Trong bối cảnh nền nghệ thuật Việt Nam đương đại đang trải qua những biến chuyển đáng kể, việc tiếp tục phát huy và nâng tầm các giá trị nghệ thuật truyền thống đang trở thành một nhiệm vụ quan trọng. Một trong những nghệ sĩ đang thực hiện sứ mệnh này là họa sĩ Chu Nhật Quang, người đã và đang góp phần tái hiện lịch sử dân tộc qua lăng kính của nghệ thuật sơn mài truyền thống.
Họa sĩ Chu Nhật Quang, một cái tên nổi bật trong giới hội họa Việt Nam, đã tiếp tục hành trình của mình trong việc tái hiện lịch sử dân tộc qua nghệ thuật sơn mài. Sau thành công của triển lãm ‘Dấu thiêng’ tại Khu di tích Hoàng thành Thăng Long vào năm 2024, ông chuẩn bị giới thiệu 20 tác phẩm sơn mài khổ lớn tại triển lãm ‘Mùa xuân Độc lập’ nhân Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.
Quá trình sáng tạo của họa sĩ Chu Nhật Quang bắt nguồn từ niềm đam mê và tình yêu với nghệ thuật sơn mài truyền thống của dân tộc. Với 7 năm theo học nghệ thuật ở nước ngoài và tiếp thu tư duy hội họa phương Tây, nhưng Chu Nhật Quang đã lựa chọn sơn mài truyền thống của Việt Nam. Sự đam mê này đã được hun đúc từ những ngày tháng sống trong không gian căn hộ chật chội ở ngõ nhỏ Hà Nội của ông nội, Nghệ sĩ Nhân dân Chu Mạnh Chấn và cha, Nghệ sĩ Ưu tú Chu Lượng, hai họa sĩ sơn mài nổi tiếng.
Họa sĩ Chu Nhật Quang đã tìm tòi và phát huy kỹ thuật làm vóc tranh và tạo màu sơn mài truyền thống. Anh đã vượt qua được những giới hạn của sơn mài truyền thống để tạo ra nhiều màu thể hiện trong tranh. Không chỉ vậy, anh còn mạnh dạn tìm tòi và nghiên cứu thể hiện sơn mài trên những bức vóc khổ lớn liền khối từ nguyên liệu tái chế. Việc đổi mới và sáng tạo trong kỹ thuật và phương pháp thể hiện đã giúp anh tạo ra những tác phẩm độc đáo, mang đậm dấu ấn cá nhân.
Triển lãm ‘Mùa xuân Độc lập’ sẽ diễn ra tại Bảo tàng Hồ Chí Minh, bao gồm 20 bức tranh cỡ lớn, trong đó có những bức lên tới gần 20m2. Nội dung của triển lãm giống như một hành trình qua từng sự kiện tiêu biểu của lịch sử dân tộc, với hình khối kiến trúc mang vẻ đẹp đặc trưng vùng, miền trong sự thống nhất chung của văn hóa dân tộc. Qua đó, họa sĩ muốn gửi gắm thông điệp về sự thống nhất và đa dạng của văn hóa Việt Nam.
Điểm nhấn của triển lãm là các tác phẩm sơn mài hai mặt ‘Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập’ và ‘Bắc Nam thống nhất’, mỗi bức nặng 2 đến 3 tấn. Hình tượng vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc được thể hiện sinh động, khắc họa tầm vóc trí tuệ, sự bao dung cùng tình cảm của Người với đất nước và nhân dân. Những tác phẩm này không chỉ là sự thể hiện tài năng của họa sĩ mà còn là một cách để người xem cảm nhận sâu sắc về giá trị lịch sử và văn hóa của dân tộc.
Cùng với đó là loạt tranh khổ lớn mang tên ‘Con đường Bác Hồ’, tái hiện hành trình ra đi tìm đường cứu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bức chân dung sơn mài lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc năm 1920 cũng là một điểm nhấn của triển lãm, với hình ảnh phía trước là chân trời giải phóng rộng mở cho dân tộc. Qua những tác phẩm này, họa sĩ Chu Nhật Quang đã thể hiện một cách sâu sắc và cảm xúc về hành trình đấu tranh và hy vọng của dân tộc.
Nghệ sĩ Ưu tú Chu Lượng, người đã có những đóng góp quan trọng trong lĩnh vực nghệ thuật sơn mài, đã đánh giá cao nỗ lực của Chu Nhật Quang. Theo ông, ‘Cái hay và độc đáo là Quang sáng tạo tranh về đề tài lịch sử dưới con mắt cũng như cách hiểu của những người trẻ hôm nay. Tôi rất mừng vì họ đã biết cảm nhận, nghĩ về lịch sử đúng hướng và đã bắt đầu kế tiếp chúng tôi gánh trên vai trách nhiệm người nghệ sĩ với đất nước và dân tộc’.
