dụng, tránh quy định cố định để giải quyết những vấn đề thực tế trong xã hội. Tiến sĩ Trần Xuân Lượng, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam, cho rằng mức thu cần linh hoạt và không thể quy định một con số cố định.

Ông Lượng ủng hộ việc Bộ Tài chính sửa đổi Nghị định 103 nhưng cho rằng các trường hợp trên thực sự chưa lấp đầy được khoảng trống trước các vấn đề thực tế của xã hội. Phương án mà Bộ Tài chính đưa ra chỉ giải quyết được bài toán trước mắt, chưa thể bao trùm toàn bộ các trường hợp trong thực tiễn. Điều này có thể dẫn đến tình trạng đúng chỗ này, sai chỗ kia, tạo ra sự bất công trong xã hội.

Hiện nay, giá đất ở đang định giá tiệm cận thị trường, trong khi đất nông nghiệp lại gần như “đứng yên”, tạo ra một khoảng trống rất lớn. Mức thu tiền sử dụng đất cần linh hoạt, không thể quy định ‘cứng’ một con số cố định vì có rất nhiều biến số cần thẩm định, đánh giá. Không thể cào bằng, lấy một ‘đôi giày’ dùng chung cho tất cả mà cần phải ‘đóng giày’ riêng theo từng hoàn cảnh cụ thể.

Ông Lượng cũng nêu vấn đề, cần xét đến đối tượng, mục đích xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất, thời gian sử dụng, lịch sử hình thành đất… để đưa giải pháp tối ưu. Vấn đề này liên quan đến nhiều bộ, ngành, trong khi Nghị định 103 chỉ điều chỉnh ở góc độ tài chính và giá của Bộ Tài chính. Do đó, cần có sự phối hợp liên ngành để nghiên cứu, xây dựng tiêu chí đánh giá phù hợp, bao quát các vấn đề về giá đất.

Để xác định giá đất, cần có hệ thống dữ liệu lịch sử giá qua nhiều năm. Tuy nhiên, trong quá trình chuyển đổi chính sách với nhiều lần điều chỉnh, Việt Nam vẫn chưa hình thành được cơ sở dữ liệu giá đất đầy đủ. Hiện nay, việc quản lý chủ yếu mang nặng tính hành chính, trong khi thiếu nền tảng dữ liệu cụ thể.

Ông Lượng đề xuất cần phải mã số hóa và phân loại đầy đủ theo từng đối tượng. Thông tin về quyền sử dụng đất của từng cá nhân, tổ chức cần được mã định danh rõ ràng và chuyển thành dữ liệu số. Từ đó, mới ra được dữ liệu giá. Chỉ cần tra mã định danh, có thể biết mỗi người dân sở hữu bao nhiêu mét vuông đất ở, mua vào thời điểm nào, với giá bao nhiêu… Đây là cơ sở để đánh giá đúng đối tượng và xác định mức giá sát thực tế.

Ở nhiều nước, giá đất được cập nhật hàng năm và trở thành cơ sở quan trọng trong các chính sách thuế, chuyển đổi mục đích sử dụng, bồi thường. Do đó, Việt Nam cần sớm hoàn thiện hệ thống dữ liệu đất đai và dữ liệu giá đất, làm nền tảng để triển khai các chính sách liên quan một cách hiệu quả và minh bạch.

Xem thêm thông tin về chính sách đất đai tại Việt Nam

Từ ngày 1.1.2026, việc tính tiền đền bù khi Nhà nước thu hồi đất có thể sẽ trải qua những biến động đáng kể. Sự thay đổi này bắt nguồn từ việc áp dụng bảng giá đất mới, được xây dựng dựa trên nguyên tắc tiệm cận với giá thị trường, theo quy định của Luật Đất đai 2024 và Nghị định 151/2025/NĐ-CP.

Luật Đất đai 2024 và Nghị định 151/2025/NĐ-CP quy định rằng, UBND cấp tỉnh sẽ là cơ quan có thẩm quyền xây dựng và quyết định bảng giá đất lần đầu. Bảng giá đất này sẽ được công bố và áp dụng từ ngày 1.1.2026. Không chỉ vậy, hằng năm, UBND tỉnh còn có trách nhiệm quyết định điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất để công bố và áp dụng từ ngày 1.1 của năm tiếp theo.

