Thiếu tướng Đỗ Thanh Bình, Cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông (CSGT), vừa đề xuất sử dụng dữ liệu hành trình để cung cấp thông tin, phòng ngừa và xử lý vi phạm trong lĩnh vực vận tải đường bộ. Đề xuất này được đưa ra tại buổi trao đổi giữa Cục CSGT với 30 doanh nghiệp vận tải đường bộ trên cả nước về công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông.

Đề xuất này của Cục trưởng Đỗ Thanh Bình xuất phát từ thực trạng tai nạn giao thông liên quan đến xe tải và xe khách trong 7 tháng đầu năm 2025. Theo thống kê, toàn quốc đã xảy ra 4.000 vụ tai nạn giao thông liên quan đến loại hình xe này, làm chết 2.466 người và bị thương 2.106 người. Đặc biệt, vụ tai nạn xe khách tại Hà Tĩnh vừa qua đã khiến 10 người tử vong, gây ra nhiều thiệt hại và hậu quả nghiêm trọng.

Trước những con số đáng báo động trên, Cục trưởng Đỗ Thanh Bình cho rằng, việc sử dụng dữ liệu hành trình là một giải pháp quan trọng để nâng cao hiệu quả công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông. Dữ liệu hành trình có thể cung cấp thông tin chi tiết về các tuyến đường, tốc độ di chuyển, thời gian nghỉ ngơi của lái xe, từ đó giúp cơ quan chức năng phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm về tốc độ, thời gian lái xe, đảm bảo an toàn cho hành khách và hàng hóa.

Việc đề xuất sử dụng dữ liệu hành trình cũng phù hợp với quy định của pháp luật về giao thông đường bộ. Theo đó, các xe vận tải đường bộ, đặc biệt là xe khách và xe tải, phải lắp đặt thiết bị ghi lại hành trình của xe. Dữ liệu này không chỉ giúp cơ quan chức năng quản lý, giám sát hoạt động vận tải mà còn là công cụ hữu hiệu trong việc điều tra, xử lý các vụ tai nạn giao thông.

Hiện nay, nhiều nước trên thế giới đã và đang áp dụng rộng rãi công nghệ này trong quản lý giao thông vận tải. Việc sử dụng dữ liệu hành trình không chỉ giúp giảm thiểu tai nạn giao thông mà còn góp phần giảm thiểu ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường và nhiều vấn đề xã hội khác.

Cục CSGT đang tích cực phối hợp với các đơn vị có liên quan để xây dựng cơ sở dữ liệu hành trình của các phương tiện vận tải đường bộ. Thông tin sẽ được sử dụng để phục vụ công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông; đồng thời hỗ trợ cho công tác điều tra, giải quyết tai nạn giao thông; xây dựng các giải pháp, kế hoạch nhằm giảm thiểu tai nạn giao thông trên các trục giao thông chính.

Trước mắt, Cục CSGT sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về an toàn giao thông cho các doanh nghiệp vận tải và lái xe. Đồng thời, cơ quan chức năng sẽ tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, xử lý quyết liệt đối với các hành vi vi phạm về tốc độ, thời gian lái xe và các quy định khác về vận tải đường bộ.

…

Cục Đường bộ Việt Nam vừa có báo cáo gửi Bộ Xây dựng về đánh giá kết quả thực hiện Chiến lược phát triển dịch vụ vận tải đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Báo cáo cho thấy, trong hơn 10 năm triển khai chiến lược, vận tải đường bộ đã có sự tăng trưởng đáng kể cả về sản lượng vận tải hàng hóa và hành khách.

Từ năm 2016 đến nay, tổng sản lượng vận tải hành khách đường bộ ước đạt 190,4 triệu hành khách, với khối lượng luân chuyển ước đạt 10,87 tỷ HK.Km. Tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm khoảng 11,8%. Về vận tải hàng hóa, tổng sản lượng vận tải hàng hóa đường bộ ước đạt 50 triệu tấn, khối lượng luân chuyển ước đạt 2,6 tỷ T.Km, tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm khoảng 13,36%. Đến đầu năm 2025, vận tải đường bộ vẫn đảm nhiệm hơn 90% khối lượng vận chuyển hành khách và trên 70% tổng khối lượng vận chuyển hàng hóa.

Sự phát triển của công nghệ đã mang lại sự thay đổi lớn cho ngành dịch vụ vận tải với sự xuất hiện của loại hình xe hợp đồng ứng dụng công nghệ phần mềm như Grab, Be, Gojek… Điều này đã thúc đẩy cạnh tranh và làm thay đổi mạnh mẽ cơ cấu đội xe. Chất lượng phương tiện cũng được cải thiện rõ rệt; nhiều doanh nghiệp đã đầu tư vào xe đời mới, trang bị điều hòa, wifi, GPS, camera hành trình, góp phần nâng cao trải nghiệm và an toàn cho hành khách.

Tuy nhiên, báo cáo cũng chỉ ra rằng vận tải công cộng chưa phát triển đồng đều. Cơ cấu thị phần vận tải chưa đạt mục tiêu tái cân đối, vận tải đường bộ vẫn chiếm tỷ trọng quá lớn, gây áp lực cho hạ tầng và gia tăng chi phí logistics. Mạng lưới xe buýt, vận tải hành khách công cộng chưa phát triển đồng đều, một số tỉnh đến nay vẫn chưa có tuyến xe buýt nội tỉnh.

Để hiện thực hóa mục tiêu đến năm 2030, Cục Đường bộ Việt Nam cho rằng cần tập trung vào các giải pháp then chốt. Thứ nhất, cần thúc đẩy phát triển xe điện, xe bus sử dụng nhiên liệu sạch (CNG) thông qua chính sách hỗ trợ đầu tư và tín dụng; xây dựng mạng lưới trạm sạc, trạm nạp nhiên liệu sạch tại đô thị lớn và các đầu mối vận tải; từng bước loại bỏ phương tiện không đạt chuẩn khí thải và khuyến khích nội địa hóa sản xuất xe buýt điện, xe tải điện.

Thứ hai, cần tăng cường số hóa trong quản lý phương tiện, giám sát hành trình và vận hành đội xe bằng công nghệ thông minh. Bên cạnh đó, lực lượng kinh doanh vận tải cũng cần được tổ chức lại theo hướng chuyên nghiệp hóa, hiện đại hóa và gắn kết với chuỗi giá trị logistics.

Nhà nước cũng cần tiếp tục hoàn thiện thể chế, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, minh bạch, đồng thời có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và hợp tác xã nâng cao năng lực quản trị, đổi mới phương tiện và áp dụng công nghệ. Với những giải pháp đồng bộ, kỳ vọng rằng ngành vận tải sẽ phát triển bền vững và hiệu quả trong thời gian tới.