Hà Nội đang lên kế hoạch cấm xe máy chạy xăng trong vành đai 1 từ tháng 7/2026, một biện pháp quyết liệt nhằm giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường tại thủ đô. Theo Chỉ thị 20/CT-TTg năm 2025 của Thủ tướng Chính phủ, Hà Nội sẽ thực hiện các giải pháp để giúp tổ chức, cá nhân chuyển đổi phương tiện, đảm bảo rằng đến ngày 1/7/2026, sẽ không còn xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong vành đai 1.

Từ ngày 1/1/2028, ngoài việc cấm xe mô tô, xe gắn máy chạy xăng dầu, ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch cũng sẽ bị hạn chế trong vành đai 1 và 2. Đến năm 2030, Hà Nội sẽ áp dụng hạn chế phương tiện cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong phạm vi vành đai 3. Quyết định này của Hà Nội không phải là một trường hợp biệt lập, khi nhiều thủ đô trên thế giới cũng đã thực hiện các biện pháp hạn chế tương tự.

Thủ đô Mexico đã triển khai chương trình ‘Hoy no Circula’ (Ngày Không Lái Xe) từ năm 1989, yêu cầu các phương tiện lưu thông phải kiểm tra khí thải và dán nhãn tương ứng với các mức phát thải. Thủ đô Mexico đã thực hiện chương trình này như một phần trong nỗ lực giảm thiểu ô nhiễm không khí.

Tương tự, thủ đô Paris, Pháp đã ban hành lệnh cấm xe máy sản xuất trước năm 2000 và ô tô sản xuất trước 1997 lưu thông trên đường phố. Đây là một phần trong chiến lược giảm thiểu ô nhiễm môi trường của thành phố.

Thủ đô Delhi, Ấn Độ cũng đã ban hành lệnh cấm bán nhiên liệu cho các xe chạy xăng đã sử dụng 15 năm trở lên và các xe dầu sử dụng được 10 năm trở lên. Biện pháp này nhằm giảm thiểu số lượng phương tiện gây ô nhiễm trên đường phố.

Thủ đô Luân Đôn, Anh đã áp dụng thu phí cao tại khu vực ULEZ đối với phương tiện không đạt chuẩn khí thải. Biện pháp này nhằm khuyến khích người dân sử dụng phương tiện giao thông công cộng hoặc các phương tiện thân thiện với môi trường.

Các biện pháp hạn chế phương tiện gây ô nhiễm tại các thủ đô trên thế giới cho thấy rằng, quyết định của Hà Nội là một phần trong xu hướng toàn cầu nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường và bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Việc triển khai các giải pháp quyết liệt như cấm xe máy chạy xăng trong vành đai 1 sẽ giúp Hà Nội tiến gần hơn đến mục tiêu xây dựng một môi trường sống lành mạnh và bền vững.

Chuyển đổi sang phương tiện xanh đang trở thành xu thế không thể đảo ngược trong nỗ lực bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng. Tại buổi tọa đàm ‘Chuyển đổi giao thông xanh: Xu thế không thể đảo ngược’ do Báo Lao động tổ chức, các chuyên gia và nhà quản lý đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chuyển đổi từ xe máy chạy xăng sang xe điện.

TS. Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam, khẳng định rằng mặc dù xe máy xăng mang lại sự tiện lợi, nhưng người dân cần sẵn sàng từ bỏ để bảo vệ sức khỏe và môi trường. Ông cũng cho biết Hà Nội đang dự kiến hỗ trợ tài chính trực tiếp để người dân yên tâm chuyển đổi sang xe máy điện. “Việc chuyển đổi này không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm không khí mà còn góp phần vào việc bảo vệ sức khỏe của người dân”, ông Tùng nhấn mạnh.

TS. Khuất Việt Hùng, Chủ tịch HĐQT Metro Hà Nội, cho rằng việc chuyển đổi thói quen sử dụng xe máy chạy xăng sang xe điện là cần thiết và có thể thực hiện được. Ông đưa ra ví dụ về việc cấm nồng độ cồn trước đây và sự thay đổi trong nhận thức của người dân về vấn đề này. “Chúng ta đã thấy rằng khi có sự thay đổi trong nhận thức và chính sách, người dân có thể nhanh chóng thích nghi và thay đổi thói quen của mình”, ông Hùng nói.

Các chuyên gia cũng thảo luận về các giải pháp để hỗ trợ người dân chuyển đổi sang xe máy điện, bao gồm việc tổ chức lại giao thông, đặc biệt là giao thông công cộng. Hà Nội đang tính đến việc phát triển hệ thống tàu điện và hạ tầng kết nối để giúp người dân dễ tiếp cận và gửi xe tại nhiều điểm. “Việc phát triển giao thông công cộng sẽ giúp giảm thiểu sự phụ thuộc vào xe máy chạy xăng và tạo điều kiện cho người dân chuyển đổi sang xe điện”, ông Hùng cho biết.

Ông Ngô Việt Dũng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội ôtô thể thao Việt Nam, nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi phương tiện xanh không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân. Ông cũng đề xuất rằng Hà Nội cần tổ chức lại giao thông, bố trí trạm sạc và chỗ đỗ xe phù hợp để hỗ trợ người dân chuyển đổi sang xe máy điện. “Việc bố trí trạm sạc và chỗ đỗ xe phù hợp sẽ giúp giảm thiểu sự lo lắng của người dân về việc sử dụng xe điện”, ông Dũng nói.

Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách quan trọng để loại bỏ dần phương tiện ôtô, xe máy chạy xăng dầu gây ô nhiễm. Hà Nội được yêu cầu thực hiện lộ trình từ ngày 1.7.2026 không còn xe máy dùng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong khu vực Vành đai 1. Từ 1.1.2028, hạn chế ôtô cá nhân chạy xăng trong Vành đai 1 và 2. Đến năm 2030, mở rộng áp dụng với toàn bộ phương tiện cá nhân dùng nhiên liệu hóa thạch trong phạm vi Vành đai 3. Với những chính sách này, Hà Nội đang tích cực triển khai các biện pháp để chuyển đổi sang phương tiện xanh và bảo vệ môi trường.

Các chuyên gia và nhà quản lý cũng nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi sang phương tiện xanh không chỉ là trách nhiệm của chính phủ mà còn là trách nhiệm của cả cộng đồng. Người dân cần được tuyên truyền và hỗ trợ để có thể chuyển đổi sang phương tiện xanh một cách dễ dàng. “Chúng ta cần phải cùng nhau hành động để bảo vệ môi trường và sức khỏe của người dân”, ông Tùng nhấn mạnh.

Với những nỗ lực và chính sách hiện nay, Việt Nam đang trên đà trở thành một trong những quốc gia tiên phong trong việc chuyển đổi sang phương tiện xanh. Việc chuyển đổi này không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn góp phần vào việc cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân.