Đột quỵ đang trở thành một thách thức lớn đối với sức khỏe cộng đồng tại Việt Nam, khi tỷ lệ mắc mới thuộc nhóm cao nhất khu vực Đông Nam Á. Theo GS.TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, đột quỵ không chỉ là nguyên nhân tử vong hàng đầu tại Việt Nam, mà còn để lại những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe và kinh tế của người dân.

Trong năm 2019, Việt Nam đã ghi nhận 135.999 ca tử vong do đột quỵ, chiếm vị trí số 1 trong các bệnh lý tim mạch. Tỷ lệ mắc mới ước tính khoảng 222 ca/100.000 dân mỗi năm, và tỷ lệ hiện mắc lên đến 1.541 trên 100.000 dân. Những con số này cho thấy mức độ nghiêm trọng của vấn đề đột quỵ tại Việt Nam.

Trong Hội nghị Liên minh Đột quỵ Toàn cầu năm 2025 diễn ra tại Hà Nội, GS.TS Trần Văn Thuấn đã nhấn mạnh rằng mặc dù Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong xây dựng mạng lưới chăm sóc đột quỵ, với 150 đơn vị điều trị đột quỵ (năm 2016 chỉ có 12 đơn vị), nhưng vẫn còn nhiều thách thức cần phải vượt qua.

PGS.TS Đào Xuân Cơ, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, cũng cho biết rằng đột quỵ ngày càng có xu hướng gia tăng, không chỉ ở người cao tuổi mà cả ở người trẻ tuổi. Hàng năm, Trung tâm đột quỵ Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận và điều trị cho hàng nghìn người bệnh đột quỵ của miền Bắc.

Một trong những thách thức lớn nhất trong điều trị đột quỵ là người bệnh đến viện muộn, vượt quá ‘thời gian vàng’ để can thiệp hiệu quả. Bên cạnh đó, hệ thống cấp cứu trước viện còn chưa phát triển đồng bộ, thiếu những đơn vị phản ứng nhanh chuyên biệt về đột quỵ; sự chênh lệch về năng lực điều trị giữa các vùng miền cũng là một vấn đề cần được giải quyết.

Để giải quyết những thách thức này, ngành Y tế Việt Nam đang từng bước triển khai các nền tảng ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong chẩn đoán hình ảnh; xây dựng hệ thống dự báo nguy cơ đột quỵ; phát triển mạng lưới can thiệp cấp cứu từ xa nhằm rút ngắn thời gian xử trí và cá thể hóa điều trị.

GS.TS Trần Văn Thuấn cũng cho biết rằng trong thời gian tới, Việt Nam cần tiếp tục mở rộng mạng lưới các đơn vị đột quỵ đạt chuẩn trên toàn quốc. Việc phát triển mạng lưới này sẽ được thực hiện theo mô hình ‘vệ tinh – trung tâm’, đặc biệt ưu tiên tại các vùng sâu, vùng xa, khu vực khó khăn nhằm tăng cường hỗ trợ chuyên môn giữa các tuyến.

PGS.TS Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, đã đưa ra 3 khuyến cáo phòng ngừa đột quỵ: thường xuyên tập luyện, vận động, kiểm soát cân nặng, từ bỏ thói quen hút thuốc, ăn uống không lành mạnh; tầm soát các yếu tố nguy cơ của đột quỵ: tim mạch, huyết áp, mỡ máu, tiểu đường…; khi có một trong các biểu hiện của đột quỵ, cần đưa người bệnh đến ngay các đơn vị điều trị đột quỵ để được chẩn đoán, điều trị kịp thời.

Bộ Y tế Việt Nam đang tích cực triển khai các biện pháp để phòng ngừa và điều trị đột quỵ. Tuy nhiên, việc phòng ngừa và điều trị đột quỵ hiệu quả cần sự tham gia tích cực của cả cộng đồng.

Một trường hợp bị thủy đậu biến chứng nặng vừa được tiếp nhận và điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM. Bệnh nhân là ông P., 50 tuổi, ngụ tại TPHCM, người khỏe mạnh, không có tiền căn bệnh nền và chưa từng tiêm chủng thủy đậu.