Theo đó, giá đất của bảng giá đất sẽ được xây dựng theo khu vực, vị trí và được UBND tỉnh công bố và áp dụng từ ngày 1.1.2026. Quá trình điều chỉnh bảng giá đất sẽ tiệm cận với giá đất thị trường, mà giá đền bù đất được tính theo giá đất cụ thể.

Tiền đền bù khi thu hồi đất sẽ được tính dựa trên giá đất cụ thể. Theo quy định tại khoản 3 Điều 159 Luật Đất đai 2024, giá đất cụ thể được xác định bằng phương pháp hệ số điều chỉnh giá đất được tính như sau: Giá đất của thửa đất cần định giá (1m2) = giá đất trong bảng giá đất của thửa đất cần định giá x hệ số điều chỉnh giá đất.

Các yếu tố ảnh hưởng đến giá đất được quy định tại Điều 8 Nghị định 71/2024/NĐ-CP bao gồm vị trí, địa điểm của thửa đất, khu đất; điều kiện về giao thông, cấp thoát nước, cấp điện; diện tích, kích thước, hình thể của thửa đất, khu đất; các yếu tố liên quan đến quy hoạch xây dựng; hiện trạng môi trường, an ninh; thời hạn sử dụng đất và các yếu tố khác ảnh hưởng đến giá đất phù hợp với điều kiện thực tế, truyền thống văn hóa, phong tục tập quán của địa phương.

Do đó, từ ngày 1.1.2026, với sự áp dụng của giá đất thị trường, tiền đền bù khi Nhà nước thu hồi đất có thể sẽ cao hơn so với hiện nay. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng trừ trường hợp bồi thường bằng việc cho thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê thì giá đất tính tiền thuê đất sẽ là giá đất cụ thể do UBND cấp có thẩm quyền quyết định ngay tại thời điểm phê duyệt.

Thị trường đất nền hiện đang trải qua một giai đoạn điều chỉnh rõ rệt sau thời kỳ tăng nóng nhờ vào kỳ vọng về sáp nhập đơn vị hành chính. Dữ liệu từ báo cáo quý II của Batdongsan cho thấy lượt tìm kiếm đất nền trên cả nước đã giảm 19% so với quý trước, mức giảm sâu nhất trong các phân khúc bất động sản. Đặc biệt, tại TP HCM và các địa phương phía Nam như Tây Ninh, Bình Dương và Đồng Nai, nhu cầu mua đất nền đã giảm mạnh từ 28-33%.

Lượng tin đăng rao bán đất nền cũng ghi nhận sự giảm từ 3-9%, phản ánh sự thận trọng của cả người bán và người mua. Thanh khoản của thị trường cũng đang ở mức thấp. Theo DKRA Group, trong quý II, toàn khu vực phía Nam chỉ tiêu thụ được 446 nền đất trên tổng nguồn cung sơ cấp khoảng 6.415 nền, với tỷ lệ hấp thụ chỉ đạt 7%. Đa số nguồn hàng mở bán là sản phẩm tồn kho từ các quý trước, phần lớn có giá dao động từ 9-70 triệu đồng mỗi m2.

Mặc dù giao dịch chững lại, mặt bằng giá đất nền không những không giảm mà còn tiếp tục duy trì ở vùng cao. Theo Batdongsan, trong tháng 3, giá đất nền tại một số khu vực phía Nam đã tăng bình quân 30-40%. Tuy nhiên, sau cơn sốt sáp nhập tỉnh, giá đất chỉ giảm nhẹ tầm 10-15% trên nền giá đã tăng và neo ở khoảng khá cao so với cùng kỳ 2024.

Hiện tại, giá đất nền tại các khu vực TP HCM, Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu đang vào khoảng 16-31 triệu đồng mỗi m2, tăng trung bình 18-25% so với cùng kỳ năm ngoái. DKRA Group cũng cho biết nhiều dự án đất nền vẫn đang tăng khoảng 4-7% so với quý trước, bất chấp thanh khoản vẫn còn khó khăn.

