Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng vừa đề xuất việc xóa bỏ quy định ‘trần lương’ trong các đơn vị công lập, đặc biệt là trường đại học và viện nghiên cứu. Mục đích là để thu hút và giữ chân trí thức Việt Nam ở nước ngoài quay về đóng góp cho đất nước. Đề xuất này được bà nêu lên tại Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI diễn ra vào sáng ngày 19/7 tại Hà Nội.
Theo bà Hằng, để đạt được đột phá trong lĩnh vực khoa học, giáo dục và chuyển đổi số, Việt Nam cần có cơ chế tuyển dụng và đãi ngộ mới, linh hoạt và cạnh tranh. Các cơ chế này cần tránh bị gò bó theo ngạch, bậc, hệ số và thay vào đó, tập trung vào việc tạo ra môi trường làm việc lành mạnh và cạnh tranh công bằng dựa trên năng lực và đóng góp của mỗi cá nhân. Việc này sẽ giúp các đơn vị công lập, đặc biệt là trường đại học và viện nghiên cứu, có thể thu hút và giữ chân những trí thức có năng lực.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao cũng kiến nghị rằng cần khuyến khích và không phân biệt đối xử giữa khu vực công và tư. Cả hai khu vực đều đóng góp quan trọng cho sự phát triển chung của đất nước. Nhiều trí thức Việt Nam tại nước ngoài muốn đóng góp cho đất nước nhưng gặp khó khăn do thiếu cơ sở vật chất và phòng thí nghiệm hiện đại. Bà Hằng cho rằng cần có sự hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi để các trí thức này có thể đóng góp hiệu quả.
Bà Hằng cũng nhấn mạnh việc hoàn thiện khung pháp lý, đặc biệt là các quy định liên quan đến quốc tịch. Luật Quốc tịch Việt Nam sửa đổi đã mang lại những thay đổi tích cực, cho phép người Việt Nam ở nước ngoài giữ hoặc phục hồi quốc tịch Việt Nam mà không vi phạm pháp luật của nước sở tại. Hiện nay, quy trình đăng ký quốc tịch đã được đơn giản hóa, chỉ cần nộp hồ sơ tại đại sứ quán, sau đó chuyển trực tiếp đến Bộ Tư pháp với thời hạn xử lý rõ ràng. Điều này thể hiện sự cởi mở và khuyến khích đối với trí thức Việt kiều.
Với việc sở hữu quốc tịch Việt Nam, trí thức Việt kiều sẽ được hưởng đầy đủ quyền lợi như công dân trong nước, bao gồm quyền sở hữu nhà đất và kinh doanh bất động sản. Điều này sẽ giúp xóa bỏ những rào cản trước đây như phải nhờ người khác đứng tên.
Ông Nguyễn Khắc Lịch, cục trưởng Cục Công nghiệp công nghệ thông tin, cũng thông tin rằng trong Luật Công nghiệp công nghệ số sẽ có chính sách thu hút nhân tài với mức lương cạnh tranh sòng phẳng với các nước trên thế giới. Điều này nhằm mục đích thu hút nhân tài công nghệ số làm việc ở Việt Nam, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển lĩnh vực công nghệ thông tin.
Các chuyên gia và đại biểu tại Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI tin rằng, với những đề xuất và chính sách mới, Việt Nam sẽ có thể thu hút và giữ chân trí thức Việt Nam ở nước ngoài. Điều này sẽ đóng góp quan trọng cho sự phát triển của đất nước trong bối cảnh hội nhập quốc tế và chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ.
Tóm lại, việc thu hút trí thức Việt Nam ở nước ngoài và tạo điều kiện cho họ đóng góp cho đất nước là một nhiệm vụ quan trọng. Thông qua việc hoàn thiện cơ chế đãi ngộ, tuyển dụng, và khung pháp lý, Việt Nam kỳ vọng sẽ tạo ra môi trường thuận lợi để các trí thức này có thể đóng góp hiệu quả cho sự phát triển của đất nước.
