Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang tích cực đẩy mạnh quá trình chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và ứng dụng công nghệ tiên tiến nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Tại Diễn đàn ‘Công nghệ năng lượng trong kỷ nguyên mới’ diễn ra vào sáng ngày 29/7 tại Hà Nội, các chuyên gia đã tập trung thảo luận về những đột phá công nghệ có thể mang lại cho ngành năng lượng.

Với dự báo nhu cầu điện năng sẽ tăng từ 8-10% hàng năm, Việt Nam nhận thức được tầm quan trọng của việc chuyển dịch sang các nguồn năng lượng sạch, giảm thiểu sự phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch. Theo đó, lưới điện thông minh, công nghệ lưu trữ năng lượng, hydro xanh và các giải pháp năng lượng tái tạo hiệu suất cao đã được xác định là những trụ cột quan trọng trong hành trình hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Để đạt được mục tiêu đầy tham vọng này, các chuyên gia và doanh nghiệp đang nhấn mạnh sự cần thiết của việc ổn định và minh bạch hóa khung chính sách, hoàn thiện thể chế và thúc đẩy hợp tác giữa khu vực công và tư nhân. Việt Nam đã xây dựng được nền tảng chính sách quan trọng thông qua Nghị quyết 55 và Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, với định hướng rõ ràng rằng tỷ lệ năng lượng tái tạo sẽ chiếm tới 75% vào năm 2050.

Cam kết đạt được phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 không chỉ là một mục tiêu môi trường mà còn là động lực quan trọng để hoàn thiện thể chế và thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng xanh một cách thực chất và hiệu quả. Điều này không chỉ giúp Việt Nam giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu mà còn mở ra những cơ hội mới cho sự phát triển bền vững và đảm bảo an ninh năng lượng trong tương lai.

Quá trình chuyển đổi năng lượng đang trở thành xu thế toàn cầu, và với những nỗ lực không ngừng nghỉ, Việt Nam kỳ vọng sẽ hiện thực hóa mục tiêu phát thải ròng bằng 0, đồng thời góp phần vào các nỗ lực toàn cầu để đối phó với thách thức của biến đổi khí hậu. https://www.vir.com.vn/

Ngày 29/7/2025, tại Hà Nội, Tạp chí Kinh tế Việt Nam – VnEconomy – Vietnam Economic Times đã tổ chức Diễn đàn ‘Công nghệ năng lượng trong Kỷ nguyên mới’. Sự kiện này tập trung vào việc trao đổi và đánh giá thực trạng, nhận diện cơ hội và thách thức, cũng như đề xuất các giải pháp đột phá cho ngành năng lượng trong bối cảnh hiện nay.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, ông Đào Quang Bính – Phó Chủ tịch Hội đồng biên tập, Tổng Thư ký Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy/Vietnam Economic Times – đã nêu lên nhu cầu năng lượng ngày càng tăng cao cho sản xuất, kinh doanh và đời sống người dân trong bối cảnh kinh tế Việt Nam tăng trưởng mạnh mẽ. Tuy nhiên, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và các thách thức toàn cầu như ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng và cạn kiệt tài nguyên đang đòi hỏi một cuộc chuyển dịch năng lượng mạnh mẽ.

Theo Bộ Công Thương, nhu cầu điện năng của Việt Nam dự kiến tăng 8-10% mỗi năm trong thập kỷ tới. Tuy nhiên, các nguồn năng lượng sơ cấp trong nước như thủy điện, than đá và dầu khí đang dần cạn kiệt, dẫn tới việc phải phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu, nhiên liệu nhập khẩu. Việt Nam cũng là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất do biến đổi khí hậu gây ra.

Ông Đào Quang Bính khẳng định rằng con đường phát triển năng lượng theo phương cách truyền thống đã không còn phù hợp và cần một tư duy mới, cách tiếp cận mới, một cuộc cách mạng thực sự trong lĩnh vực năng lượng, với lời giải nằm ở công nghệ. Việc ứng dụng các công nghệ hiện đại, tiên tiến và chuyển đổi sang các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới không còn là lựa chọn mà là con đường tất yếu để đảm bảo an ninh năng lượng, phát triển kinh tế bền vững và bảo vệ môi trường.

TS. Tạ Đình Thi – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội – cũng đồng quan điểm, cho rằng việc ứng dụng các công nghệ hiện đại, tiên tiến và chuyển đổi sang các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới là điều cần thiết. Tại Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26), Việt Nam đã đưa ra cam kết mạnh mẽ đạt mức phát thải ròng bằng ‘0’ vào năm 2050. Để hiện thực hóa mục tiêu này, Việt Nam đã có những bước đi quan trọng, bao gồm hoàn thiện thể chế và ban hành các luật liên quan.