Theo ông Đinh Minh Tuấn, Giám đốc Batdongsan khu vực miền Nam, thị trường đất nền hiện đã chuyển sang trạng thái ‘nghe ngóng’, nhà đầu tư không còn chủ động săn hàng như giai đoạn đầu năm. Nếu quý I ghi nhận sự tăng mạnh cả về cung lẫn cầu, từ sau đợt ‘thoát hàng’ đầu tháng 4, giao dịch gần như chững lại.

Một khảo sát của Batdongsan cho thấy chỉ khoảng 19% nhà đầu tư có ý định mua đất nền trong các tháng còn lại của năm, trong khi gần 40% đánh giá thị trường quý II ảm đạm hơn quý trước. Phần lớn tâm lý này xuất hiện ở khu vực phía Nam, nơi từng là tâm điểm của cơn sốt hồi tháng 3 và 4.

Về việc mặt bằng giá đất nền vẫn khó giảm, chuyên gia cho rằng một phần do nhà đầu tư không chịu xả hàng cắt lỗ, phần khác đến từ chi phí đầu vào cao và kỳ vọng dài hạn vào hạ tầng – quy hoạch. Tình trạng mất cân đối cung – cầu khiến giá sơ cấp tiếp tục neo ở vùng cao, đặc biệt tại các dự án đã hoàn thiện pháp lý.

Dự báo trong quý III, nguồn cung đất nền có thể tăng nhẹ so với quý II, với khoảng 450-550 sản phẩm mở bán mới. Long An, Bình Dương, Đồng Nai và các dự án bước vào giai đoạn tiếp theo vẫn được kỳ vọng là nguồn cung chủ lực. Ngoài ra, các chính sách hỗ trợ như nới lỏng tín dụng, giảm thuế phí và thúc đẩy giải ngân đầu tư công có thể giúp cải thiện sức mua, nhất là ở phân khúc phục vụ nhu cầu ở thực.

Thị trường bất động sản tại TP.HCM và các vùng lân cận đang dần hồi phục với nhiều dự án mới được chấp thuận chủ trương đầu tư và các dự án cũ được tái khởi động. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng vẫn còn chậm và chưa có sự đột phá đáng kể. Trong quý II/2025, TP.HCM đã chấp thuận chủ trương đầu tư và lựa chọn nhà đầu tư cho 14 dự án nhà ở, trong đó có 9 dự án nhà ở thương mại, 1 dự án nhà ở xã hội và 3 dự án đấu giá quyền sử dụng đất để xây dựng nhà ở thương mại.

Tổng diện tích của các dự án này lên tới 309.560 m2 và tổng mức đầu tư hơn 15.387 tỷ đồng. Ngoài ra, số lượng dự án bất động sản được cấp phép là 3, dự án đang triển khai là 31, với quy mô 20.119 căn nhà và diện tích 2.050.267 m2 sàn xây dựng. Thành phố cũng có 4 dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân được triển khai trong quý II với quy mô 2.874 căn hộ và diện tích 259.335 m2 sàn.

TP.HCM cũng đã xác nhận đủ điều kiện để huy động vốn cho sản phẩm nhà ở thương mại hình thành trong tương lai đối với 2 dự án, gồm 1.389 căn nhà có tổng diện tích sàn 112.367 m2 thuộc phân khúc cao cấp. Tổng giá trị vốn cần huy động là 4.881 tỷ đồng. Theo báo cáo của Sở Xây dựng TP.HCM, 5 tháng đầu năm 2025, doanh thu kinh doanh bất động sản đạt khoảng 117.314 tỷ đồng, chiếm 57% doanh thu dịch vụ khác, tăng gần 12% so với cùng kỳ năm 2024.

Sở Xây dựng dự báo thị trường bất động sản TP.HCM sẽ tiếp tục đà phục hồi nhưng diễn biến chậm, chưa có đột phá. Giá cả có thể tăng nhẹ ở một số phân khúc do có sự điều tiết của bảng giá đất mới. Nguồn cung mới sẽ dần được bổ sung góp phần tăng lượng giao dịch trong năm tới. Phân khúc căn hộ chung cư vẫn được đánh giá là tiềm năng nhất do nguồn cung tăng chậm và nhu cầu cao.

