Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc mới đây đã được UNESCO ghi danh vào Danh mục Di sản Văn hóa Thế giới, trở thành di sản thứ 9 của Việt Nam được vinh danh di sản thế giới. Quần thể di sản này trải dài trên địa bàn 3 tỉnh, thành phố, bao gồm Quảng Ninh, Bắc Ninh và Hải Phòng, với 12 điểm di tích và danh thắng được quy hoạch đồng bộ gắn kết thành một thể thống nhất cả về không gian và tâm linh.
Trong 12 điểm di tích thành phần của Quần thể di sản này, Bắc Ninh đóng góp 2 điểm là chùa Vĩnh Nghiêm và chùa Bổ Đà. Ông Mai Sơn, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bắc Ninh, cho biết rằng việc nghiên cứu, xây dựng hồ sơ, thống nhất quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản của Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc là một thách thức lớn. Quá trình xây dựng hồ sơ đòi hỏi một khối lượng lớn thông tin và tư liệu khoa học để chứng minh giá trị nổi bật toàn cầu của di sản.
Việc tổng hợp, chỉnh sửa và bổ sung các thông tin theo yêu cầu của ICOMOS cũng đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan. Đặc biệt, di tích chùa Vĩnh Nghiêm và chùa Bổ Đà tại Bắc Ninh được nhìn nhận là 2 trung tâm Phật giáo Trúc Lâm, có vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển đạo Phật. Tại đây, lưu giữ hệ thống mộc bản độc đáo, trong đó kho mộc bản lưu giữ tại chùa Vĩnh Nghiêm gồm 3.050 tấm mộc bản khắc kinh, sách thuốc, luật giới nhà Phật bằng chữ Hán, chữ Nôm đã được UNESCO ghi danh là Di sản tư liệu thuộc Chương trình Ký ức thế giới khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
Với việc được ghi danh vào Danh mục Di sản Văn hóa Thế giới, Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc sẽ có cơ hội để quảng bá rộng rãi giá trị văn hóa, lịch sử và tâm linh của mình tới với công chúng quốc tế. Đồng thời, đây cũng là cơ hội để tỉnh Bắc Ninh và các địa phương liên quan tăng cường công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản, cũng như phát triển du lịch bền vững, góp phần thúc đẩy kinh tế – xã hội của địa phương.
Ông Mai Sơn cũng nhấn mạnh rằng, việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản của Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc đòi hỏi sự tham gia tích cực của các cấp chính quyền, các nhà khoa học, nhà quản lý và cộng đồng dân cư. Đặc biệt, cần có những giải pháp cụ thể để bảo vệ và phát huy giá trị của di sản, cũng như nâng cao ý thức của người dân về tầm quan trọng của việc bảo tồn di sản văn hóa.
Trong thời gian tới, tỉnh Bắc Ninh sẽ tiếp tục tăng cường công tác quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản của Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc, nhằm xứng đáng với vị thế của di sản thế giới.
