Đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực tài chính – công nghệ (fintech) đang trở thành xu hướng tất yếu để đạt được giá trị vượt bậc. Ngày 29/4/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 94/2025/NĐ-CP về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát đối với việc triển khai sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới thông qua ứng dụng giải pháp công nghệ tài chính – fintech. Nghị định này mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp fintech tại Việt Nam, trong đó có Fundiin – một startup đang vận hành mô hình ‘mua trước – trả sau’ (BNPL) và định hướng mở rộng sang cho vay ngang hàng (P2P lending).
Ông Nguyễn Ảnh Cường, đại diện Fundiin, cho biết rằng Nghị định 94 là bước đi tích cực, tạo hành lang pháp lý cho các sáng kiến tài chính số. Hiện tại, Fundiin đang cung cấp giải pháp BNPL, cho phép người tiêu dùng thanh toán hàng hóa hoặc dịch vụ trong thời gian ngắn mà không phải trả lãi hay phí nếu thanh toán đúng hạn. Toàn bộ quy trình diễn ra trực tuyến, đơn giản và minh bạch.
Tuy nhiên, ông Cường cũng nhấn mạnh rằng BNPL và cho vay tiêu dùng truyền thống có những điểm khác biệt về rủi ro. Cho vay tiêu dùng truyền thống chủ yếu cho vay tiền mặt, khó kiểm soát mục đích sử dụng, trong khi BNPL hợp tác sâu với đơn vị cung cấp hàng hóa, xác thực mục đích vốn, rủi ro thấp hơn.
Về Nghị định 94, ông Cường cho rằng đây là nền móng đáng khích lệ để các startup Việt Nam có cơ hội phát triển lành mạnh và vươn ra quốc tế. Fundiin đang tìm hướng đi mới là phát triển mô hình cho vay ngang hàng (P2P lending) như một bước mở rộng chiến lược. P2P lending không chỉ giúp Fundiin tận dụng cơ hội chính sách, mà còn có thể trở thành nguồn vốn cho BNPL, từ đó tối ưu chi phí, đa dạng hóa lựa chọn cho cả người tiêu dùng và nhà đầu tư.
Tuy nhiên, ông Cường cũng cảnh báo về những thách thức của P2P lending, nhất là về tính bền vững và rủi ro gian lận. Vì vậy, việc triển khai P2P lending đòi hỏi cẩn trọng và sáng tạo để tránh ‘vết xe đổ’ của các thị trường khác.
Để thị trường này có thể phát triển, ông Cường cho rằng giáo dục tài chính là yếu tố then chốt giúp người tiêu dùng kiểm soát tốt hơn giữa thu nhập và chi tiêu. Ngoài ra, cần xây dựng các công cụ hỗ trợ, kiểm soát rủi ro tương tự công ty tài chính.
Ở góc độ chính sách, Nhà nước có thể hỗ trợ bằng cách mở rộng khả năng tiếp cận dữ liệu tài chính – tín dụng để doanh nghiệp đánh giá chính xác năng lực tài chính của khách hàng; đồng thời đặt ra các chuẩn mực về minh bạch thông tin, giới hạn dư nợ, cũng như cơ chế giám sát định kỳ để đảm bảo mô hình hoạt động có trách nhiệm.
Để Nghị định 94 đi vào thực tiễn hiệu quả, ông Cường cho rằng cần tổ chức những cuộc đối thoại thường xuyên và đồng hành thực chất để tìm ra điểm cân bằng hợp lý giữa đổi mới sáng tạo và quản lý chặt chẽ.