TS. Tạ Đình Thi đề xuất 5 nội dung trọng tâm thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo, các công nghệ năng lượng mới, bao gồm phát triển năng lượng tái tạo, công nghệ năng lượng tương lai, lưới điện thông minh, hoàn thiện thể chế và phát triển hệ sinh thái công nghiệp năng lượng. Diễn đàn ‘Công nghệ năng lượng trong Kỷ nguyên mới’ là một bước quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của ngành năng lượng tái tạo và công nghệ năng lượng mới tại Việt Nam, nhằm đạt được mục tiêu phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.

https://vneconomy.vn/cong-nghe-nang-luong-trong-ky-nguyen-moi-viet-nam-tim-loi-giai-cho-tuong-lai-nang-luong-ben-vung.htm

Việt Nam được đánh giá là quốc gia có tiềm năng điện gió ngoài khơi lớn nhất Đông Nam Á, với tổng công suất ước tính lên đến gần 600 GW. Bên cạnh đó, với trữ lượng sinh khối dồi dào từ nông nghiệp và bức xạ mặt trời cao quanh năm ở khu vực miền Trung và miền Nam, tiềm năng phát triển năng lượng sạch là rất lớn. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi sang nguồn năng lượng sạch đang gặp phải một số khó khăn.

Thị phần năng lượng tái tạo trong tổng mức năng lượng của quốc gia còn thấp. Số lượng các dự án đầu tư còn ít, đặc biệt là điện gió ngoài khơi và LNG được coi là trụ cột trong chuyển dịch cơ cấu nguồn điện để đảm bảo an ninh năng lượng. Các chuyên gia cũng cho rằng, quá trình hiện thực hóa tiềm năng này đang bị chậm lại đáng kể. Dù Quy hoạch điện VIII đã điều chỉnh mục tiêu phát triển mạnh điện gió ngoài khơi và điện khí LNG, song đến nay chưa có dự án điện gió ngoài khơi nào được triển khai thực tế, trong khi chỉ có 3/13 dự án LNG hiện hữu đang đúng tiến độ.

Nguyên nhân chủ yếu đến từ ba “nút thắt” lớn: thiếu cơ chế giá điện rõ ràng và hấp dẫn; thủ tục đầu tư – phê duyệt dự án còn chồng chéo; đặc biệt là khó khăn trong huy động vốn, cả vốn đầu tư ban đầu lẫn vốn vận hành dài hạn. Nếu không tháo gỡ các “nút thắt” này, rất khó để đạt mục tiêu mà Quy hoạch điện VIII điều chỉnh và cam kết Net Zero đặt ra.

TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính nhận định: “Dòng vốn này sẽ không tự chảy đến nếu không có hệ sinh thái tài chính xanh rõ ràng, cơ chế bảo lãnh tín dụng hợp lý và hành lang pháp lý minh bạch, ổn định lâu dài”. Việc chưa có bộ tiêu chí thống nhất đánh giá dự án xanh, chưa có thị trường trái phiếu xanh phát triển đầy đủ, cũng như thiếu cơ chế ưu đãi thuế – phí đang khiến dòng vốn xanh vẫn còn chảy chậm.

Theo khuyến nghị của nhiều chuyên gia trong nước và quốc tế, Việt Nam cần khẩn trương hoàn thiện khung pháp lý về tài chính xanh theo hướng: Ban hành tiêu chuẩn quốc gia về dự án xanh để các tổ chức tài chính có căn cứ thẩm định; Tạo lập thị trường trái phiếu xanh với cơ chế ưu đãi về thuế, tín dụng và quy trình phát hành đơn giản; Khuyến khích các ngân hàng thương mại phát triển sản phẩm tín dụng xanh thông qua hỗ trợ lãi suất, chia sẻ rủi ro từ quỹ bảo lãnh; Thành lập các quỹ tài chính xanh quốc gia để làm “vốn mồi”, thu hút thêm các nguồn lực từ khu vực tư nhân và quốc tế.

Trong bối cảnh dòng vốn quốc tế còn dè dặt, sự vào cuộc chủ động của các doanh nghiệp nhà nước hàng đầu như Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) sẽ là cú hích quan trọng. Với năng lực tài chính, uy tín quốc tế và vai trò trong ngành năng lượng, các doanh nghiệp này có thể làm “cầu nối tín nhiệm” giữa Chính phủ và nhà đầu tư quốc tế.

Việt Nam đã cam kết đạt Net Zero vào năm 2050, đồng thời đặt mục tiêu phát triển điện gió ngoài khơi và LNG thành trụ cột an ninh năng lượng quốc gia. Tuy nhiên, để biến các mục tiêu thành hiện thực, cần có những hành động cụ thể và quyết liệt ngay từ bây giờ.