Chuyển dịch năng lượng đang trở thành một thách thức lớn đối với ngành điện khí Việt Nam. Tại diễn đàn dầu khí và năng lượng thường niên 2025 với chủ đề “Chuyển dịch năng lượng – tầm nhìn và hành động”, ông Nguyễn Quốc Thập, Chủ tịch Hiệp hội Dầu khí Việt Nam, đã chỉ ra rằng việc huy động điện khí tại các nhà máy nhiệt điện khí LNG đang ở mức thấp do giá cao.

Ông Thập dẫn chứng với Nhà máy điện khí Nhơn Trạch 1 và dự án điện khí Lan Tây, mức độ huy động thấp hơn rất nhiều so với khả năng cung ứng. Tương tự, hai dự án quy mô tỷ USD là nhiệt điện khí Nhơn Trạch 3 và 4 đã hoàn thành, sẵn sàng phát điện nhưng việc huy động điện vẫn là một “câu hỏi lớn”. Nguyên nhân là do Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) là nhà mua tất cả các nguồn điện để bán cho khách hàng, huy động theo thứ tự ưu tiên giá thấp đến cao. Điện khí LNG có mức giá cao, không phải là nguồn điện được ưu tiên trong huy động hệ thống điện.

Cũng theo ông Thập, Nghị định 100 của Chính phủ về cơ chế phát triển các dự án nhiệt điện khí đã đưa ra các cơ chế như chuyển ngang giá khí sang giá điện. Tuy nhiên, trong thực tế vẫn chưa tháo gỡ được nhiều vướng mắc trong vận hành các nhà máy và thu hút đầu tư nhiệt điện khí.

Ông Nguyễn Duy Giang, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Điện lực dầu khí Việt Nam (PV Power), cho rằng một trong những vướng mắc lớn nhất là cơ chế chuyển ngang giá khí vào giá điện. Cần có cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa nhà phát điện và nhà mua điện để đảm bảo bao tiêu sản lượng dài hạn. Ông Giang cũng cho biết rằng các nhà đầu tư vẫn mong muốn tỷ lệ bao tiêu sản lượng điện tối thiểu dài hạn không thấp hơn mức 80-90% trong thời gian 15-20 năm.

Để giải quyết bài toán bao tiêu sản lượng, ông Thập cho rằng cần nhìn nhận thị trường đầu ra của điện khí LNG không phải là thị trường bình dân, mà đó là các hộ tiêu thụ công nghiệp, hộ tiêu thụ lớn mong muốn có cam kết dài hạn. Cần phải có cơ chế mua bán điện trực tiếp, bên phát điện đàm phán trực tiếp với bên mua điện, áp dụng với cả các dự án điện khí LNG và các nhà máy năng lượng tái tạo.

Nhu cầu chuyển dịch năng lượng lên tới 135 tỷ USD, nguồn lực Nhà nước có hạn nên việc có cơ chế để thu hút tư nhân là yêu cầu đặt ra. Tuy nhiên, các chính sách phát triển điện khí vẫn chưa đủ hấp dẫn nhà đầu tư, khi chưa có cơ sở bảo lãnh Chính phủ để bảo lãnh vay vốn các dự án của Nhà nước, chưa có cơ chế bảo lãnh chuyển đổi ngoại tệ. Điều này đòi hỏi sự điều chỉnh và hoàn thiện chính sách để tạo môi trường đầu tư thuận lợi cho ngành điện khí Việt Nam.

Tóm lại, việc chuyển dịch năng lượng đang đặt ra nhiều thách thức cho ngành điện khí Việt Nam. Để giải quyết những thách thức này, cần có sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và nhà đầu tư. Đặc biệt, cần hoàn thiện chính sách và cơ chế để thu hút đầu tư vào ngành điện khí, đảm bảo sự phát triển bền vững và hiệu quả của ngành năng lượng Việt Nam.

Trước những thách thức và yêu cầu đặt ra, ngành điện khí Việt Nam cần đẩy mạnh chuyển dịch năng lượng để phù hợp với xu thế phát triển bền vững. Điều này không chỉ giúp Việt Nam đạt được mục tiêu về giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu mà còn góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm Bạc Liêu, tọa lạc tại phường Hiệp Thành, tỉnh Cà Mau, được xem là một trong những dự án trọng điểm của ngành tôm cả nước. Tuy nhiên, sau gần 7 năm triển khai, khu nông nghiệp này vẫn chưa thể đưa vào hoạt động dù đã tiêu tốn hàng trăm tỷ đồng.

Dự án được khởi công vào năm 2018 với diện tích 418 ha, bao gồm các hạng mục như hệ thống đường, điện, kênh cấp nước, kênh thải nước, cổng, tường rào… với kinh phí lên đến 175 tỷ đồng từ nguồn ngân sách tỉnh. Giai đoạn II của dự án đang được triển khai với kinh phí 194 tỷ đồng từ nguồn ngân sách của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Mặc dù đã hoàn thành cơ sở hạ tầng giai đoạn I, nhưng khu công nghiệp này vẫn chưa thể hoạt động do vướng mắc về tên gọi và cơ chế cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, cho thuê đất. Các doanh nghiệp vẫn chưa được cấp đất, cho thuê đất để đầu tư vào khu công nghiệp.

Để sớm vận hành hiệu quả, vào năm 2020, UBND tỉnh Bạc Liêu đã tổ chức Hội đồng tuyển chọn dự án đầu tư vào khu, tập trung vào 4 lĩnh vực chính: quy trình nuôi và thiết bị phụ trợ, sản xuất tôm giống, nghiên cứu sản xuất thức ăn, vi sinh. Kết quả, đã tuyển chọn được 9 dự án tham gia đầu tư trình diễn.

Tuy nhiên, hiện nay, Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm Bạc Liêu đang gặp một số khó khăn, vướng mắc về xây dựng cơ sở hạ tầng, quản lý và sử dụng đất, cơ chế hoạt động của ban quản lý.

Trước những khó khăn này, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Lê Văn Sử đã tiến hành kiểm tra thực tế và có buổi làm việc với các bên liên quan. Tại buổi làm việc, ông Sử nhấn mạnh rằng Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm Bạc Liêu được Trung ương đặc biệt quan tâm và kỳ vọng trở thành đầu tàu dẫn dắt ngành tôm của cả nước. Do đó, cần sớm khắc phục khó khăn để đảm bảo hoạt động hiệu quả.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh cũng thống nhất xây dựng lại Đề án tổ chức bộ máy, vị trí việc làm để phù hợp với quy định hiện nay. Đồng thời, lưu ý Ban Quản lý khẩn trương xây dựng kế hoạch cụ thể các nhiệm vụ từ nay đến cuối năm, ưu tiên đưa vào kế hoạch những nội dung có thể triển khai ngay.

Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm Bạc Liêu được thành lập và ban hành quy chế theo Quyết định số 649/QĐ-TTg ngày 24.5.2017 của Thủ tướng Chính phủ. Dự án có tổng mức đầu tư hơn $3.217 tỷ đồng và được kỳ vọng sẽ trở thành một trong những khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao hàng đầu của cả nước.