Trong bối cảnh nền kinh tế ngày càng đặt nặng vấn đề chuyên nghiệp hóa, xu hướng “làm đúng luật” không chỉ là yêu cầu bắt buộc mà còn mở ra cơ hội để các doanh nghiệp nhỏ phát triển một cách bài bản, minh bạch và bền vững. Xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và chuyên nghiệp đang là mục tiêu xuyên suốt trong quá trình hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.

Tuy nhiên, sự xuất hiện của các chính sách quản lý mới đã đặt hàng trăm nghìn doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ trước những thách thức lớn. Những thách thức này không chỉ đến từ chi phí tuân thủ, năng lực vận hành mà còn từ tâm lý lo ngại bị kiểm soát chặt chẽ. Các chuyên gia nhận định rằng việc “làm đúng luật” đối với doanh nghiệp nhỏ không hề đơn giản, bởi các quy định tưởng chừng như bình thường đối với doanh nghiệp lớn lại có thể trở thành gánh nặng đáng kể đối với các đơn vị siêu nhỏ.

Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Quốc hội, cho rằng chi phí cho hóa đơn điện tử, phần mềm kế toán, kế toán viên, nộp thuế đầy đủ… có thể chiếm phần lớn trong doanh thu hoặc lợi nhuận vốn đã eo hẹp của các doanh nghiệp nhỏ. Hơn nữa, mức độ hiểu biết và năng lực vận hành của các hộ kinh doanh còn hạn chế, khiến họ e ngại và lo lắng khi phải tuân thủ các quy định mới. Điều này không chỉ làm tăng gánh nặng tài chính mà còn tạo ra rào cản đối với sự phát triển của họ.

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cũng nhận định rằng các chính sách hiện hành đang có xu hướng ngày càng chặt chẽ hơn, đặc biệt trong các lĩnh vực như thuế, an toàn thực phẩm, phòng cháy chữa cháy… Tuy nhiên, với doanh nghiệp nhỏ, đặc biệt là hộ kinh doanh cá thể, việc tuân thủ các quy định này đặt ra áp lực rất lớn về chi phí, thời gian và năng lực thực hiện. Điều này đòi hỏi sự hỗ trợ và hướng dẫn cụ thể từ các cơ quan chức năng để giúp họ có thể tuân thủ pháp luật một cách hiệu quả.

Mặc dù vậy, các chuyên gia vẫn cho rằng “làm đúng luật” là xu hướng không thể đảo ngược. Chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp giúp hợp pháp hóa hoạt động kinh doanh, mở ra cơ hội vay vốn, mở rộng quy mô và tăng độ tin cậy với đối tác. Để biến những thách thức thành cơ hội, các chính sách cần được thiết kế linh hoạt, lộ trình hợp lý và hệ thống hỗ trợ đủ mạnh để hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ.

Cụ thể, ông Phan Đức Hiếu đề xuất rằng cần thiết kế chính sách pháp luật có tính phân loại, phù hợp với quy mô doanh nghiệp, trong đó các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ nên được hưởng cơ chế giảm yêu cầu về hồ sơ, điều kiện hoặc các bước thủ tục hành chính phù hợp năng lực thực hiện. Ông Đậu Anh Tuấn cũng cho rằng việc thực hiện chính sách cần kết hợp cả “lực đẩy” (bắt buộc phải làm) và “lực kéo” (hỗ trợ để muốn làm) như miễn phí phần mềm kế toán, hóa đơn điện tử; cung cấp các khóa đào tạo ngắn ngày; và tư vấn kịp thời từ cơ quan chức năng.

Cuối cùng, TS Nguyễn Quốc Việt, chuyên gia chính sách công Trường đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội), nhấn mạnh rằng Nhà nước cần tiến xa hơn trong việc minh bạch hóa môi trường kinh doanh, loại bỏ các yếu tố “xin-cho”, giảm chi phí ngầm và quan trọng nhất là bảo đảm sự thống nhất giữa quy định trên giấy và thực thi thực tế. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp nhỏ phát triển bền vững mà còn góp phần xây dựng một nền kinh tế lành mạnh và minh bạch.

Việc “làm đúng luật” không chỉ là nghĩa vụ mà còn là cơ hội để các doanh nghiệp nhỏ chuyển mình, phát triển bài bản và chuyên nghiệp. Với sự hỗ trợ từ chính sách và nỗ lực từ bản thân, các doanh nghiệp nhỏ hoàn toàn có thể biến thách thức thành cơ hội, góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.