Các chính sách mới về đất đai, nhà ở, kinh doanh bất động sản, tín dụng có hiệu lực từ ngày 1/8/2024 sẽ tiếp tục tác động tích cực đến thị trường trong thời gian tới. Với những tín hiệu tích cực từ thị trường và các chính sách hỗ trợ từ chính quyền, người dân và doanh nghiệp có thể kỳ vọng vào sự phục hồi và phát triển bền vững của thị trường bất động sản TP.HCM trong tương lai.

Thị trường bất động sản Đà Nẵng đang trải qua một giai đoạn phục hồi đáng kể sau khi thành phố thực hiện điều chỉnh bảng giá đất mới, tiến hành sáp nhập hành chính với tỉnh Quảng Nam và giải quyết các vướng mắc pháp lý kéo dài đối với các dự án. Dòng vốn đầu tư đang dần quay trở lại, đặc biệt tập trung tại khu vực giáp ranh với tỉnh Quảng Nam, nơi được đánh giá có nhiều tiềm năng phát triển trong tương lai.

Việc điều chỉnh bảng giá đất mới đã thiết lập một mặt bằng giá mới cho thị trường bất động sản tại Đà Nẵng. Cụ thể, nhiều tuyến đường trung tâm thành phố đã ghi nhận mức tăng giá mạnh. Giá đất tại các trục đường ven sông Hàn như Bạch Đằng, Nguyễn Văn Linh, Võ Nguyên Giáp đã vượt mốc 200 triệu đồng/m2. Đáng chú ý, tuyến đường Bạch Đằng hiện có giá đất cao nhất thành phố, với mức giá hơn 340 triệu đồng/m2.

Không chỉ dừng lại ở việc điều chỉnh giá đất, chính quyền thành phố Đà Nẵng cũng đang quyết tâm giải quyết các vướng mắc pháp lý kéo dài nhiều năm qua đối với các dự án bất động sản. Hàng loạt dự án từng bị “nằm im” vì vướng mắc quy hoạch và thủ tục đầu tư nay đã được giải quyết và được phép tái khởi động. Điều này không chỉ tạo động lực cho toàn thị trường mà còn giúp tăng giá trị tài sản cho các nhà đầu tư.

Bên cạnh đó, việc sáp nhập hành chính giữa thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam đã mở ra không gian phát triển mới, kéo theo làn sóng đầu tư mạnh mẽ về các khu vực giáp ranh. Nhiều khu đô thị mới đang được đầu tư xây dựng, tạo ra cơ hội cho các nhà đầu tư. Sự phát triển này được kỳ vọng sẽ góp phần vào sự phục hồi và tăng trưởng bền vững của thị trường bất động sản Đà Nẵng.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng đưa ra lời khuyên cho nhà đầu tư cần phải thận trọng và ưu tiên đầu tư dài hạn tại những khu vực có pháp lý rõ ràng, hạ tầng hiện hữu và cộng đồng dân cư ổn định. Việc đầu tư vào những khu vực có tiềm năng thực sự và hạn chế tình trạng đầu cơ ảo sẽ giúp thị trường bất động sản Đà Nẵng phát triển bền vững trong tương lai. Sự cẩn trọng và sáng suốt trong việc lựa chọn khu vực đầu tư sẽ là chìa khóa cho sự thành công của nhà đầu tư trong giai đoạn thị trường đang phát triển này.

Nhìn chung, với những động thái tích cực từ việc điều chỉnh bảng giá đất, giải quyết vướng mắc pháp lý và sáp nhập hành chính, thị trường bất động sản Đà Nẵng đang có những tín hiệu phục hồi mạnh mẽ. Sự phát triển bền vững và dài hạn sẽ phụ thuộc vào việc nhà đầu tư có thể tận dụng cơ hội và điều hướng dòng vốn đầu tư một cách hiệu quả hay không.