Ông P. nhập viện sau khi xuất hiện các triệu chứng sốt cao, mệt mỏi, ăn uống kém và đau bụng nhẹ trong 4 ngày. Tình trạng bệnh nhân nhanh chóng trở nặng khi xuất hiện bóng nước khắp người và phải hỗ trợ hô hấp. Bệnh nhân được chẩn đoán mắc thủy đậu và được điều trị tại một bệnh viện địa phương nhưng tình trạng không cải thiện.

Sau đó, bệnh nhân được chuyển lên Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM với chẩn đoán thủy đậu biến chứng viêm phổi. Tại đây, bệnh nhân được điều trị tích cực với các biện pháp can thiệp như thở máy và dùng thuốc đặc trị. Đến nay, sau 10 ngày nằm phòng hồi sức tích cực, viện phí của ông P. đã lên đến gần 100 triệu đồng và dự kiến sẽ mất thêm khoảng 180 triệu đồng cho thời gian điều trị hơn 3 tuần.

Tuy nhiên, tiên lượng phục hồi của bệnh nhân còn khá dè dặt. Các bác sĩ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM cảnh báo rằng nhiều người thường chủ quan với bệnh thủy đậu, nhưng thực tế đã có các trường hợp biến chứng nặng. Những đối tượng có cơ địa suy giảm miễn dịch, người già, bệnh nhân ung thư, thai phụ… có nguy cơ cao trở nặng khi mắc thủy đậu.

Bệnh thủy đậu lây nhiễm qua các bóng nước, từ lúc nổi lên đến lúc lặn đều có thể lây. Người dân cần đi khám sớm khi thấy sốt cao, phát ban, da nổi mẩn… để kịp thời phát hiện bệnh. Đặc biệt, không chủ quan khi còn trẻ và có sức khỏe mà không mua bảo hiểm y tế, vì khi diễn tiến nặng bệnh nhân sẽ mất rất nhiều tiền để điều trị.

Đã có trường hợp mắc thủy đậu diễn tiến nặng nề, suy đa cơ quan, phải nằm điều trị dài ngày, chạy ECMO ở Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM, khiến viện phí đội lên đến 300-400 triệu đồng, đẩy bệnh nhân và gia đình vào tình trạng khánh kiệt tài chính.

Khi chăm sóc người nhà mắc thủy đậu, người thân cần chú ý vệ sinh mũi họng, thay quần áo, rửa tay kỹ, bảo hộ cẩn thận để tránh lây nhiễm bệnh. Người dân có thể tìm hiểu thêm thông tin về bệnh thủy đậu và cách phòng ngừa tại https://www.benhnhietdoi.vn hoặc tham khảo ý kiến của các bác sĩ tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM.

Ngày gần đây, Bệnh viện Bình Định đã thực hiện thành công một ca can thiệp để loại bỏ một con vắt còn sống đang ký sinh trong hốc mũi của một bệnh nhân nam, ông Đ.V.H., 53 tuổi. Con vắt dài khoảng 8 cm đã gây ra tình trạng chảy máu mũi kéo dài và khó thở cho ông H.

Ông H. nhập viện trong tình trạng chảy máu mũi kéo dài, khó thở, và hốc mũi bị phù nề với nhiều điểm xuất tiết máu tươi. Qua quá trình nội soi, các bác sĩ đã phát hiện ra dị vật trong hốc mũi của bệnh nhân. Sau khi được gắp ra, dị vật được xác định là một con vắt còn sống dài khoảng 8 cm. Các bác sĩ cho biết con vắt này đã ký sinh trong mũi ông H. suốt một tuần. Sau khi thực hiện thủ thuật, tình trạng chảy máu của ông H. đã chấm dứt, đường thở thông thoáng hơn và sức khỏe của ông dần ổn định.

Ông H. cho biết ông đã đi rừng khoảng một tuần trước và uống nước suối trực tiếp từ khe đá. Sau đó, ông bắt đầu bị chảy máu mũi kéo dài. Mặc dù đã đi khám tại một cơ sở y tế khác, nhưng nguyên nhân của tình trạng này không được xác định cho đến khi ông vào Bệnh viện Bình Định.

Vắt là loài ký sinh thuộc họ giun đốt, thường sống trong môi trường ẩm ướt như rừng rậm, khe suối, bụi rậm. Khi tiếp xúc với người hoặc động vật, vắt có thể chui vào tai, mũi, họng hoặc các vùng da hở, bám chặt bằng giác hút và tiết ra chất chống đông máu để hút máu mà nạn nhân không cảm nhận được rõ rệt.

