Ngành quản lý quỹ tại Việt Nam đang đứng trước một cơ hội lớn để trở thành một trong những trụ cột quan trọng trong việc dẫn vốn cho nền kinh tế, bên cạnh kênh truyền thống là hệ thống ngân hàng. Tuy nhiên, quy mô của ngành quản lý quỹ hiện nay vẫn còn rất khiêm tốn. Tính đến cuối năm 2024, tổng giá trị tài sản được quản lý chỉ tương đương khoảng 7% GDP. Đa số tài sản này đến từ các hợp đồng ủy thác đầu tư, với phần lớn được phân bổ vào trái phiếu và tiền gửi. Trong khi đó, sản phẩm quỹ đầu tư đại chúng, đặc biệt là quỹ mở, dù có sự tăng trưởng ấn tượng, nhưng quy mô vẫn còn rất nhỏ, chưa đạt 1% GDP.
So sánh với các nước như Trung Quốc, Ấn Độ và Mỹ, tỷ lệ tài sản quỹ trên GDP của Việt Nam còn thấp hơn rất nhiều. Trung Quốc đạt tỷ lệ gần 21% GDP, Ấn Độ gần 18% GDP, trong khi Mỹ lên tới 133% GDP. Điều này cho thấy ngành quản lý quỹ tại Việt Nam có nhiều tiềm năng phát triển. Việc phát triển ngành quản lý quỹ không chỉ giúp đa dạng hóa kênh dẫn vốn cho nền kinh tế mà còn góp phần giảm áp lực lên hệ thống ngân hàng.
Để ngành quản lý quỹ phát triển, cần có các giải pháp đồng bộ và đột phá. Thứ nhất, quỹ đầu tư cần được nhìn nhận là một kênh dẫn vốn quan trọng của nền kinh tế, giúp giảm áp lực cấp vốn từ hệ thống ngân hàng. Thứ hai, cần cho phép ngân hàng được cung cấp dịch vụ quản lý gia sản và chính thức phân phối chứng chỉ quỹ. Điều này sẽ giúp giảm rủi ro của hệ thống ngân hàng và tăng cường sự phát triển của ngành quỹ. Việc ngân hàng tham gia vào phân phối chứng chỉ quỹ và cung cấp dịch vụ quản lý gia sản có thể mang lại lợi ích cho cả hai bên, cả ngân hàng và khách hàng.
Thứ ba, cần có các giải pháp để gia tăng số lượng và chất lượng hàng hóa trên thị trường vốn. Thị trường hiện nay đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng ‘hàng hóa đầu tư chất lượng’, bao gồm cả cổ phiếu niêm yết và trái phiếu doanh nghiệp niêm yết. Cần thúc đẩy quá trình IPO và cổ phần hóa một cách thực chất, nâng cao năng lực quản trị sau cổ phần hóa. Việc tăng cường chất lượng hàng hóa trên thị trường vốn sẽ giúp tăng niềm tin của nhà đầu tư và kích thích sự phát triển của thị trường.
Thứ tư, tăng cường niềm tin nhà đầu tư – từ minh bạch đến hiệu quả thực tế. Ngành quản lý quỹ cần phát huy vai trò dẫn dắt của các chuyên gia đầu tư có chuyên môn sâu, không chỉ trong quản lý tài sản mà còn trong nâng cao kiến thức tài chính cho cộng đồng. Niềm tin của nhà đầu tư là yếu tố quan trọng quyết định sự phát triển của ngành quỹ.
Cuối cùng, chính sách ưu đãi thuế để khuyến khích nhà đầu tư đầu tư dài hạn là rất quan trọng. Chính phủ nên có chính sách miễn thuế thu nhập cá nhân cho các khoản đầu tư định kỳ vào quỹ với thời gian nắm giữ dài. Với tâm lý chạy theo lợi nhuận ngắn hạn, các chính sách khuyến khích thuế của Chính phủ sẽ giúp người dân có niềm tin vào quỹ và tạo thói quen đầu tư kỷ luật và dài hạn.
Cơ hội bứt phá từ hành động đồng bộ đang mở ra cho ngành quản lý quỹ Việt Nam, và với sự phối hợp chặt chẽ từ các bên liên quan, ngành quỹ hoàn toàn có thể tăng trưởng mạnh trong 10 năm tới, góp phần vào kỷ nguyên cất cánh của Việt Nam.
