Cục Di sản Văn hóa, thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, vừa đưa ra yêu cầu cấp thiết tới các địa phương về việc tăng cường các biện pháp bảo vệ và phòng chống nguy cơ trộm cắp hiện vật tại các bảo tàng và di tích. Tình trạng mất cắp hiện vật, bao gồm cả những hiện vật và cổ vật có giá trị cao, tại một số bảo tàng và di tích đã liên tục được các cơ quan quản lý Nhà nước cảnh báo.
Gần đây, Cục Di sản Văn hóa đã gửi công văn đến các địa phương, yêu cầu rà soát lại các phương án và biện pháp phòng chống đối với nguy cơ trộm cắp hiện vật. Đồng thời, các bảo tàng và di tích cũng được yêu cầu tăng cường chủ động ứng phó với tình hình thiên tai và khí hậu diễn biến phức tạp, bất thường, tiềm ẩn nguy cơ rủi ro đối với việc giữ gìn và bảo vệ di sản văn hóa, di tích, bảo tàng và hiện vật.
Một số biện pháp cụ thể đã được Cục Di sản Văn hóa đề nghị, bao gồm tăng cường rà soát các phương án và biện pháp phòng chống thiên tai, cháy, nổ và trộm cắp. Kiểm tra, bảo dưỡng và duy trì thường xuyên trang thiết bị kỹ thuật nhằm bảo vệ và bảo đảm tuyệt đối an toàn cho tài liệu và hiện vật đang được lưu giữ và trưng bày tại bảo tàng và di tích, đặc biệt trong mùa mưa bão.
Các địa phương có cơn bão số 3 đi qua được yêu cầu khẩn trương kiểm tra, đánh giá và sớm có biện pháp khắc phục hậu quả gây ra đối với các di tích và bảo tàng trên địa bàn. Các biện pháp gia cố, gia cường và xử lý các khu vực có nguy cơ sạt lở, các thiết bị kỹ thuật bị hư hỏng, có khả năng gây cháy, nổ… để bảo đảm an toàn cho công trình di tích, bảo tàng, hiện vật và người sử dụng cũng cần được triển khai.
Bên cạnh đó, Cục Di sản Văn hóa cũng yêu cầu đánh giá và rà soát toàn bộ hiện trạng công trình bảo tàng, di tích, khu trưng bày ngoài trời, công trình phụ trợ liên quan và toàn bộ hệ thống cây xanh,…để xây dựng phương án xử lý phòng ngừa và ngăn chặn nguy cơ hư hại và mất an toàn. Việc này nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối cho các di sản văn hóa, bảo tàng và di tích.
Về phòng chống nguy cơ mất hiện vật, Cục Di sản Văn hóa yêu cầu tăng cường tuyên truyền và phổ biến kiến thức cho đội ngũ nhân viên bảo tàng, ban quản lý di tích, người trực tiếp trông coi di tích và khách tham quan. Đồng thời, phân công lãnh đạo trực tại bảo tàng và di tích để bảo đảm việc theo dõi, giám sát và ứng phó kịp thời với các nguy cơ rủi ro…
Nhằm hiện thực hóa những yêu cầu trên, Cục Di sản Văn hóa đề nghị các Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Sở Văn hóa và Thông tin; Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; các ban, ngành, đoàn thể ở Trung ương và địa phương; tích cực phối hợp, hỗ trợ để bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa, bảo tàng và di tích.
Trước đó, vào các năm 2020 và 2022, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành các công văn số 557 và 4207, đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, đoàn thể ở Trung ương và địa phương; đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quan tâm, tạo điều kiện và tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa, bảo tàng và di tích. Cùng với đó, là tăng cường phòng chống tội phạm, đảm an ninh, an toàn cho các di tích, bảo tàng trên địa bàn; và chỉ đạo các cơ quan chuyên ngành tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức pháp luật về di sản văn hóa, bảo tàng; bảo vệ di sản văn hóa, và đấu tranh chống lại các hành vi phá hoại, mua bán, trao đổi và vận chuyển trái phép hiện vật, bảo vật.