Các bác sĩ cảnh báo rằng khi vắt chui vào mũi, nó có thể bám chặt vào niêm mạc, hút máu liên tục, dẫn đến mất máu âm thầm, gây phù nề, viêm nhiễm, chảy máu kéo dài. Trong những trường hợp nghiêm trọng, vắt có thể bò sâu vào khí quản hoặc phổi, gây tắc nghẽn đường thở và đe dọa tính mạng.

Để phòng tránh, người dân khi đi rừng, làm rẫy hoặc đi qua vùng ẩm thấp cần cẩn trọng: Tuyệt đối không uống nước suối trực tiếp, nên đun sôi hoặc lọc nước kỹ trước khi sử dụng, mặc quần áo kín, mang vớ cao và kiểm tra cơ thể sau khi rời khỏi rừng. Khi có dấu hiệu chảy máu mũi kéo dài, khó thở, nghẹt mũi bất thường, người dân cần đến ngay cơ sở y tế để được kiểm tra và xử lý kịp thời.

Trong trường hợp của ông H., may mắn là bệnh nhân đã được phát hiện và điều trị kịp thời. Tuy nhiên, các bác sĩ vẫn muốn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phòng ngừa và cảnh giác khi tiếp xúc với môi trường tự nhiên.

Pharmacity và tập đoàn dược phẩm toàn cầu Servier vừa phối hợp tổ chức chiến dịch ‘HbA1c < 7’ với mục tiêu nâng cao nhận thức về kiểm soát đường huyết và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân tiểu đường.

Chiến dịch ‘HbA1c < 7’ là một phần trong nỗ lực không ngừng của Pharmacity và Servier trong việc hỗ trợ cộng đồng bệnh nhân tiểu đường. Mục tiêu của chiến dịch là giúp bệnh nhân hiểu rõ về tầm quan trọng của việc kiểm soát đường huyết, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm thiểu các biến chứng nguy hiểm.

GS. TS. Nguyễn Văn Tuấn, Chủ tịch Hội Nội tiết và Tiểu đường Việt Nam, cho biết: “HbA1c là chỉ số quan trọng đánh giá hiệu quả kiểm soát đường huyết trong thời gian dài. Mục tiêu HbA1c < 7% là khuyến cáo của các tổ chức y tế hàng đầu thế giới, bao gồm cả Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ (ADA) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) trong điều trị bệnh tiểu đường.”

Theo các chuyên gia y tế, kiểm soát đường huyết hiệu quả giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng của bệnh tiểu đường như mù lòa, suy thận, tổn thương thần kinh và tăng nguy cơ nhiễm trùng. Để đạt được mục tiêu HbA1c < 7%, bệnh nhân cần có chế độ ăn uống, tập luyện hợp lý và tuân thủ điều trị theo chỉ định của bác sĩ.

Ông Nguyễn Hữu Tú, Giám đốc Điều hành Công ty Cổ phần Dược phẩm Pharmacity, chia sẻ: “Chúng tôi hiểu rằng việc kiểm soát đường huyết hiệu quả là chìa khóa để cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân tiểu đường. Thông qua chiến dịch ‘HbA1c < 7’, Pharmacity hy vọng sẽ giúp nhiều hơn bệnh nhân hiểu rõ về tầm quan trọng của chỉ số HbA1c và có kế hoạch điều trị hiệu quả.”

Servier, với hơn 60 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực dược phẩm, luôn cam kết hỗ trợ cộng đồng bệnh nhân tiểu đường thông qua các chương trình giáo dục và hỗ trợ điều trị. Chiến dịch ‘HbA1c < 7’ là một phần trong cam kết này, thể hiện sự đồng hành của Servier cùng bệnh nhân tiểu đường trên hành trình kiểm soát bệnh và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Thông qua chiến dịch ‘HbA1c < 7’, Pharmacity và Servier hy vọng sẽ góp phần nâng cao nhận thức về kiểm soát đường huyết và hỗ trợ bệnh nhân tiểu đường trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống. Để biết thêm thông tin về chiến dịch và các tư vấn từ chuyên gia y tế, bệnh nhân có thể truy cập vào trang web của Pharmacity hoặc liên hệ với các cơ sở y tế gần nhất.