Ung thư đại tràng đang trở thành một vấn đề sức khỏe ngày càng đáng lo ngại ở người trẻ tuổi, với tỷ lệ mắc bệnh có xu hướng gia tăng đáng kể. Tại Úc, thống kê cho thấy mỗi năm có khoảng 1.708 người dưới 50 tuổi được chẩn đoán mắc ung thư đại tràng, chiếm khoảng 11,7% tổng số trường hợp ung thư đại tràng được ghi nhận. Trước thực tế này, Bộ Y tế Úc đã quyết định hạ độ tuổi tầm soát ung thư đại tràng bằng phương pháp xét nghiệm phân từ 50 xuống còn 45 tuổi, nhằm phát hiện và can thiệp sớm.
Theo bác sĩ Thái Hồng, chuyên khoa Tiêu hoá, Gan mật và Nội soi tại Melbourne, nhiều yếu tố trong lối sống hiện đại góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Chế độ ăn uống thiếu lành mạnh, ít vận động, hút thuốc, uống rượu, tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn, thịt đỏ nướng cháy… đều là những nguy cơ tiềm ẩn. Ung thư đại tràng thường bắt đầu từ những polyp – các khối u nhỏ hình thành do tế bào trong ruột bị kích thích và tăng sinh bất thường. Quá trình biến đổi từ một polyp lành tính đến ung thư có thể kéo dài từ 5 đến 10 năm, và hầu như không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu.
Việc phát hiện sớm các polyp qua nội soi hoặc xét nghiệm phân có thể giúp loại bỏ nguy cơ trước khi bệnh chuyển sang ung thư. Chính phủ Úc khuyến cáo bắt đầu tầm soát bằng xét nghiệm phân từ 45 tuổi, hai năm một lần. Tuy nhiên, nếu trong gia đình có người thân bị ung thư đại tràng dưới 55 tuổi hoặc có nhiều người từng phát hiện polyp, người có nguy cơ cao nên nội soi sớm hơn 5-10 năm so với độ tuổi người thân bị bệnh.
Nội soi đại tràng là một thủ thuật khá an toàn, thường được thực hiện dưới gây mê nhẹ nên không gây đau. Người bệnh sẽ cần uống thuốc để làm sạch ruột trước khi nội soi, và cần người lái xe đưa về nhà trong ngày làm thủ thuật. Mọi người có thể chọn làm nội soi tại bệnh viện công hoặc tại phòng khám tư với chi phí dao động khoảng 500–700 đô la (ở Melbourne) nếu không có bảo hiểm.
Việc điều trị ung thư đại tràng phụ thuộc vào giai đoạn phát hiện bệnh. Nếu phát hiện sớm, việc phẫu thuật cắt bỏ khối u có thể đủ để chữa khỏi. Tuy nhiên, nếu ung thư đã di căn, người bệnh có thể phải điều trị kết hợp bằng hoá trị, xạ trị hoặc thuốc nhắm trúng đích – với mục tiêu kéo dài thời gian sống, thay vì chữa khỏi hoàn toàn.
Bác sĩ Thái Hồng kêu gọi mọi người hãy thay đổi quan niệm ‘có bệnh mới lo’ và chủ động tầm soát sức khỏe, đặc biệt khi đã bước vào tuổi 40 hoặc có tiền sử gia đình. Giải pháp tốt nhất vẫn là ngăn ngừa ngay từ đầu, bằng cách tầm soát định kỳ và thay đổi lối sống.
